Wyrok NSA Ośrodek Zamiejscowy w Rzeszowie z dnia 7 czerwca 2000 r. (Sygn. akt SA/Rz 462/00)
Data Wednesday, 06 November - 09:32:26
Temat: Orzecznictwo


Naczelny Sąd Administracyjny Ośrodek Zamiejscowy w Rzeszowie
po rozpoznaniu w dniu 7 czerwca 2000 r. sprawy ze skargi Rady Miejskiej w Iwoniczu Zdroju na uchwałę Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Rzeszowie 23 lutego 2000 roku Nr XII/2311/2000 w przedmiocie stwierdzenia nieważności punktu 2 załącznika Nr 9 uchwały budżetowej dotyczącego planu przychodów i wydatków Gminnej Przychodni Lekarskiej - Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Iwoniczu Zdroju - skargę oddala.


Wyrok NSA Ośrodek Zamiejscowy w Rzeszowie z dnia 7 czerwca 2000 r.

Naczelny Sąd Administracyjny Ośrodek Zamiejscowy w Rzeszowie
po rozpoznaniu w dniu 7 czerwca 2000 r. sprawy ze skargi Rady Miejskiej w Iwoniczu Zdroju na uchwałę Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Rzeszowie 23 lutego 2000 roku Nr XII/2311/2000 w przedmiocie stwierdzenia nieważności punktu 2 załącznika Nr 9 uchwały budżetowej dotyczącego planu przychodów i wydatków Gminnej Przychodni Lekarskiej - Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Iwoniczu Zdroju - skargę oddala.

UZASADNIENIE

Rada Miejska w Iwoniczu Zdroju uchwałą Nr XV/140/00 z dnia 21 stycznia 2000 roku uchwaliła budżet Gminy na rok 2000. W paragrafie 9 określiła plan przychodów i wydatków zakładów budżetowych na kwotę 3.454.472 złotych i stwierdziła, iż plany przychodów i wydatków poszczególnych zakładów budżetowych określa załącznik Nr 9.
W punkcie 2 tego załącznika zanotowano, że plan przychodów i wydatków Gminnej Przychodni Lekarskiej - Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Iwoniczu Zdroju będzie kształtował się następująco:
- plan przychodów - 747.472 zł
- w tym:
wpływy z usług - 747.472 zł
- plan wydatków - 747.472 zł
w tym: wydatki bieżące - 747.472 zł
a w ramach wydatków bieżących
- wynagrodzenia i pochodne - 584.187 zł

Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Rzeszowie w uchwale Nr XI/2157/2000 z dnia 16 lutego 2000 roku wytknęło Radzie Miejskiej w Iwoniczu Zdroju kilka nieprawidłowości dotyczących powyższej uchwały budżetowej stanowiących istotne naruszenie prawa, a jedna z nich odnosi się do wykazania w załączniku Nr 9 planu przychodów i wydatków Gminnej Przychodni Lekarskiej - Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Iwoniczu Zdroju, co narusza art. 124 ust. 1 pkt 5 ustawy o finansach publicznych. Jednocześnie organ nadzorczy określił sposób usunięcia tej nieprawidłowości przez wyeliminowanie z załącznika Nr 9 do uchwały budżetowej planu przychodów i wydatków Gminnej Przychodni Lekarskiej - Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Iwoniczu Zdroju w terminie do dnia 22 lutego 2000r. w trybie zmiany uchwały budżetowej. W uzasadnieniu uchwały organ nadzorczy przytoczył, że stosownie do art. 35 c ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 roku o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 91, poz. 408 z późn. zm.) publiczny zakład opieki zdrowotnej utworzony przez gminę może być prowadzony w formie jednostki budżetowej lub zakładu budżetowego jeżeli prowadzenie tego zakładu w formie samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej gmina uznaje za niecelowe lub przedwczesne. W świetle tego przepisu niemożliwe jest prowadzenie samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej w formie zakładu budżetowego. Ujęcie zatem w załączniku Nr 9 uchwały budżetowej planu przychodów i wydatków samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej było niedopuszczalne. Rada Miejska w Iwoniczu Zdroju nie usunęła przedstawionej przez organ nadzorczy nieprawidłowości. W związku z tym. Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Rzeszowie uchwałą Nr XII/2311/2000 z dnia 23 lutego 2000 roku stwierdziło m.innymi nieważność pkt 2 załącznika Nr 9 uchwały budżetowej dotyczącej planu przychodów i wydatków Gminnej Przychodni Lekarskiej - Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki zdrowotnej w Iwoniczu Zdroju. Wskazaną uchwałę podjęto na podstawie art. 11 ust. 1 pkt 1, 2 i 3, art. 12 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 7.10.1992r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. Nr 85, poz. 428 z późn. zm.) oraz § 4 ust. 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 14.01.2000r. w sprawie siedzib i zasięgu terytorialnego regionalnych izb obrachunkowych oraz szczegółowej organizacji izb, liczby członków kolegium i trybu postępowania (Dz. U. Nr 3, poz. 34). W motywach tej uchwały powtórzono argumentację zamieszczoną w uzasadnieniu poprzedniej uchwały z dnia 16 lutego 2000r., Nr XI/2157/2000r. Nadmieniono też, iż uchwała budżetowa wpłynęła do Regionalnej Izby Obrachunkowej w Rzeszowie w dniu 28.01.2000r. W dniu 1 marca 2000r. Rada Miejska w Iwoniczu Zdroju powzięła uchwałę Nr XVI/153/00 w sprawie wniesienia skargi do Naczelnego Sądu Administracyjnego na uchwałę Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Rzeszowie z dnia 23.02.2000r., Nr XII/2311/2000.
W skardze wniesionej do Naczelnego Sądu Administracyjnego, skarżąca Rada Miejska w Iwoniczu Zdroju wniosła o uchylenie uchwały Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Rzeszowie z dnia 23 lutego 2000r., Nr XII/2311/2000 w zakresie stwierdzenia nieważności pkt 2 załącznika Nr 9 do uchwały budżetowej, który dotyczy planu przychodów i wydatków Gminnej Przychodni Lekarskiej - Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Iwoniczu Zdroju (część I, pkt 3 zaskarżonej uchwały). W uzasadnieniu skargi przytoczono, że w dniu 24.12.1992 roku Zarząd Gminy w Iwoniczu Zdroju zawarł z Wojewodą Krośnieńskim porozumienie w sprawie wykonywania niektórych zadań z zakresu administracji rządowej dotyczących ochrony zdrowia i na podstawie tego porozumienia Gmina Iwonicz Zdrój przejęła do prowadzenia przychodnie lekarskie znajdujące się na terenie gminy. Uchwałą Nr XXVI/211/93 z dnia 19.02.1993 roku Rada Miejska w Iwoniczu Zdroju utworzyła Gminną Przychodnie Lekarską w Iwoniczu Zdroju. Następnie uchwała Nr III/19/98 z dnia 10.12.1998r. przekształcono Gminną Przychodnię Lekarską w Iwoniczu Zdroju w samodzielny Publiczny zakład opieki zdrowotnej, po czym uchwałą Nr V/51/99 z dnia 12.02.1999r. ustalono, iż samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej - Gminna Przychodnia Lekarska w Iwoniczu Zdroju prowadzona będzie w formie zakładu budżetowego. Przekształcenie Gminnej Przychodni Lekarskiej w Iwoniczu Zdroju w samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej dokonano m.innymi na podstawie art. 166 ust. 1 ustawy z dnia 6 lutego 1997r. o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym (Dz. U. Nr 28 poz. 153 z późn. zm.). Powołany przepis zobowiązywał organy tworzące i utrzymującej publiczne zakłady opieki zdrowotnej do przekształcenia ich w terminie do dnia 1.01.1999r. w samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej. Decyzją Wojewody Krośnieńskiego z dnia 18.12.1998 roku, Nr Z.I.8020/1/106/98 wpisano Gminną Przychodnię Lekarską w Iwoniczu Zdroju do rejestru zakładów opieki zdrowotnej prowadzonego przez Wojewodę Krośnieńskiego (pod numerem 0103 numer identyfikatora resortowego J-1.90-023). Wskazana Przychodnia została również wpisana do rejestru sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy - Sąd Gospodarczy w Krośnie. Po tym wprowadzeniu skarżąca podkreśliła, iż formę prowadzenia samodzielnego zakładu opieki zdrowotnej Gminnej Przychodni Lekarskiej w Iwoniczu Zdroju, jako zakładu budżetowego Rada Miejska w Iwoniczu Zdroju określiła uchwała Nr V/51/99 z dnia 12 lutego 1999r., która nie kwestionował Wojewoda jako organ nadzorczy. Jest to jedna z form prowadzenia przez jednostki samorządu terytorialnego jednostek organizacyjnych przewidziana przez przepisy ustawy z dnia 26 listopada 1998 roku o finansach publicznych. Art. 124 ust. 1 pkt 5 tej ustawy głosi, ze uchwała budżetowa powinna zawierać plany przychodów i wydatków zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych i środków specjalnych. W konkluzji skarżąca skonstatowała, że skoro Gminna Przychodnia Lekarska w Iwoniczu Zdroju prowadzona jest w formie zakładu budżetowego, to w takiej sytuacji pkt 2 załącznika Nr 9 uchwały budżetowej prawa nie narusza. Oprócz tego skarżąca podniosła, iż w interesie Gminy Iwonicz Zdrój leży, ażeby Gminna Przychodnia Lekarska mogła dysponować takimi środkami finansowymi, które pozwolą jej na udzielanie świadczeń zdrowotnych mieszkańcom Gminy. Powołała się też na art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy o samorządzie gminnym, który w katalogu zadań własnych ciążących na gminie wymienia ochronę zdrowia.
Regionalna Izba Obrachunkowa w Rzeszowie wniosła o oddalenie skargi i w replice na zarzuty skarżącej wyjaśniła, iż stosownie do art. 35 b ust. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 roku o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 91, poz. 408 z późn. zm.) publiczny zakład opieki zdrowotnej utworzony przez gminę prowadzony jest w formie samodzielnego zakładu pokrywającego z posiadanych środków i uzyskanych przychodów koszty działalności i zobowiązań, zaś z ustępu 3 tego przepisu wynika, iż samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej uzyskuje osobowość prawną z chwilą wpisania do rejestru publicznych zakładów opieki zdrowotnej prowadzonego przez są rejestrowy. Skoro więc Gminna Przychodnia Lekarska w Iwoniczu Zdroju jest osobą prawną, przeto nie może być prowadzona jako zakład budżetowy, a podstawą jej gospodarki powinien być plan finansowy ustalony przez Kierownika Przychodni.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga nie zasługuje na uwzględnienie. Uchwałą Nr III/19/98 z dnia 10.12.1998 roku Rada Miejska w Iwoniczu Zdroju z dniem 1 stycznia 1999 roku przekształciła jednostkę budżetową o nazwie Gminna Przychodnia Lekarska w Iwoniczu Zdroju w samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej. Przywołana uchwała została m.innymi powzięta na podstawie art. 166 ust. 1 ustawy z dnia 6.02.1997r. o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym (Dz. U. Nr 28, poz. 153), który obligował organy utrzymujące publiczne zakłady opieki zdrowotnej do przekształcenia do dnia 1 stycznia 1999 roku tych jednostek opieki zdrowotnej w samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej na zasadach określonych w ustawie o zakładach opieki zdrowotnej. Niesporny jest również fakt, iż Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej - Gminna Przychodnia Lekarska w Iwoniczu Zdroju został wpisany do rejestru publicznych zakładów opieki zdrowotnej prowadzonego przez sąd rejestrowy i w związku z tym na podstawie art. 35b ust. 3 i 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 roku o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 91, poz. 408) w brzmieniu nadanym przez nowelę z dnia 20 czerwca 1997 roku (Dz. U. Nr 104, poz. 661) uzyskał osobowość prawną (tzw. system normatywny powstania osoby prawnej). Z przedstawionego wprowadzenia wynika konkluzja, iż od dnia 1 stycznia 1999 roku zakłady opieki zdrowotnej prowadzone są w formie samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej (od tej reguły mogą być zwolnienia o czym mówi art. 166 ust. 2 powołanej już ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym). Istota sporu w przedmiotowej sprawie sprowadza się do pytania czy samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej prowadzony przez gminę może funkcjonować w formie zakładu budżetowego? Na to pytanie odpowiedzi udziela art. 53 ust. 3, art. 60 ust. 1, 2, 3 i 4 w zw. z art. 35c ust. 1 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. z 1997r., Nr 104, poz. 661). Z przytoczonych przepisów wynika reguła, iż podstawą gospodarki takiego zakładu jest plan finansowy ustalany przez kierownika zakładu i tym samym zakład taki z posiadanych środków i uzyskanych przychodów pokrywa koszty swojej działalności i zobowiązań, w tym również ujemny wynik finansowy. Dopiero w przypadku kiedy ujemny wynik finansowy samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej nie może być pokryty przez ten zakład, a z tego powodu zakład ten nie może zaprzestać swojej działalności, to wówczas gmina która utworzyła taki zakład pokrywa ze środków publicznych ujemny wynik finansowy i w takiej sytuacji może podjąć uchwałę o prowadzeniu zakładu w formie jednostki lub zakładu budżetowego. Przedmiotem takiej uchwały powinno być jednocześnie postanowienie pokrywające ujemny wynik finansowy samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej i określające dalszą formę finansowania tego zakładu w postaci jednostki lub zakładu budżetowego. Oznacza to tym samym, iż organ który utworzył samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej nie może w sposób dowolny zmieniać formy finansowania takiego zakładu. Skarżąca powołuje się na uchwałę Rady Miejskiej w Iwoniczu zdroju z dnia 12 lutego 1999 roku,. Nr V/51/99, która brzmi następująco:
W uchwale Nr III/19/98 Rady Miejskiej w Iwoniczu Zdroju z dnia 10 grudnia 1998r. w sprawie przekształcenia Gminnej Przychodni Lekarskiej w Iwoniczu Zdroju w samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej - Gminna Przychodnia Lekarska w Iwoniczu Zdroju wprowadza się zmianę: w § 1 kropkę zastępuje się przecinkiem i dodaje się wyrazy - prowadzony w formie zakładu budżetowego. Dla jasności sprawy należy podkreślić, iż Gminna Przychodnia Lekarska w Iwoniczu Zdroju jako samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej rozpoczęła działalność z dniem 1 stycznia 1999 roku, przeto w dniu 12 lutego 1999 roku nie było jeszcze możliwości czynienia ustaleń w przedmiocie ujemnego wyniku finansowego tego zakładu. W takiej sytuacji powołana uchwała zmieniająca stworzyła ewidentny dysonans polegający na istnieniu dwóch samodzielnych i przeciwstawnych form finansowych tj. z jednej strony formę samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej posiadającego osobowość prawną i działającego samodzielnie finansowo, a z drugiej strony zakład budżetowy, który nie jest w pełni samodzielny, bo rozlicza się z budżetem gminy. W takim stanie rzeczy uchwała zmieniająca Rady Miejskiej w Iwoniczu Zdrój z dnia 12 lutego 1999 roku nie ma istotnego znaczenia w sprawie, lub inaczej skoro nie została przez tą Radę podjęta uchwała w przedmiocie pokrycia ewentualnego ujemnego wyniku finansowego Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej - Gminnej Przychodni Lekarskiej w Iwoniczu Zdroju, zatem Zakład ten zgodnie z przedstawioną już regułą nie może działać w formie zakładu budżetowego. Z art. 124 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 26.11.1998r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 155, poz. 1014 ze zm.) wynika, że uchwala budżetowa gminy powinna uwzględniać także plany przychodów i wydatków zakładów budżetowych.
Skoro więc jak to już powiedziano Przychodnia ta nie mogła funkcjonować w formie zakładu budżetowego, przeto zaskarżone rozstrzygnięcie nadzorcze (pkt I ust. 3) prawa nie narusza i w związku z tym na podstawie art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 11 maja 1995 roku o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz. U. Nr 74, poz. 368 ze zm.) należało skargę oddalić.


Ten artykuł pochodzi od: Regionalne Izby Obrachunkowe
https://archiwum.rio.gov.pl/

Adres WWW tego artykułu to:
https://archiwum.rio.gov.pl/modules.php?op=modload&name=News&file=article&sid=119