 |
 |
 |
| |
Aktualnie online
Aktualnie jest 583 gości i 0 użytkowników online
Jesteś anonimowym użytkownikiem. Możesz się zarejestrować klikając tutaj
Wizyt w serwisie: 159920921 |
|
 |
 |
 |
|  |
|
|
|
| |
Wyrok NSA Ośrodek Zamiejscowy w Rzeszowie z dnia 18 lipca 2001 r. (Sygn. akt SA/Rz 305/01)
Wysłany dnia 08 Lis, 2002 - 11:03 przez Lidka   |
|
 |
|
 |
| |
Naczelny Sąd Administracyjny Ośrodek Zamiejscowy w Rzeszowie
po rozpoznaniu w dniu 6 czerwca 2001 r. sprawy ze skargi Gminy Domaradz na uchwałę Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Rzeszowie z dnia 3 stycznia 2001 r. Nr I/53/2001 w przedmiocie określenia stawek dotacji, procedury składania wniosku o dotacje, harmonogram przekazywania dotacji dla Gminnego Ośrodka Kultury w Domaradzu - oddala skargę.
Wyrok NSA Ośrodek Zamiejscowy w Rzeszowie z dnia 18 lipca 2001 r.
Naczelny Sąd Administracyjny Ośrodek Zamiejscowy w Rzeszowie
po rozpoznaniu w dniu 6 czerwca 2001 r. sprawy ze skargi Gminy Domaradz na uchwałę Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Rzeszowie z dnia 3 stycznia 2001 r. Nr I/53/2001 w przedmiocie określenia stawek dotacji, procedury składania wniosku o dotacje, harmonogram przekazywania dotacji dla Gminnego Ośrodka Kultury w Domaradzu - oddala skargę.
UZASADNIENIE
Rada Gminy Domaradz, na podstawie art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym /Dz.U. z 1996 r. Nr 13, poz. 74 ze zm./ w związku z art. 12 i 28 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej /Dz.U. z 1997 r. Nr 110, poz. 721 ze zm./ podjęła w dniu 1 grudnia 2000 r. uchwałę Nr XIX/148/2000 w sprawie określenia stawek dotacji, procedury składania wniosku o dotacje, harmonogram przekazywania dotacji dla Gminnego Ośrodka Kultury w Domaradzu. Na mocy tej uchwały Dyrektor GOK opracowuje i przedkłada Zarządowi Gminy wniosek o udzielenie dotacji oraz projekt rocznego planu działalności z zachowaniem wysokości dotacji organizatora /§ 1/, natomiast Zarząd Gminy upoważniony został do określenia stawki dotacji na dany rok oraz zatwierdzenia harmonogramu na pokrycie wydatków /§ 11. Nadto w uchwale tej zawarte zostały również zapisy dotyczące rozliczenia dotacji /§ 5 i 6/, kontroli celowości wykorzystania dotacji § 7/, a jej wykonanie powierzone zostało Zarządowi Gminy /§ 9/. Powyższa uchwała została doręczona w dniu 8 grudnia 2000 r. Regionalnej Izbie Obrachunkowej w Rzeszowie. W dniu 3 stycznia 2001 r. Kolegium tej Izby podjęło uchwałę w sprawie stwierdzenia nieważności cytowanej wyżej uchwały Rady Gminy Domaradz. Powołując jako podstawę prawną rozstrzygnięcia nadzorczego art. 11 ust. 1 pkt 4 oraz art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych /Dz.U. Nr 85, poz. 428 z późn. zm./ oraz § 4 ust. 3 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 14 stycznia 2000 r. w sprawie siedzib i zasięgu terytorialnego regionalnych izb obrachunkowych oraz szczegółowej organizacji izb, liczby członków kolegium i trybu postępowania /Dz.U. Nr 3, poz. 34/ Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Rzeszowie stwierdziło nieważność uchwały Rady Gminy Domaradz z dnia l grudnia 2000 r. Nr XIX/148/2000. Kolegium stwierdziło, że prowadzenie działalności kulturalnej jest zadaniem własnym jednostek samorządu terytorialnego i ma charakter obowiązkowy. Nadto, cytując art. 12 i 28 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej /Dz.U. z 1997 r. Nr 110, poz. 721 z późn. zm./, powołane w podstawie prawnej przedmiotowej uchwały, Kolegium stwierdziło, że Gminie Domaradz jako organizatorowi przysługuje jedynie uprawnienie do ustalenia wysokości dotacji dla instytucji kultury. Natomiast obowiązujące przepisy nie dają podstaw do określania przez organy jednostki samorządu terytorialnego procedur i zasad ustanowionych w badanej uchwale.
Zarząd Gminy Domaradz w skardze do Naczelnego Sądu Administracyjnego na powyższą uchwałę Kolegium RIO w Rzeszowie wniósł o jej uchylenie. W skardze wskazano, że zgodnie z art. 28 ust. 3 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej wysokość rocznej dotacji ustala jej organizator. Problemem staje się znalezienie formuły wyliczania kwoty dotacji i jej rozliczenia. Każda dotacja ex definitionis /art. 69 ust. 4 ustawy o finansach publicznych/ powinna podlegać rozliczaniu, czyli co najmniej wykazaniu, że podmiot, który otrzymał środki finansowe, zachował prawo do ich otrzymania i wydatkowania. Organ założycielski, ustalając roczną dotację z art. 28, musi kierować się wstępnie określonymi kryteriami. Wprawdzie art. 117 ust. 3 ustawy o finansach publicznych nie ma bezpośredniego odniesienia do instytucji kultury, jednak nie można twierdzić, że dla instytucji kultury stawki dotacji ustalone są wraz z uchwalonym budżetem. W budżecie zabezpiecza się jedynie środki na dotacje, co nie jest równoznaczne z ustaleniem ich stawek, które w budżecie już na wstępie powinny być uwzględnione. Według skarżącego podstawą do uregulowania stosunków finansowych i majątkowych pomiędzy organem założycielskim, a instytucją kultury są przepisy ustaw przewidujących "podległość" instytucji jej organizatorom. Tego rodzaju "akt kierownictwa wewnętrznego" znajduje podstawę prawną w ogólnych normach kompetencyjnych organizatora; o tym zaś, który z organów powinien ustalić stawki dotacji /Rada czy Zarząd/ decydują ustawowe normy o rozdziale właściwości między tymi organami. Pośrednio tylko miejscem uregulowania i zakresu dotacji dla określonych typów instytucji kultury mogą być uchwały Rady Gminy dotyczące procedury opracowywania i uchwalania budżetu. Przedmiotowa uchwała Rady Gminy jest zatem zgodna z prawem i dlatego złożenie skargi stało się uzasadnione.
W odpowiedzi na skargę Regionalna Izba Obrachunkowa w Rzeszowie wniosła o oddalenie skargi, wywodząc w szczególności, że instytucje kultury jako samodzielne podmioty działają w oparciu o plan działalności zatwierdzony przez dyrektora z zachowaniem wysokości dotacji organizatora /art. 28 ust. 3 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej/. Organ prowadzący może ingerować w działalność samodzielnej finansowo i organizacyjnie instytucji kultury tylko w zakresie i na zasadach określonych w powyższej ustawie, a która nie zawiera przepisu przewidującego podległość tych instytucji organizatorowi. Nie jest on zatem uprawniony do wydawania im tzw. aktów kierownictwa wewnętrznego.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga nie jest zasadna, bowiem zaskarżona uchwała Nr I/53/2001 z dnia 3 stycznia 2001 r. Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Rzeszowie nie narusza prawa.
Otóż w myśl art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym /j.t. Dz.U. z 1996 r. Nr 13, poz. 74 ze zm./ uchwała organu gminy sprzeczna z prawem jest nieważna. O nieważności orzeka właściwy organ nadzoru w terminie nie dłuższym niż 30 dni od daty doręczenia uchwały. W doktrynie, jak i w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego prezentowany jest konsekwentnie pogląd, iż podstawą stwierdzenia nieważności uchwały organu gminy jest naruszenie prawa o charakterze istotnym. Natomiast nieistotne naruszenie prawa nie skutkuje stwierdzeniem nieważności, a w takim przypadku organ nadzoru ogranicza się do wskazania, że uchwałę wydano z naruszeniem prawa /art. 91 ust. 4 ustawy/. Rozpoznając skargę na uchwałę w trybie nadzoru /rozstrzygnięcie nadzorcze/ Sąd w rzeczywistości ocenia pośrednio uchwałę organu gminy będącą przedmiotem postępowania nadzorczego. W ocenie Sądu, uchwała Rady Gminy Domaradz z dnia 1 grudnia 2000 r. Nr XIX/148/2000 w sprawie określenia stawek dotacji, procedury składania wniosku o dotacje, harmonogramu przekazywania dotacji dla Gminnego Ośrodka Kultury w Domaradzu narusza prawo w sposób istotny. Stosownie do przepisu art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej /tj. Dz.U. z 1997 r. Nr 110, poz. 721 ze zm./ jednostki samorządu terytorialnego organizują działalność kulturalną, tworząc samorządowe instytucje kultury, dla których prowadzenie takiej działalności jest podstawowym celem statutowym. Z ust. 2 tegoż przepisu wynika, że prowadzenie działalności kulturalnej jest zadaniem własnym jednostek samorządu terytorialnego o charakterze obowiązkowym. Według zaś art. 10 ust. 1 powyższej ustawy podmioty tworzące instytucje kultury zwane są organizatorami. W materialnoprawnej podstawie uchwały Rady Gminy Domaradz z dnia 1 grudnia 2000 r. powołano się na przepisy art. 12 i 28 ust. 3 powyższej ustawy. Zgodnie z art. 12 organizator zapewnia instytucji kultury środki niezbędne do rozpoczęcia i prowadzenia działalności kulturalnej oraz do utrzymania obiektu, w którym ta działalność jest prowadzona. Natomiast wymieniony wyżej art. 28 ust. 3 cyt. ustawy stanowi, iż wysokość rocznej dotacji ma działalność kultury ustala organizator. W ocenie Sądu, pogląd RIO, iż powyższe przepisy nie dają organom samorządu terytorialnego uprawnienia do określenia procedur i zasad zawartych w kwestionowanej uchwale - a organizatorowi przysługuje jedynie uprawnienie do ustalenia wysokości dotacji rocznej na działalność instytucji kultury - zasługuje na akceptację. Zgodnie z art. 14 ust. 1 cyt. ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej instytucje kultury uzyskują osobowość prawną i mogą rozpocząć działalność z chwilą wpisu do rejestru prowadzonego przez organizatora. Organizator, jak stanowi ust. 2 tego przepisu, nie odpowiada za zobowiązania instytucji kultury, z zastrzeżeniem art. 24 i 25; dotyczą one likwidacji instytucji kultury, a wówczas zobowiązania i wierzytelności takiej instytucji przejmuje organizator. Z kolei stosownie do przepisu art. 27 ust. 1 powyższej ustawy, zamieszczonego w rozdziale 3 p.t. "Zasady gospodarki finansowej instytucji kultury", instytucje kultury gospodaruje samodzielnie przydzieloną i nabytą częścią mienia oraz prowadzi samodzielną gospodarkę w ramach posiadanych środków, kierując się zasadami efektywności ich wykorzystania. Podstawą zaś jej gospodarki finansowej jest plan działalności, zatwierdzony przez dyrektora z zachowaniem wysokości dotacji organizatora, o której mowa w art. 28 ust. 3 wyżej cytowanym. W świetle tych przepisów nie ulega wątpliwości, że instytucja kultury działa jako podmiot samodzielny, organizacyjnie i finansowo. Stąd też ingerencja ze strony organizatora w działalność takiego podmiotu możliwa jest tylko w sytuacjach przewidzianych przepisami tej ustawy. Nie stanowią one w żadnym przypadku, co należy podkreślić, o podległości organizatorowi takiego podmiotu /instytucji kultury/. W związku z powyższym nie może być trafny pogląd skargi przypisujący organizatorowi w szczególności uprawnienie do wydawania tym podmiotom tzw. aktów kierownictwa wewnętrznego. W konsekwencji prowadzi to wszystko do wniosku, że zakwestionowana przez Kolegium RIO uchwała Rady Gminy z dnia 1 grudnia 2000 r. podjęta została bez podstawy prawnej. Słusznie więc stwierdzono nieważność tej uchwały. Wskazać na koniec należy, że po myśli art. 28 ust. 2 cyt. wyżej ustawy przychodami instytucji kultury są m.innymi dotacje z budżetu; są to niewątpliwie dotacje podmiotowe w rozumieniu art. 69 ust. 4 pkt 2 ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych /Dz.U. Nr 155, poz. 1014/. Ustalona zatem przez organizatora wysokość rocznej dotacji na działalność instytucji kultury /ust. 3 tego przepisu/ powinna stanowić, zgodnie z art. 124 ust. 1 pkt 10 powołanej wyżej ustawy o finansach publicznych, pozycję /składnik/ uchwały budżetowej.
Nie znajdując w rezultacie powodów do usunięcia zaskarżonej uchwały z obrotu prawnego. Sąd na zasadzie art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. Nr 74, poz. 368 ze zm./ skargę oddalił.
|
|
 |
 |
 |
|
|
Webmaster