Naczelny Sąd Administracyjny Ośrodek Zamiejscowy w Katowicach
po rozpoznaniu w dniu 10 lipca 2001 roku sprawy ze skargi Zarządu Gminy Boronów na uchwałę Regionalnej Izby Obrachunkowej w Katowicach z dnia 6 lutego 2001 roku nr 718.IX/2001 w przedmiocie nieważności uchwały Rady Gminy w Boronowie z dnia 23 stycznia 2001 roku - oddala skargę.
Wyrok NSA Ośrodek Zamiejscowy w Katowicach z dnia 10 lipca 2001 r.
Naczelny Sąd Administracyjny Ośrodek Zamiejscowy w Katowicach
po rozpoznaniu w dniu 10 lipca 2001 roku sprawy ze skargi Zarządu Gminy Boronów na uchwałę Regionalnej Izby Obrachunkowej w Katowicach z dnia 6 lutego 2001 roku nr 718.IX/2001 w przedmiocie nieważności uchwały Rady Gminy w Boronowie z dnia 23 stycznia 2001 roku - oddala skargę.
UZASADNIENIE
Uchwałą nr 718/IX/2001 z 6 lutego 2001 r. Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Katowicach, działając na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy z 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. Nr 85, poz. 428 z późn. zm.) oraz art. 91 ust. 1 i 3 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity: Dz. U. z 1996 r. Nr 13, poz. 74 z późn. zm.), stwierdziło nieważność uchwały Rady Gminy w B. nr 7/XXVII/2001 z 23 stycznia 2001 r. zmieniającej uchwałę nr 48/XXVI/2000 Rady Gminy w B. z 29 grudnia 2000 r. w sprawie wysokości stawek opłaty targowej ze względu na ustalenie rabatu za wniesienie opłaty "z góry", co stanowi naruszenie art. 15 ust. 1 i art. 19 pkt 3 ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 1991 r. Nr 9, poz. 31 z późn. zm.). W uzasadnieniu uchwały stwierdzono, że zgodnie z ustawą o podatkach i opłatach lokalnych, opłata targowa jest opłatą dzienną, pobieraną od osób fizycznych, prawnych, jednostek organizacyjnych nie posiadających osobowości prawnej, dokonujących sprzedaży na targowiskach. Stawka opłaty ustalana jest za dany dzień prowadzenia działalności handlowej, a zatem może być pobrana po dokonaniu sprzedaży. Dopiero wówczas powstaje obowiązek jej zapłaty. Wniesienie opłaty przed dokonaniem sprzedaży jest właściwie nadpłatą w rozumieniu art. 72 ordynacji podatkowej, zaś instytucja przedpłaty nie występuje w prawie podatkowym. Nie można zatem pobierać opłaty w formie ryczałtu miesięcznego bądź rocznego, ustalając zapłatę "z góry", gdyż oznacza to żądanie zapłacenia podatku bez wcześniejszego powstania zobowiązania podatkowego. W wyroku NSA z 26 września 2000 r. (sygn. akt SA/Bk 407/00) stwierdzono między innymi, że aczkolwiek żaden przepis ustawy o podatkach i opłatach lokalnych nie stanowi, że opłata targowa nie może być zapłacona "z góry", to jednak nie ma podstaw do pobierania jej w formie "abonamentu", bez uprzedniego powstania obowiązku podatkowego. W skardze na tę uchwałę Zarząd Gminy B. stwierdził, że objęta nią uchwała nie narusza przepisów art. 15 ust. 1 i art. 19 ust. 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, zaś zaskarżona uchwała nie wykazuje, na czym owo naruszenie miałoby polegać. Zdaniem strony skarżącej, opłata ustalona zakwestionowaną uchwałą jest zawsze pobierana po dokonaniu sprzedaży - trwającej dłużej niż jeden dzień, a zatem nie można mówić, że w przypadku jej pobrania powstaje nadpłata. Powołany wyrok NSA dotyczy, zdaniem strony skarżącej, innego stanu faktycznego.
Odpowiadając na skargę, Kolegium Regionalnej Izby w Katowicach podtrzymało swoje dotychczasowe stanowisko, zwracając uwagę na to, że konstrukcja prawna zastosowana w zakwestionowanej uchwale narzuca podatnikowi konieczność zapłaty za pewien okres naprzód. W takim stanie faktycznym powstaje zatem nadpłata. Obowiązek podatkowy związany z opłatą targową będzie ciążył na danym podmiocie dopiero wówczas, gdy w konkretnym dniu będzie dokonywał sprzedaży na targowisku. Potwierdzeniem tego jest fakt, że ustawodawca wprowadził dzienne stawki opłaty targowej.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga nie jest zasadna, bowiem zaskarżone nią rozstrzygnięcie nadzorcze nie narusza prawa. O treści i zakresie obowiązku uiszczenia opłaty targowej, jako świadczenia o charakterze podatkowym, przesądza ustawa, a rada gminy określająca w ramach delegacji ustawowej zasady ustalania i poboru należności z tytułu tej opłaty nie może rozszerzać tego obowiązku. Na podstawie art. 19 ust. 1 lit. a ustawy z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. Nr 9, poz. 31 z późn. zm.), rada gminy została upoważniona do określania zasad ustalania i poboru oraz terminów płatności i wysokości stawek opłaty targowej, z tym, że stawka tej opłaty nie może przekroczyć określonej ustawowo kwoty dziennie. Z brzmienia przepisu art. 15 ust. 1 tej ustawy wynika zaś, że opłatę targową pobiera się od wymienionych w nim podmiotów dokonujących sprzedaży na targowiskach. A zatem, powołane przepisy wyznaczają radzie gminy następujące ramy:
1) opłata targowa powinna być ustalana w stawce dziennej i nie przekraczać wyznaczonej kwoty,
2) opłata targowa powinna dotyczyć dokonywania sprzedaży na targowiskach.
Zdarzeniem prawnym, z którym ustawa z 12 stycznia 1991 r. wiąże obowiązek uiszczenia opłaty targowej, jest dokonywanie sprzedaży. Nie oznacza ono zawierania umów sprzedaży w rozumieniu art. 535 kodeksu cywilnego, a przynajmniej wyjście z ofertą sprzedaży przez wystawienie towaru i oznaczenie jego ceny. Tym samym obowiązek uiszczenia opłaty targowej powstaje wraz z dokonywaniem w danym dniu sprzedaży na targowisku. Pobieranie opłaty targowej z góry za okres, który jeszcze nie minął, oznacza pobieranie należności podatkowej, mimo iż obowiązek podatkowy w danym podatku nie powstał. Konieczność uiszczenia opłaty targowej powstaje bowiem wtedy, gdy obowiązek podatkowy skonkretyzuje się i przeobrazi w zobowiązanie podatkowe.
W odpowiedzi na skargę Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej trafnie powołuje się w tym zakresie na książkę L. Etela, M. Popławskiego i S. Presnarowicza: Podatki i opłaty samorządowe (Municipium, Warszawa 2000, s. 148), którzy wyraźnie stwierdzili, że nieprawidłowa jest sytuacja, w której podatnik chociażby z własnej woli uiści opłatę targową za pewien okres naprzód. W tym wypadku powstaje bowiem nadpłata, którą jest kwota nienależnie zapłaconego podatku.
Ustanowienie w zakwestionowanej zaskarżonym rozstrzygnięciem nadzorczym uchwale ulgi podatkowej, w postaci zwolnienia od ponoszenia opłaty targowej za pozostałe dni miesiąca w przypadku uiszczenia przez podatnika z własnej inicjatywy inkasentowi należności za 10 dni w danym miesiącu z góry, jest niczym innym, jak zachęcaniem podatników do uiszczenia należności podatkowej zanim powstało zobowiązanie podatkowe. Jest zatem stanem faktycznym zbliżonym do ustanowienia formy "abonamentu", którego dopuszczalność wykluczył Naczelny Sąd Administracyjny w powołanym w zaskarżonej uchwale wyroku z 26 września 2000 r., w sprawie o sygn. akt SA/Bk 407/00. Nawiązując do zarzutu skargi, trzeba wskazać, że sformułowanie zawarte w § 1 pkt 2 zakwestionowanej uchwały Rady Gminy w B. z 23 stycznia 2001 r. nie pozostawia wątpliwości, że chodzi o uiszczenie należności "z góry" jako warunek skorzystania z ustanowionej w tym przepisie ulgi, a nie uiszczanie jej dopiero po zakończeniu sprzedaży w określonym przedziale czasowym.
A zatem, nie znajdując podstaw do uwzględnienia skargi, orzeczono o jej oddaleniu, na podstawie art. 27 ust. 1 ustawy z 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz. U. Nr 74, poz. 368 z późn. zm.).
|
