Kontrola wykorzystania środków finansowych Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych Data Friday, 18 May - 15:45:13 Temat: Wyniki kontroli NIK W maju 2005r. na stronach internetowych NIK w dziale "Wyniki kontroli" została opublikowana "Informacja o wynikach kontroli wykorzystania środków finansowych Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych na realizację programów dotyczących rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych" (Nr ewid. 7/2005). Najwyższa Izba Kontroli z własnej inicjatywy (w ramach priorytetowych kierunków – gospodarowanie środkami publicznymi oraz rozwiązywanie najważniejszych problemów społecznych) przeprowadziła w II półroczu 2004 r. kontrolę dotyczącą wykorzystania środków PFRON na realizację programów mających służyć rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych. Badaniem kontrolnym objęto Biuro i 11 oddziałów PFRON oraz 36 podmiotów, które na realizację zadań określonych w programach otrzymały z Funduszu środki finansowe (samorządy powiatowe, stowarzyszenia, fundacje, zakłady pracy chronionej, wydawcy publikacji lub czasopism itp.). W latach 2002 – 2004 (I półrocze) finansowano 28 programów, zatwierdzonych przez Radę Nadzorczą PFRON. W okresie tym do Biura i oddziałów Funduszu wpłynęły 49.854 wnioski o udzielenie dofinansowania lub pożyczek na łączną kwotę 969.407 tys. zł. Pozytywnie rozpatrzonych zostało 32.025 wniosków (64,2 % złożonych) i na podstawie decyzji Zarządu lub Pełnomocników Zarządu PFRON przyznano dofinansowanie w łącznej kwocie 502.734 tys. zł (51,9 % kwoty wnioskowanej). Najwyższa Izba Kontroli negatywnie oceniła wykorzystanie środków finansowych Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych na realizację programów dotyczących rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych. Powyższą ocenę uzasadniają następujące nieprawidłowości: - programy przygotowywane w Biurze PFRON nie były powiązane z programami opracowywanymi przez samorządy wojewódzkie i powiatowe, - programy opracowywano pod potrzeby konkretnych jednostek bez przeprowadzania symulacji kosztów ich realizacji, - w poszczególnych programach, określano różne proporcje dofinansowywania ze środków PFRON, uwzględniając oczekiwania niektórych wnioskodawców, co zdaniem NIK powodowało nierówne traktowanie potencjalnych uczestników programów, - PFRON nie określał liczby uczestników realizowanych programów, co w ocenie NIK utrudniało właściwe zaplanowanie środków, a przy opracowywaniu planu finansowego PFRON nie zawsze uwzględniano potrzeby wynikające z programów już realizowanych, co prowadziło do czasowego ich zawieszania, - Zarząd PFRON przyznawał limity środków na poszczególne województwa, bez jasno określonych zasad, co m.in. powodowało różny stopień zabezpieczenia potrzeb uczestników programów i skutkowało nierównym traktowaniem wnioskodawców, ubiegających się o dofinansowanie w ramach tych samych programów, - w ramach niektórych programów finansowano takie same przedsięwzięcia, jak w zadaniach ustawowych przewidzianych do realizacji przez powiatowe centra pomocy rodzinie. Zdaniem NIK, sprzyjało to nadużyciom, polegającym na możliwości dwukrotnego ubiegania się (przez nierzetelnych wnioskodawców) o dofinansowanie ze środków PFRON tego samego zadania (i takie przypadki stwierdzono), - w ramach programu wyrównywania różnic między regionami, ze środków PFRON, dofinansowany został w 2003 r. remont śmigłowca w kwocie 3.500 tys. zł, co było sprzeczne z przepisami ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz celem strategicznym programu, - w co drugiej kontrolowanej jednostce PFRON nie przestrzegano zasad, określonych w procedurach realizacyjnych programów, przy rozpatrywaniu wniosków złożonych o udzielenie stosownej pomocy, - jednostki organizacyjne Funduszu zbyt późno zawierały umowy z uczestnikami programu PARTNER. Brak dopływu środków Funduszu na realizację zadań o charakterze ciągłym, powodował zatory płatnicze u beneficjantów, a w konsekwencji opóźnienia w wypłacaniu wynagrodzeń i pochodnych od wynagrodzeń pracowników, - jednostki organizacyjne PFRON bezkrytycznie przyjmowały przedkładane przez wnioskodawców kalkulacje kosztów planowanych do realizacji przedsięwzięć oraz rozliczenia z przyznanych dofinansowań, co skutkowało niegospodarnym wydatkowaniem środków Funduszu w kwocie 924,6 tys. zł, - w ramach programu „Promocja Integracji Osób Niepełnosprawnych”, realizowano własne przedsięwzięcia PFRON, służące działalności promocyjnej samego Funduszu, co skutkowało zaniżeniem jego kosztów bieżących o ponad 120 tys. zł. Do tych projektów nie stosowano także obowiązujących procedur realizacyjnych, - jednostki korzystające ze środków Funduszu w ramach realizowanych programów nierzetelnie prowadziły dokumentację finansowo-księgową (co trzecia badana), nie dokonywały operacji finansowych w ramach wydzielonego dla środków PFRON rachunku bankowym (co druga badana), nieprawidłowo sporządzały wnioski oraz rozliczenia z przyznanego dofinansowania (co trzecia badana), nieprawidłowo dokumentowały udział własny w kosztach dofinansowywanego przez PFRON przedsięwzięcia (co piąta badana), wydatkowały środki PFRON z naruszeniem przepisów o zamówieniach publicznych (co siódma badana). Ustalenia kontroli wskazują na celowość podjęcia działań w celu modyfikacji obecnego systemu finansowania zadań służących rehabilitacji społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych, a realizowanych w ramach programów zatwierdzanych przez Radę Nadzorczą PFRON. Stąd też NIK przedstawił następujące wnioski, mające charakter systemowy: • Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego powinien podjąć działania w celu: 1) wprowadzenia, w ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych przepisów, upoważniających ministra do określenia w drodze rozporządzenia, szczegółowych zasad i trybu opracowywania, wdrażania i realizacji programów dotyczących rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych. Oparcie programów o powszechnie obowiązujące przepisy prawa, uniemożliwiłoby ich opracowywanie „na zamówienie” konkretnych wnioskodawców oraz zwiększyłoby efektywność pomocy udzielanej ze środków PFRON; • Pełnomocnik Rządu do Spraw Osób Niepełnosprawnych powinien podjąć działania w celu: 1) skoordynowania programów finansowanych przez PFRON, z wojewódzkimi programami poprawy warunków życia społecznego i zawodowego osób niepełnosprawnych, wojewódzkimi programami wyrównywania szans osób niepełnosprawnych i przeciwdziałania ich wykluczeniu społecznemu oraz powiatowymi programami działań na rzecz osób niepełnosprawnych; 2) ograniczenia realizowanych programów wyłącznie do przedsięwzięć służących bezpośrednio rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych oraz wyłączenie z programów przedsięwzięć, realizowanych przez samorządy wojewódzkie i powiatowe, w ramach środków Funduszu przekazywanych samorządom na podstawie algorytmu. Pani Izabela Jaruga-Nowacka Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Polityki Społecznej w piśmie do Prezesa NIK z dnia 24.05.2005 r. poinformowała, że przedstawione w informacji rekomendacje NIK zostaną wykorzystane i wdrożone w życie. Informacja pochodzi z serwisu internetowego Najwyższej Izby Kontroli http://www.nik.gov.pl Ten artykuł pochodzi od: Regionalne Izby Obrachunkowe https://archiwum.rio.gov.pl/ Adres WWW tego artykułu to: https://archiwum.rio.gov.pl/modules.php?op=modload&name=News&file=article&sid=1208