 |
 |
 |
| |
Aktualnie online
Aktualnie jest 580 gości i 0 użytkowników online
Jesteś anonimowym użytkownikiem. Możesz się zarejestrować klikając tutaj
Wizyt w serwisie: 159923007 |
|
 |
 |
 |
|  |
|
|
|
| |
Wyrok NSA w Warszawie z dnia 5 marca 2003 r. (Sygn. akt III SA 1610/01)
Wysłany dnia 25 Sty, 2005 - 08:38 przez Lidka   |
|
 |
|
 |
| |
Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie
po rozpoznaniu w dniu 5 marca 2003 r. sprawy ze skargi Janusza M na orzeczenie Głównej Komisji Orzekającej w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych z dnia 15 stycznia 2001 r. Nr DF/GKO/Odw.-171/298/2000 w przedmiocie naruszenia dyscypliny budżetowej:
1. Uchyla zaskarżone orzeczenie i poprzedzające je orzeczenia Komisji orzekającej w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych przy Regionalnej Izbie Obrachunkowej w R z 22 maja 2000 r. nr B-005/7/2000.
2. Zasądza od Głównej Komisji Orzekającej w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych przy Ministrze Finansów na rzecz Skarżącego 10 zł (dziesięć zł) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie
po rozpoznaniu w dniu 5 marca 2003 r. sprawy ze skargi Janusza M na orzeczenie Głównej Komisji Orzekającej w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych z dnia 15 stycznia 2001 r. Nr DF/GKO/Odw.-171/298/2000 w przedmiocie naruszenia dyscypliny budżetowej:
1. Uchyla zaskarżone orzeczenie i poprzedzające je orzeczenia Komisji orzekającej w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych przy Regionalnej Izbie Obrachunkowej w R z 22 maja 2000 r. nr B-005/7/2000.
2. Zasądza od Głównej Komisji Orzekającej w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych przy Ministrze Finansów na rzecz Skarżącego 10 zł (dziesięć zł) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.
UZASADNIENIE
W dniu 11 i 15 stycznia 2001 r. Główna Komisja Orzekająca rozpatrzyła Pana Janusza M byłego Powiatowego Lekarza Weterynarii w J od orzeczenia Komisji Orzekającej przy Regionalnej Izbie Obrachunkowej w R z dnia 22 maja 2000 r. sygn. akt B-005/7/2000. W wyniku powyższego Główna Komisja Orzekająca uchyliła zaskarżone orzeczenie i wydała nowe, postanawiając:
1. uniewinnić Obwinionego od czynu polegającego na tym, że w okresie od 15 maja do 30 czerwca 1999 r. działając umyślnie przekroczył zakres upoważnienia do dokonywania wydatków ze środków publicznych w łącznej kwocie 15.760,42 zł, tj. czynu o którym mowa w art. 138 ust. 1 pkt 2 ustawy o finansach publicznych,
2. uznać Obwinionego winnym nieumyślnego naruszenia dyscypliny finansów publicznych przez to, iż:
- w dniu 8 czerwca 1999 r. poprzez zawarcie umowy na roboty budowlane o wartości 20.000 zł przekroczył zakres upoważnienia do zaciągnięcia zobowiązań obciążających plan finansowy jednostki na 1999 r. pomniejszony o wydatki na wynagrodzenia i uposażenie oraz o obligatoryjne wpłaty płatnika,
- w dniu 8 czerwca 1999 r. udzielił zamówienia na roboty budowlane o wartości 20.000 zł naruszając wyrażoną w art. 12a ustawy z dnia 10 czerwca 1994 r. o zamówieniach publicznych zasadę wyłączności, poprzez udzielenie ww. zamówienia bez dokonania wyboru wykonawcy na zasadach określonych w cyt. ustawie, tj. czynów o których mowa w art. 138 ust. 1 pkt 7 i 12 ustawy z dnia 26 czerwca 1998 r. o finansach publicznych,
Za przypisanie czyny Obwinionemu na podstawie art. 148 ust. 1 i 3 ustawy o finansach publicznych GKO wymierzyła łączną karę upomnienia oraz na podstawie art. 152 ust. 1 tej ustawy obciążyła kosztami postępowania.
Na powyższe orzeczenie Obwiniony Janusz M złożył skargę do Naczelnego Sądu Administracyjnego, wnosząc o uchylenia zaskarżonego orzeczenia jako niezgodnego z prawem i odpowiednie zasądzenie kosztów postępowania. W piśmie z dnia 6 czerwca 2001 r. Skarżący podniósł następujące zarzuty:
1. naruszenia przepisów postępowania przez rzecznika dyscypliny finansów publicznych I instancji w trakcie postępowania przygotowawczego,
2. naruszenia przepisów postępowania przez komisję orzekającą I instancji mające wpływ na treść orzeczenia, a w szczególności:
• art. 170 ustawy o finansach publicznych w zw. z art. 47 par. 2 Kpw poprzez wezwanie skarżącego na rozprawę bez stosownego pouczenia o możliwości sprowadzenia na rozprawę świadków, przedstawienia innych dowodów, a także o prawie korzystania z obrońcy i treści art. 124 i 132,
• art. 6 Kpw przez nie rozważenie wszechstronne zebranego materiału dowodowego, w tym wyjaśnień skarżącego co do braku podstaw do uznania go winnym popełnienia czynów opisanych we wniosku o ukaranie,
Naruszenie przepisów prawa materialnego:
1) art. 29 ust. 6 ustawy o finansach publicznych poprzez brak wyliczenia dopuszczalnej kwoty zaciągania zobowiązań obciążających plan finansowy, a przez to niezgodne ze stanem faktycznym i bez podstawy prawnej postanowienie zarzutu przekroczenia upoważnienia do zaciągania zobowiązań,
2) art. 12a w zw. z art. 70 i 71 ust. 1 pkt 7 ustawy o zamówieniach publicznych poprzez nieprawidłowe przyjęcie, że umowa na roboty budowlane o wartości 20.000 zł (umowa zawarta w dniu 8 czerwca 1999 r.) przekracza równowartość 3.000 EURO podczas, gdy tryb udzielenia zamówienia z wolnej ręki złożony był na podstawie faktu, że udział środków publicznych w finansowaniu zamówienia nie przekracza równowartości 3.000 EURO,
3) art. 6 ustawy o zamówieniach publicznych przez uznanie skarżącego za winnego udzielenia zamówienia publicznego na roboty budowlane o wartości 20.000 zł bez dokonania wyboru wykonawcy na zasadach określonych w tej ustawie, w sytuacji gdy przepisów ustawy nie stosuje się do wydatkowania środków publicznych przyznanych w drodze dotacji na realizację zadań z zakresu rolnictwa. Środki publiczne - jak wskazuje skarżący - przeznaczone na działalność Inspekcji Weterynaryjnej są dotacją celową budżetu państwa w dziale 40-rolnictwo, rozdz. 4013-Inspekcja Weterynaryjna,
4) art. 138 ust. 1 pkt 7 ustawy o finansach publicznych poprzez niezgodny ze stanem faktycznym zarzut popełnienia czynu stanowiącego naruszenie dyscypliny finansów publicznych,
5) art. 126 ust. 1 ustawy o finansach publicznych poprzez niezgodne z tym przepisem ustalenie, że uchwała budżetowa (zgodnie z tym artykułem plany finansowe sporządzane są w terminie 21 dni od podjęcia uchwały budżetowej, co wyklucza uznanie uchwały za plan finansowy) jest równoznaczna z planem finansowym.
W uzasadnieniu Skarżący podniósł, iż orzeczenie GKO zostało wydane w wyniku naruszenia przepisów prawa materialnego i postępowania przez Komisję Orzekającą przy Regionalnej Izbie Obrachunkowej w R. oraz przez Rzecznika dyscypliny finansów publicznych I instancji, a naruszenia miały wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia.
Wnosząc o oddalenie skargi, Główna Komisja Orzekająca zwróciła uwagę na konieczność wzięcie pod uwagę następujących argumentów:
Zarzuty dotyczące naruszenia przepisów postępowania przez Rzecznika oraz Komisję Orzekającą w I instancji Skarżący podnosił także w odwołaniu skierowanym do Głównej Komisji Orzekającej. Kwestie dotyczące postępowania rzecznika I instancji w trakcie postępowania przygotowawczego reguluje art. 165 ust. 2 ustawy o finansach publicznych uprawniając go do wzywania w celu złożenia wyjaśnień, opinii, okazania dokumentu, o ile uważa to za niezbędne. Zdaniem GKO, przedstawione przez Skarżącego zachowanie rzecznika I instancji nie miało wpływu na dalszy przebieg postępowania. Skarżący, korzystający z pomocy prawnej, w trakcie postępowania przed Komisją I instancji mógł wnieść o uzupełnienie materiału dowodowego, wezwanie świadków, a także sam złożyć dodatkowe wyjaśnienia, o ile uważał to za niezbędne.
W kwestii zarzutu dotyczącego postępowania Komisji I instancji - GKO odniosła się w uzasadnieniu do zaskarżonego orzeczenia stwierdzając, iż podnoszenie okoliczności braku pouczeń w zawiadomieniach kierowanych do Obwinionego, w tym o możliwości korzystania z pomocy obrońcy nie naruszyły prawa Obwinionego do obrony, bowiem jak wynika z akt sprawy Pan Janusz mimo braku takiego pouczenia korzystał z pomocy obrońcy - adwokata Anny L z Kancelarii Adwokackiej w R . Wobec powyższego Główna Komisja Orzekająca postanowiła tego zarzutu nie uwzględnić.
Odnośnie przedstawionego w skardze zarzutu naruszenia art. 6 Kpw poprzez nie rozważenie wszechstronne zebranego w sprawie materiału dowodowego GKO stwierdziła, iż jej zdaniem przepis ten nie został w postępowaniu naruszony. Na rozprawie przed Główną Komisją Orzekającą Skarżący nie przedstawił dodatkowych dowodów, zaś w swej skardze stwierdził, iż GKO nie uwzględniła, bądź błędnie oceniła przedstawione przez niego okoliczności. Zdaniem GKO, stwierdzenie takie kwestionuje nie zakres rozpatrzonych dowodów, lecz ocenę tych dowodów przez organ orzekający. Według Głównej Komisji Orzekającej zebrany w sprawie materiał dowodowy jest kompletny i wystarczający dla właściwej oceny odpowiedzialności Skarżącego za czyny stanowiące naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Skarżący, twierdząc, że GKO orzekła niezgodnie ze zgromadzonym materiałem dowodowym, podnosi argumenty o charakterze ocennym, nie zaś formalno-prawnym. Główna Komisja Orzekająca podkreśliła, iż ocena materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie jest uprawnieniem i obowiązkiem komisji orzekającej, zaś członkowie składu orzekającego są w tym niezawiśli i podlegają jedynie ustawom. W opinii GKO, zasada dwuinstancyjności postępowania w pełni czyni zadość prawu Skarżącego do merytorycznej kontroli poprawności orzeczenia. GKO, w swoim postępowaniu dokonała wszechstronnej oceny materiału dowodowego, mając w szczególności na uwadze przepis art. 6 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia.
Rozważając przedstawione w skardze zarzuty naruszenia przepisów prawa materialnego GKO stwierdziła:
Zarzut naruszenia art. 29 ust. 6 ustawy o finansach publicznych poprzez niezgodne ze stanem faktycznym i bez podstawy prawnej przypisane Skarżącemu przekroczenia upoważnienia do zaciągania zobowiązań jest bezzasadny. GKO określiła kwotę zaciągniętych zobowiązań wskazując, iż przekroczenie planu stanowiła kwota 20.000 zł, albowiem załącznik Nr 2 do uchwały Nr 10 Rady Powiatu z dnia 12 kwietnia 1999 r. nie przewidywał w ogóle wydatków inwestycyjnych. W świetle art. 29 pkt 3 w zw. z art. 129 ust. 1 ustawy o finansach publicznych Skarżący swym postępowaniem naruszył jedną z zasad prowadzenia gospodarki finansowej obowiązującej w trakcie wykonywania budżetu, zgodnie z którą "dokonywanie wydatków następuje w granicach kwot określonych w planie finansowym, z uwzględnieniem prawidłowo dokonanych przeniesień i zgodnie z planowanym przeznaczeniem, w sposób celowy i oszczędny ".
Nieuprawniony zdaniem Komisji jest również zarzut naruszenia art. 12a w zw. z art. 70 i 71 ust. 1 a ustawy o zamówieniach publicznych. Jak wskazano bowiem w uzasadnieniu orzeczenia fakt zawarcia umowy w dacie 8 czerwca 1999 r. na kwotę 20.000 zł jest bezsporny. Sporządzenie aneksu do umowy, ograniczającego zakres rzeczowy i wartościowy umowy do kwoty 3.000 EURO nie może mieć wpływu na ocenę wartości udzielonego zamówienia publicznego na roboty budowlane. Zgodnie z postanowieniami wynikającymi z ustawy o zamówieniach publicznych zamawiający najpierw ustala wartość zamówienia publicznego, a dopiero po jej ustaleniu wartości wybiera właściwy, zgodny z ustawą tryb postępowania o zamówienie publiczne. Jak wskazano, bezspornym jest, iż w dniu 8 czerwca 1999 r. Skarżący udzielił zamówienia publicznego. Wartość zamówienia, określona w podpisanej przez Skarżącego umowie, określona została na 20.000 zł, tj. kwotę przekraczającą 3000 EURO. Tym samym, nie ulega wątpliwości iż w dniu 8 czerwca 1999 r. Skarżący naruszył art. 138 ust. 1 pkt 12 udzielając zamówienia z naruszeniem art. 12a ustawy o zamówieniach publicznych, a więc pominięciem zasad wskazanych w tej ustawie. Fakt sporządzenia aneksu, korygującego wartość zamówienia do kwoty nie przekraczającej 3000 EURO mógł być i został potraktowany jako okoliczność łagodząca przy wymiarze kary.
Chybiony zdaniem Komisji jest również zarzut naruszenia przez GKO art. 6 ustawy o zamówieniach publicznych. Jak bowiem wynika z treści tego przepisu ustawy nie stosuje się do wydatkowania środków publicznych przyznanych w drodze dotacji, ale wyłącznie na realizację zadań z zakresu rolnictwa. Dalej z przepisu tego wynika, iż środki przyznane na zadania inwestycyjne muszą być wydatkowane na podstawie ustawy o zamówieniach publicznych. Bezspornie z materiału dowodowego wynika, iż przedmiotem umowy były roboty budowlane, których z pewnością nie można zaliczyć do zadań nie inwestycyjnych z zakresu rolnictwa.
Udowodniony według Komisji został zarzut naruszenia art. 138 ust. 1 pkt 7 ustawy o finansach publicznych. Z tych też względów nieuprawniony jest również zarzut naruszenia art. 126 ust. 1 ustawy o finansach publicznych, albowiem jak wskazano załącznik Nr 2 stanowiący integralną część uchwały budżetowej Nr 10 rozpisany w szczególności do paragrafów stanowił jedyną podstawę - wobec nie opracowania planu przez Inspekcje – do wydatkowania w poszczególnych paragrafach środków przez tę jednostkę. Należy zwrócić także uwagę na brzmienie ust. 2 cyt. wyżej artykułu. Stanowi on obowiązek dostosowania projektów planów finansowych do uchwały budżetowej przez wszystkie jednostki organizacyjne jednostki samorządu terytorialnego.
Główna Komisja Orzekająca zwróciła też uwagę, iż przy wymiarze kary - zgodnie z dyspozycją art. 149 ust. 2 i 3 ustawy o finansach publicznych - zostały wzięte pod uwagę wszystkie, podnoszone przez Skarżącego, okoliczności łagodzące. GKO uwzględniła szczególne okoliczności w jakich przyszło działać Skarżącemu-wprowadzenie reformy terytorialnej kraju od 1 stycznia 1999 r. i związane z tym zmiany organizacyjne i kompetencyjne. Jako okoliczność wypływającą na złagodzenie wymiaru kary wzięto także pod uwagę fakt sporządzenia przez Skarżącego aneksu do umowy, który ograniczając zakres rzeczowy zamówienia ograniczył tym samym jego wartość. W efekcie wymierzono najniższą karę przewidzianą w przepisach-karę upomnienia.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga okazałą się zasadna.
Jak wynika z przedstawionej odpowiedzi na skargę, Główna Komisja Orzekająca w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych uznała, że "zachowanie rzecznika I instancji nie miało wpływu na dalszy przebieg postępowania" (s. 3 odpowiedzi na skargę). Tymczasem Skarżący wyraźnie podnosił, ze naruszenie przez rzecznika finansów publicznych obowiązującej procedury przesądziło o niemożności przedstawienia przez Skarżącego dowodów na swoją obronę. W czasie, gdy wszczęto postępowanie nie był on już pracownikiem Powiatowego Inspektora w J i nie miał dostępu do dokumentów, który pozwalałby na przygotowanie obrony. Zaistniałe uchybienie natury procesowej miało – zdaniem Sądu - swoje konsekwencje w zakresie rozstrzygnięcia sprawy, Sąd podzielił też zarzuty ujęte w końcowej części skargi (s. 8), odnoszące się do uchylenia się od rozważenia w toku prowadzonego postępowania okoliczności wyraźnie wskazanych przez obwinionego.
W tym stanie rzeczy, wobec naruszenia przepisów prawa procesowego, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy (w tym art. 165 ust. 2 ustawy o finansach publicznych w związku z § 33, 34 i 37 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z 27.04.1999 r. w sprawie właściwości i trybu powołania rzeczników dyscypliny finansów publicznych, organów orzekających oraz szczegółowych zasad postępowania w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych oraz art. 6 kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia), na mocy art. 22 ust. 1 pkt 1 i ust 2 pkt 3 ustawy z 11 maja 1995r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz.U. Nr 74, poz. 368 ze zm.), orzeczono jak w sentencji. O kosztach postępowania orzeczono po myśli art. 55 ust. 1 tej ustawy.
|
|
 |
 |
 |
|
|
Webmaster