Wyrok NSA Ośrodek Zamiejscowy w Rzeszowie z dnia 28 czerwca 2000 r. (Sygn. akt SA/Rz 316/00) Data Thursday, 07 November - 09:15:07 Temat: Orzecznictwo Naczelny Sąd Administracyjny Ośrodek Zamiejscowy w Rzeszowie po rozpoznaniu w dniu 14 czerwca 2000 r. sprawy ze skargi Zarządu Powiatu Jarosławskiego na uchwałę Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Rzeszowie z dnia 24 stycznia 2000 r. Nr V/126/2000 w przedmiocie zmian w budżecie powiatu na 1999 rok - uchyla zaskarżoną uchwałę. Wyrok NSA Ośrodek Zamiejscowy w Rzeszowie z dnia 28 czerwca 2000 r. Naczelny Sąd Administracyjny Ośrodek Zamiejscowy w Rzeszowie po rozpoznaniu w dniu 14 czerwca 2000 r. sprawy ze skargi Zarządu Powiatu Jarosławskiego na uchwałę Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Rzeszowie z dnia 24 stycznia 2000 r. Nr V/126/2000 w przedmiocie zmian w budżecie powiatu na 1999 rok - uchyla zaskarżoną uchwałę. UZASADNIENIE Rada Powiatu Jarosławskiego uchwałą Nr XIV/84/99 z dnia 22 grudnia 1999r. w sprawie zmian w budżecie Powiatu Jarosławskiego na 1999 rok stosownie do art. 12 pkt 5 ustawy z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie powiatowym /Dz. U. Nr 91 poz. 578 ze zm./ oraz art. 109, art. 124, art. 128 ustawy z dnia 26 listopada 1998r. o finansach publicznych /Dz. U. Nr 155, poz. 1014 ze zm./ dokonała w § 1 pkt V zmiany planu jednostkowego w dziale 40 Rolnictwo rozdziale 4013 Inspekcja weterynaryjna poprzez przeniesienie wydatków pomiędzy paragrafami i utworzyła nowe środki w § 72 - tj. wydatki na finansowanie inwestycji jednostek budżetowych i zakładów budżetowych przeznaczyła kwotę 37.550 zł a zmniejszyła w § 11 wynagrodzenia osobowe pracowników o kwotę 16.327 zł, w § 41 składki na ubezpieczenie społeczne o kwotę 17.176 zł w § 42 składki na Fundusz Pracy o kwotę 4.047 zł. Uchwałą Nr V/1126/2000 z dnia 24 stycznia 2000 roku Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Rzeszowie działając na podstawie art. 11 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 7 października 1992r. o regionalnych izbach obrachunkowych /Dz. U. Nr 85 z 1992r. poz. 428 ze zm./ i art. 79 ust. 5 ustawy z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie powiatowym /Dz. U. Nr 91, poz. 578/ w związku z art. 158 § 2 k.p.a., oraz § 5 ust. 3 i 5 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 9 grudnia 1992r. w sprawie siedzib i zasięgu terytorialnego izb obrachunkowych oraz szczegółowej organizacji izb i trybu postępowania /Dz. U. Nr 94, poz. 463/, po zbadaniu uchwały Nr XIV/84/99 Rady Powiatu Jarosławskiego z dnia 22 grudnia 1999r. w sprawie zmian w budżecie Powiatu Jarosławskiego na 1999 rok stwierdziło, że badana uchwała w części dotyczącej przeznaczenia w wyniku dokonanych przeniesień na wydatki majątkowe kwoty 37.550 zł środków pochodzących z dotacji celowej z budżetu państwa na wykonane przez powiat zadania bieżące z zakresu administracji rządowej w dziale 40 rolnictwo rozdział 4013 "inspekcja weterynaryjna" została podjęta z istotnym naruszeniem prawa tj. art. 52 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 26 listopada 1998r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego /Dz. U. Nr 150 poz. 983 /. W uzasadnieniu swego rozstrzygnięcia Kolegium stwierdziło, że Rada Powiatu dokonując zmiany w budżecie polegającej na przeznaczeniu na wydatki majątkowe części środków z dotacji celowej na zadania bieżące z zakresu administracji rządowej wykonane przez powiat naruszyła w sposób istotny normę prawną wyrażoną w art. 52 ust. 1 pkt.2 ustawy z dnia 26 listopada 1998r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999 i 2000r. /Dz. U. Nr 150, poz. 983/. Zgodnie z wyżej cytowanym przepisem ustawy powiat otrzymuje dotacje celowe z budżetu państwa na zadania z zakresu administracji rządowej wykonane przez powiat na podstawie odrębnych przepisów. Z przepisu tego wynika obowiązek przeznaczenia środków z dotacji celowej na zadania określone przez dysponenta. W skardze wniesionej przez Zarząd Powiatu Jarosław a podpisaną przez Starostę powiatu, Wicestarostę i czterech członków skarżący domagali się uchylenia w całości zaskarżonej uchwały i przekazania sprawy do ponownego rozpatrzenia przez Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej, względnie o stwierdzenie nieważności zaskarżonej uchwały. W uzasadnieniu skargi wskazano, że podejmując uchwałę w sprawie zmiany planu jednostkowego w dziale 40 "Rolnictwo" rozdział 4013 Inspekcja Weterynaryjna poprzez przeniesienie wydatków między paragrafami i utworzeniu § 72 na zakup samochodu. Rada Powiatu Jarosławskiego dokonała przedmiotowej zmiany w oparciu o treść przepisu art. 69 ust. 2 pkt 6 ustawy z dnia 19 grudnia 1998r o finansach publicznych /Dz. U. Nr 155, poz. 1014 ze zm./, zgodnie z którym wydatki bieżące obejmują między innymi wydatki związane z funkcjonowaniem jednostek budżetowych lub realizacją ich statutowych zadań. Art. 35 ustawy z dnia 24 kwietnia 1997r. o zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, badaniu zwierząt rzeźnych i mięsa oraz o Inspekcji Weterynaryjnej /Dz. U. Nr 60 poz. 369 ze zm./ mówi o zadaniach Inspekcji Weterynaryjnej wchodzącej w skład zespolonej administracji publicznej. Dla spełnienia tego wymogu i prawidłowego funkcjonowania Inspekcji Weterynaryjnej na terenie Powiatu Jarosławskiego, niezbędne było przeznaczenie zaoszczędzonych środków przez jednostkę na zakup samochodu. Pogląd taki również został wyrażony przez Ministerstwo Finansów, iż dopuszczalny jest zakup środków trwałych w ramach oszczędności dotacji w celu zabezpieczenia prawidłowego funkcjonowania jednostki lub realizacji ich statutowych działań. W odpowiedzi na skargę Regionalna Izba Obrachunkowa wniosła o oddalenie skargi podtrzymując argumentację prawną tak jak w zaskarżonej uchwale. W replice na zarzuty złożone w skardze wskazała, iż bezspornym jest, że środki w kwocie 37.550 zł pochodziły z dotacji celowej budżetu państwa na zadania bieżące, z zakresu administracji rządowej wykonane przez powiat. Zatem powinny one być wykorzystane na wydatki bieżące, których zakres określa art. 69 ust. 2 ustawy o finansach publicznych /Dz. U. Nr 155 z 1988r. poz. 1014 ze zm./. Nie obejmuje on jednak wydatków inwestycyjnych /zakup samochodu/ jak uważa skarżący, gdyż ten zakup to wydatki majątkowe o którym mowa w art. 69 ust. 6 ustawy o finansach publicznych. Dokonana zmiana celu dotacji otrzymanej z budżetu państwa przez Radę Powiatu stanowi istotne naruszenie przepisu art. 52 ust. 1 pkt 2 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Naczelny Sąd Administracyjny zważył co następuje: Skarga jest uzasadniona, z przyczyn całkowicie odmiennych niż zostało w skardze podniesione. Naczelny Sąd Administracyjny stosownie do art. 21 ustawy z dnia 11 maja 1995r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz. U. Nr 74 poz. 368 ze zm./ sprawuje wymiar sprawiedliwości pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, przy czym z mocy art. 51 ustawy Sąd nie jest związany granicami skargi. Skarga wniesiona została w ustawowym terminie, a jej podstawę stanowiła uchwała Nr 79/2000 Zarządu Powiatu Jarosławskiego z dnia 24 lutego 2000 roku w sprawie wniesienia skargi na rozstrzygnięcie nadzorcze Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Rzeszowie. W badanej sprawie skargą objęto rozstrzygnięcie nadzorcze Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Rzeszowie zawarte w uchwale nr V/1126/2000 z dnia 24 stycznia 2000 roku stwierdzające, iż uchwała Nr XIV/84/99 Rady Powiatu Jarosławskiego z dnia 22 grudnia 1999 roku w sprawie zmian w budżecie Powiatu Jarosławskiego na 1999 rok w części dotyczącej przeniesienia wydatków między paragrafami w dziale 40 "Rolnictwo" została podjęta z istotnym naruszeniem prawa. Izba stwierdziła że zaplanowane w budżecie powiatu na 1999 rok środki w rozdziale 4013 w całości pochodziły z dotacji celowej z budżetu państwa na zadania bieżące z zakresu administracji rządowej wykonane na powiat. Zatem winny być wykorzystane na wydatki bieżące, których zakres określa art. 69 ust. 2 ustawy o finansach publicznych /Dz. U. Nr 155 z 1998r. poz. 1014 ze zm./ i zmiana celu dotacji otrzymanej z budżetu państwa z zadań bieżących na zadania inwestycyjne stanowi istotne naruszenie przepisu art. 52 ust. 1 pkt 2 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999-2000 z dnia 26 listopada 1998r. /Dz. U. Nr 150 poz. 983 z 1998r./. Przed rozważeniem istoty sporu należy nawiązać do tekstu ustawy z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie powiatowym /Dz. U. Nr 92, poz. 578 ze zm./. Nadzór nad działalnością powiatu regulowany jest przepisami rozdziału 8 cytowanej ustawy. Zgodnie z art. 76 ust. 1 i 2 nadzór nad działalnością powiatu sprawuje Prezes Rady Ministrów, oraz wojewoda, a w zakresie spraw finansowych, regionalna izba obrachunkowa. Organy powiatu mogą wkraczać w działalność powiatu tylko w przypadkach określonych ustawami. Po myśli art. 79 ust. 1-5 uchwała organu powiatu sprzeczna z prawem jest nieważna. O nieważności uchwały w całości lub w części orzeka organ nadzoru w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia jej doręczenia organowi nadzoru. Organ nadzoru, wszczynając postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności uchwały, może wstrzymać jej wykonanie. Rozstrzygnięcie nadzorcze powinno zawierać uzasadnienie faktyczne i prawne, oraz pouczenie o dopuszczalności wniesienia skargi do sądu administracyjnego. W przypadku nieistotnego naruszenia prawa organ nadzoru nie stwierdza nieważności uchwały, ograniczając się do wskazania, iż uchwałę wydano z naruszeniem prawa. Przepisy art. 82 i 79 określają zasady rozstrzygnięć nadzorczych jakie mogą być wydane w stosunku do uchwał organu powiatu. Sprowadzają się one do stwierdzenia nieważności uchwały w przypadku istotnego naruszenia prawa, stwierdzenie że uchwałę wydano z naruszeniem prawa w przypadku, gdy naruszenie prawa w uchwale jest nieistotne, do stwierdzenia niezgodności uchwały z prawem w przypadku gdy istnieją przesłanki nieważności uchwały, jednak stwierdzenie takie jest niemożliwe z uwagi na upływ roku od daty podjęcia uchwały. Ustawa o samorządzie powiatowym nie zna rozstrzygnięcia o treści takiej jak zaskarżone tj. stwierdzające istotne naruszenie prawa. Tego rodzaju rozstrzygnięcia nie zna również ustawa o regionalnych izbach obrachunkowych z dnia 7 października 1992 /Dz. U. Nr 85 poz. 428 z 1992r. ze zm./. Przepis art. 11 ust. 1 tej ustawy stanowi, iż izba bada uchwały podejmowane przez organy jednostek samorządu terytorialnego w sprawach procedury uchwalania budżetu i jego zmian budżetu i jego zmian, zaciągania zobowiązań wpływających na wysokość długu publicznego jednostki samorządu terytorialnego oraz udzielania pożyczek, zasad i zakresu przyznawania dotacji, podatków i opłat lokalnych, absolutorium dla zarządu. Kwestię nadzoru stosowanych środków w stosunku do uchwały budżetowej reguluje art. 12 ustawy, a który to określa formy rozstrzygnięcia. Według tegoż przepisu izba prowadząc postępowanie nadzorcze w sprawie uznania uchwały budżetowej, organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego za nieważną w całości lub w części, wskazuje nieprawidłowości oraz sposób i termin ich usunięcia. Jeżeli organ właściwy w wyznaczonym terminie nie usunie nieprawidłowości, kolegium izby orzeka o nieważności uchwał w całości lub w części. W przypadku stwierdzenia nieważności uchwały budżetowej w całości lub w części budżet lub jego część dotknięte nieważnością ustala kolegium izby. Uchwała, której dotyczy zaskarżone rozstrzygnięcie jest uchwałą budżetową, co oznacza, że izba wydając orzeczenie winna stosować procedurę przewidzianą w art. 12 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych. Sąd zdaje sobie sprawę, że zakończenie roku budżetowego wyłączyło możliwość stwierdzenia nieważności uchwały wobec treści art. 82 ust. 1 ustawy o samorządzie powiatowym, co jednak nie oznacza możliwości prawnej podjęcia rozstrzygnięcia nadzorczego o treści jak zaskarżone z uwagi na wykazany wyżej brak podstawy prawnej w przepisach zarówno ustawy o samorządzie powiatowym jak i ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych. Podstawę prawną takiego rozstrzygnięcia organ nadzoru upatruje w przepisie art. 158 § 2 k.p.a, lecz kwestia ta nie została bliżej rozwinięta w uzasadnieniu nadzorczego orzeczenia. Sąd nie podziela tego poglądu, który znajduje wsparcie w stanowisku doktryny. /Wojciech Chróścielewski, Zbigniew Kmieciak - postępowaniew sprawach nadzoru nad działalnością komunalną - rozdział III - wydawnictwo S.A.MUNICIPIUM - 1995r./. Wprawdzie art. 79 ust. 5 ustawy o samorządzie powiatowym przewiduje w postępowaniu nadzorczym odpowiednie stosowanie przepisów kodeksu postępowania administracyjnego, jednak zapis ten dotyczy procedury postępowania a nie treści rozstrzygnięcia nadzorczego. Treść rozstrzygnięć nadzorczych określona została przepisami art. 79 ust. 1 i ust. 4, oraz art. 82 ust. 2 ustawy o samorządzie powiatowym, w stosunku do uchwał budżetowych przepisem art. 12 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych. W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego utrwalił się pogląd, że pojęcie istotnego naruszenia prawa nie można utożsamiać postanowieniami nieważności postępowania określonymi w art. 156 § 1 k.p.a./ wyrok NSA 6 lutego 1995r., II SA 1531/94, ONSA 1996, nr 1, poz. 37, wyrok SN z dnia 20 grudnia 1994r., III SA 388/94, PG 1995, nr 8, s. 11/. W konsekwencji wykluczone jest zdaniem Sądu zastosowanie związanego z tym przepisem art. 158 § 2 k.p.a. tym bardziej, że ustawodawca w ustawie o samorządzie powiatowym podobnie jak w wcześniej o samorządzie gminnym przewidział skutki przedawnienia /art. 82 ustawy o samorządzie powiatowym, art. 94 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym/ stwierdzenia nieważności uchwały. Gdyby taki sam skutek chciał związać z ewentualną "nieodwracalnością skutków prawnych uchwał "wówczas stosowny zapis zamieściłby w ustawie o samorządzie gminnym jak i o samorządzie powiatowym, bądź w ustawie o regionalnych izbach obrachunkowych. Skoro w zaskarżonej uchwale Sąd stwierdził brak podstawy prawnej do tego rodzaju rozstrzygnięcia zasadne było jej uchylenie. Niezależnie od powyższego Sąd zwraca uwagę, że także merytoryczny zarzut rozstrzygnięcia sprowadzający się wykroczenia poza cel dotacji nie został wykazany. Z zalegającego w aktach sprawy faksu z dnia 22 października 1999 roku zatytułowanego "dotacje celowe przekazane z budżetu państwa na realizację zadań bieżących i inwestycyjnych własnych oraz z zakresu administracji rządowej" wynika, że Wojewoda Podkarpacki przeznaczył kwotę 554.000 zł na dział 40 rozdział 4013 § 92 - rolnictwo, inspekcja weterynaryjna. Skoro dotacja co wynika z tytułu dokumentu przeznaczona była na realizację zadań bieżących i inwestycyjnych własnych z zakresu administracji rządowej - bez bliższego uzasadnienia nie można przyjąć, że przeznaczenie 37.550 zł z dotacji celowej z budżetu państwa na realizację zadań bieżących i inwestycyjnych tj. zakup samochodu na potrzeby inspekcji weterynaryjnej narusza dyspozycję art. 52 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 26 listopada 1998r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego /Dz. U. Nr 159 poz. 983 ze zm./. Z przytoczonych wyżej motywów Sąd uchylił zaskarżone rozstrzygnięcie nadzorcze stosownie do art. 24 ust. 2 ustawy z dnia 11 maja 1995r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz. U. Nr 74 poz. 368 ze zm./. Ten artykuł pochodzi od: Regionalne Izby Obrachunkowe https://archiwum.rio.gov.pl/ Adres WWW tego artykułu to: https://archiwum.rio.gov.pl/modules.php?op=modload&name=News&file=article&sid=129