Wyrok NSA Ośrodek Zamiejscowy w Rzeszowie z dnia 2 lutego 2000 r. (Sygn. akt SA/Rz 1831/99) Data Tuesday, 19 November - 11:28:51 Temat: Orzecznictwo Naczelny Sąd Administracyjny Ośrodek Zamiejscowy w Rzeszowie po rozpoznaniu w dniu 2 lutego 2000 r. sprawy ze skargi Gminy Pawłosiów na uchwałę Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Rzeszowie z dnia 22 września 1999r. Nr XLVII/4715/99 w przedmiocie stwierdzenia nieważności uchwały Rady Gminy w Pawłosiowie z dnia 21.08.1999 r. Nr IX/52/99 w sprawie ustalania zasad wynagradzania członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych - uchyla zaskarżoną uchwałę. Wyrok NSA Ośrodek Zamiejscowy w Rzeszowie z dnia 2 lutego 2000 r. Naczelny Sąd Administracyjny Ośrodek Zamiejscowy w Rzeszowie po rozpoznaniu w dniu 2 lutego 2000 r. sprawy ze skargi Gminy Pawłosiów na uchwałę Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Rzeszowie z dnia 22 września 1999r. Nr XLVII/4715/99 w przedmiocie stwierdzenia nieważności uchwały Rady Gminy w Pawłosiowie z dnia 21.08.1999 r. Nr IX/52/99 w sprawie ustalania zasad wynagradzania członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych - uchyla zaskarżoną uchwałę. UZASADNIENIE Przedmiotem skargi jest uchwała Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Rzeszowie z dnia 22 września 1999 roku. Nr XLVII/4715/99 stwierdzająca nieważność uchwały Rady Gminy w Pawłosiowie z dnia 21 sierpnia 1999 roku. Nr IX/52/99 w sprawie ustalania zasad wynagradzania członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Powołana uchwała organu nadzorczego została powzięta na podstawie art. 11 ust. 1 pkt 2, art. 18 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 października 1992 roku o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. Nr 85, poz. 428 z późn. zm.), art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (Dz. U z 1996 r. Nr 13, poz. 74 z późn. zm.) oraz § 5 ust. 3 i 5 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 9 grudnia 1992 roku w sprawie siedzib i zasięgu terytorialnego regionalnych izb obrachunkowych oraz szczegółowej organizacji izb i trybu postępowania (Dz. U. Nr 94, poz. 463). W uzasadnieniu tej uchwały organ nadzorczy przytoczył, iż Rada Gminy w Pawłosiowie uchwałę w sprawie ustalania zasad wynagradzania członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych zasadzała na art. 41 ust. 5 ustawy z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. Nr 35, poz. 230 z późn. zm.) i ustaliła, że członkom tej Komisji za udział w pracach Komisji przysługuje dieta w wysokości 40 zł za każde posiedzenie, a Przewodniczącemu Komisji w wysokości 60 zł za każde posiedzenie. Zdaniem organu nadzorczego wskazany przepis ustawy nie przewiduje możliwości wprowadzenia szczególnej formy wynagradzania w postaci "diet" w odniesieniu do członków komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, jako rekompensaty za udział w jej pracach. Rada Gminy została upoważniona do ustalania zasad wynagradzania członków komisji, nie zaś do ustalania diet za pracę w tej komisji. W skardze wniesionej do Naczelnego Sądu Administracyjnego, skarżąca Gmina Pawłosiów imputując naruszenie art. 41 ust. 5 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, wniosła o uchylenie zaskarżonego rozstrzygnięcia nadzorczego. Rozwijając postawiony zarzut wyjaśniła, iż wskazany przepis ustawy pozwala Radzie Gminy na ustalenie wynagrodzenia członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w formie diety, gdyż przepis ten nie wprowadza żadnych ograniczeń co do formy wynagrodzenia. Zdaniem skarżącej jest to najlepsza forma wynagradzania członków tej komisji, przede wszystkim z uwagi na fakt, iż członków komisji nie łączy z Gminą żadna umowa o pracę, ani zlecenia. Praca członków tej komisji nie ma charakteru stałego, a komisja obraduje w zależności od potrzeb. Regionalna Izba Obrachunkowa w Rzeszowie wniosła o oddalenie skargi, podtrzymała swoje stanowisko i motywy zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej uchwały. Dodatkowo przytoczyła, że art. 4' ust. 5 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi w brzmieniu ustalanym ustawą z dnia 1 sierpnia 1997 roku o zmianie tej ustawy (Dz. U. Nr 113, poz. 732), nie przewiduje możliwości ustalania wynagrodzenia w tej formie diety, która jest szczególną formą wynagradzania i z tej racji może być stosowana, gdy na to pozwala przepis szczególny dla danego rodzaju czynności np. art. 25 ust. 4 i art. 37 "b" ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym. Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje: Skarga jest zasadna. Przed rozważeniem istoty sporu, należy nawiązać do tekstu art. 41 ust. 3-5 ustawy z dnia 26.10.1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi w brzmieniu nadanym przez ustawy zmieniające z dnia 12.09.1996 roku (Dz. U. Nr 127, poz. 593) i 1.08.1997 r. (Dz. U. Nr 113, poz. 732), (nazwanej dalej skrótem ustawa z dnia 26.10.1982 r.), który brzmi następująco: - "ust. 3 - Rady gmin powołują gminne komisje rozwiązywania problemów alkoholowych, w szczególności inicjujące działania w zakresie określonym w ust. 1 oraz podejmujące czynności zmierzające do orzeczenia o zastosowaniu wobec osoby uzależnionej od alkoholu obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego. Do gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych nie stosuje się przepisu art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym (Dz. U. z 1996 roku Nr 13, poz. 74. Nr 58 poz. 261 i Nr 106 poz. 496 - ust. 4 - W skład gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych wchodzą osoby przeszkolone w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. - ust. 5 - Zasady wynagradzania członków gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych określa rada gminy". Z powołanego tekstu ustawy wynika konkluzja, iż gminna komisja rozwiązywania problemów alkoholowych nie jest organem wewnętrznym rady gminy, bowiem nie ma do niej zastosowania art. 21 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminny (jednolity tekst Dz. U. Nr 13, poz. 74 ze zm.), nazwanej dalej ustawą samorządową. Wskazana komisja zdaniem Sądu ma charakter społeczny, aczkolwiek ustawa przewiduje dla jej członków wynagrodzenie ustalane przez rady gmin. Ustawa z dnia 26.10.1982r. (art. 41 ust. 5) wprawdzie nie określa formy wynagrodzenia, ale należy przyjąć, iż chodzi w tym przepisie o formę zasadniczą, jaką jest świadczenie pieniężne. Istota sporu sprowadza się do pytania czy wynagrodzenie dla członków gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych może być wypłacone w postaci diet w kwotach stałych określonych przez rady gmin? Ustawa z dnia 26.10.1982 r. na to pytanie odpowiedzi nie udziela. W takim stanie rzeczy odpowiedzi należy poszukiwać na drodze wykładni systemowej prawa i związanymi z tą wykładnią regułami wnioskowania. W tym miejscu należy podzielić stanowisko skarżącej Gminy, iż członkowie tej komisji nie są związani z Gminą stosunkiem pracy, ani umową obligacyjną i w związku z tym w przedmiotowej kwestii nie można posiłkować się terminologią stosowaną w prawie pracy, czy też w kodeksie cywilnym. Na aprobatę zasługuje też argument skarżącej, iż gminne komisje rozwiązywania problemów alkoholowych nie mają charakteru stałego i obradują w zależności od istniejącej potrzeby. Takie cechy jak: społeczny charakter tych komisji, powoływanie przez rady gmin, częstotliwość obrad, upodabnia te komisje do niektórych komisji wewnętrznych rady gminy, której członkami mogą być również osoby spoza rady gminy. Dla członków komisji rady gminy nie będących radnymi art. 25 ust. 5 w zw. z ust. 4 ustawy o samorządzie przewiduje za udział w posiedzeniach komisji diety oraz zwrot kosztów podróży służbowych. Dieta w takich przypadkach jest de facto wynagrodzeniem (za udział w posiedzeniach komisji) w rozumieniu języka potocznego. W tym właśnie znaczeniu wynagrodzenie jest odpłatą za określoną działalność jakiegoś podmiotu (zob. Tadeusz Zieliński - Prawo pracy, Część II, Wyd. PWN, W-wa-Kraków 1986, str. 281). Ustawa z dnia 26.10.1982 r. nie definiuje pojęcia wynagrodzenia, zatem zdaniem sądu nie ma przeszkód do tego, ażeby pojęcie to interpretować w języku potocznym, czyli w kategoriach ogólnych obejmujących wszelkiego rodzaju odpłatność za pracę lub inną działalność. W takim rozumieniu wynagrodzeniem jest również dieta. Przedstawiona pararela (podobieństwo gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych z niektórymi komisjami rad gmin), przy wnioskowaniu per analogiom prowadzi do konkluzji, iż członkowie gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych mogą być wynagradzani na takich samych zasadach co członkowie komisji rad gmin spoza rady, czyli w postaci diet. W celu wyjaśnienia należy podać, iż sedno wnioskowania per analogiom opiera się na zasadzie, że fakty podobne do siebie pod istotnym względem powinny pociągać za sobą te same lub podobne konsekwencje (zob. Jerzy Wróblewski - Sądowe stosowanie prawa, Wyd. PWN, W-wa 1988, str. 280). Przyjęta przez Sąd wykładnia, jednocześnie eliminuje ewentualne sprzeczności co do zasad wynagradzania członków różnych komisji o istotnych podobieństwach, realizujących zadania własne gmin. Zaprezentowane stanowisko Składu Orzekającego, znajduje też pośrednio wsparcie w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego, wedle którego rada gminy jest władna w istniejącym stanie prawnym uregulować kwestię diet dla nieetatowych członków zarządu gminy (zob. wyrok NSA z dnia 25.06.1996 r. sygn. akt: SA/Wr 3657/95-OSS Nr 4/1996 r., poz. 130). Skoro więc pojęcie wynagrodzenia w szerokim tego słowa znaczeniu obejmuje także diety, zatem zasada samodzielności gminy (art. 2 ust. 3 ustawy samorządowej) upoważniała Radę Gminy w Pawłosiowie do określenia wynagrodzenia członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w postaci stałej diety za udział w posiedzeniach tej Komisji. Z przedstawionych względów należało na podstawie art. 24 ust. 2 ustawy z dnia 11 maja 1995 roku o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz. U. Nr 74, poz. 368 ze zm.) uchylić zaskarżoną uchwałę Regionalnej Izby Obrachunkowej w Rzeszowie Ten artykuł pochodzi od: Regionalne Izby Obrachunkowe https://archiwum.rio.gov.pl/ Adres WWW tego artykułu to: https://archiwum.rio.gov.pl/modules.php?op=modload&name=News&file=article&sid=163