Wyrok NSA Ośrodek Zamiejscowy w Gdańsku z dnia 6 grudnia 2000 r. (Sygn. akt SA/Gd 2034/99) Data Saturday, 28 June - 12:53:55 Temat: Orzecznictwo Naczelny Sąd Administracyjny Ośrodek Zamiejscowy w Gdańsku po rozpoznaniu w dniu 22 listopada 2000 r. sprawy ze skargi Gminy Liniewo na uchwałę Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Gdańsku z dnia 23 września 1999 r. Nr 240/99 w przedmiocie opłaty za włączenie do wodociągów gminnych - uchyla zaskarżoną uchwałę. Wyrok NSA Ośrodek Zamiejscowy w Gdańsku z dnia 6 grudnia 2000 r. Naczelny Sąd Administracyjny Ośrodek Zamiejscowy w Gdańsku po rozpoznaniu w dniu 22 listopada 2000 r. sprawy ze skargi Gminy Liniewo na uchwałę Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Gdańsku z dnia 23 września 1999 r. Nr 240/99 w przedmiocie opłaty za włączenie do wodociągów gminnych - uchyla zaskarżoną uchwałę. UZASADNIENIE W dniu 30 sierpnia 1999 r. Rada Gminy w Liniewie podjęła uchwałę nr X/67/99 w sprawie wprowadzenia opłaty za włączenie do wodociągów gminnych. Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. Nr 13, poz. 74 z 1996 r. ze zm.) i art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o gospodarce komunalnej (Dz. z 1997 r., Nr 9, poz. 43 ze zm.) wprowadzono opłatę za włączenie się zainteresowanych osób i podmiotów gospodarczych do wodociągów gminnych w wysokości równowartości 1000 m3 ceny wody w Gminie Liniewo (ceny obowiązującej w dniu wydania zezwolenia) z przeznaczeniem na rozbudowę hydroforni i utrzymania linii wodociągowej. W uchwale wskazano, że podłączenie zainteresowane osoby i podmioty gospodarcze wykonają na własny koszt, zaś wykonanie uchwały powierza się Zarządowi Gminy. W dniu 3 września 1990 r. powyższa uchwała wpłynęła do Izby Obrachunkowej w Gdańsku. Uchwałą Nr 240/99 Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Gdańsku po rozpatrzeniu uchwały Nr X/67/99 Rady Gminy w Liniewie stwierdziło nieważność badanej uchwały. W uzasadnieniu wskazano, że uchwała ta narusza prawo w stopniu istotnym, gdyż ustalenie opłaty za włączenie się do wodociągów gminnych nie mieści się w katalogu opłat określonych w art. 3 pkt 2 lit. D ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999 i 2000 (Dz. U. Nr 150, poz. 983). Zgodnie z § 1 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 grudnia 1996 r. sprawie urządzeń zaopatrzenia w wodę i urządzeń kanalizacyjnych oraz zasad ustalania opłat za wodę i wprowadzanie ścieków (Dz. U. Nr 151, poz. 716 ze zm.) utrzymanie i eksploatacja studni publicznych, urządzeń wodociągowych wraz z zaworem za wodomierzem głównym na przyłączu lub miejscem przeznaczonym na jego zamieszczenie, określonym w warunkach technicznych przyłączenia obiektu do tych urządzeń oraz urządzeń kanalizacyjnych do pierwszej studzienki na przykanaliku, licząc od strony budynku lub do miejsca przeznaczonego na jej wybudowanie, należy do właścicieli tych urządzeń. Rada Gminy natomiast w oparciu o § 3 ust. 1 pkt 1 tego rozporządzenia ustala opłatę za wodę pobieraną z urządzeń zbiorowego zaopatrzenia w wodę i za ścieki wprowadzane do zbiorczych urządzeń kanalizacyjnych. W skardze do Naczelnego Sądu Administracyjnego Gmina Liniewo zarzuciła naruszenie prawa materialnego mające wpływ na wynik sprawy. Zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 19 kwietnia 1999 r. (syg. 43/98) przepis art. 107 ust. 3 pkt 3 prawa wodnego, na który powołała się Rada Ministrów wydając rozporządzenie z dnia 18 grudnia 1996 r., stanowi upoważnienie do unormowania kwestii opłat jedynie odnośnie urządzeń stanowiących własność państwa rozumianego jako struktura rządowa. Wyrok i jego uzasadnienie ogranicza zakres stosowania § 3 rozporządzenia do urządzeń będących własnością Skarbu Państwa. Zgodnie z art. 190 ust. 1 i 4 Konstytucji orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego mają moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne. Zdaniem skarżącego wynikające z art. 7 ust. 3 ustawy o samorządzie gminnym włączenia do zadań własnych gminy sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę nie oznacza, że mieszkańcy nie mają obowiązku partycypowania w kosztach ich utrzymania. Wynika to bowiem z treści ustawy z dnia 20 grudnia o gospodarce komunalnej, w szczególności art. 4 ust. 1 pkt 2, zgodnie z którym, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej, organy uchwałodawcze jednostek samorządu terytorialnego decydują o sposobie ustalania cen za usługi komunalne o charakterze użyteczności publicznej oraz za korzystanie z obiektów użyteczności publicznej jednostek samorządu terytorialnego. W odpowiedzi na skargę Regionalna Izba Obrachunkowa w Gdańsku wniosła o jej oddalenie, albowiem wobec treści art. 7 ust. 1 ustawy gminnej określającej zamknięty katalog zadań własnych gminy, brak podstaw do nakładania na członków tej wspólnoty samorządowej dodatkowych obowiązków w postaci opłat. Również zapis art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy o gospodarce komunalnej nie upoważnia do wprowadzenia nowych opłat, wskazuje jedynie radę gminy jako organ właściwy do określenia opłat lub sposobów ich ustalania. Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje: Sąd administracyjny w granicach swojej właściwości bada zgodność zaskarżonych decyzji z prawem. Odnosząc się do głównego zarzutu skargi należy stwierdzić, że istotne zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 19 kwietnia 1999 r. w sprawie sygn. U 3/98 przepis § 3 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 grudnia 1996 r. w sprawie urządzeń zaopatrzenia w wodę i urządzeń kanalizacyjnych oraz zasad ustalania opłat za wodę i wprowadzania ścieków (Dz. U. Nr 151, poz. 716 ze zm.) jest niezgodny z art. 107 ust. 3 pkt 3 ustawy Prawo wodne, ponieważ wykracza poza zakres upoważnienia ustawowego, a tym samym jest niezgodny z art. 92 ust. 1 Konstytucji RP. Przyjęta przez Trybunał interpretacja nie niweczy całej treści § 3 rozporządzenia z 18 grudnia 1996 r., ale ogranicza jego zastosowanie do opłat za wodę i ścieki wprowadzane do zbiorczych urządzeń kanalizacyjnych, będących własnością Skarbu Państwa. Należy stwierdzić, że przepis ten został powołany w uzasadnieniu zaskarżonej uchwały Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Gdańsku z naruszeniem powyższej interpretacji jako podstawa prawna ustalania przez Radę Gminy opłat za wodę. Kwestia opłat za wodę nie jest jednak przedmiotem sporu w niniejszej sprawie; błędne wskazanie w tym zakresie podstawy prawnej nie jest zatem uchybieniem mającym wpływ na wynik sprawy. Istota sporu sprowadza się do ustalenia, czy w świetle obowiązujących w 1999 r. przepisów dopuszczalne było pobieranie przez jednostki samorządu terytorialnego opłat za "włączenie się zainteresowanych podmiotów do wodociągów gminnych". Organ nadzoru w zaskarżonej uchwale stwierdził, że ustalenie takiej opłaty nie zostało przewidziane w katalogu dochodów wyszczególnionych w art. 3 ustawy z dnia 26 listopada 1998r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w latach 1999 i 2000 (Dz. U. Nr 150, poz. 983). Zgodnie z tym przepisem dochodami gminy są wpłaty z ustalonych i pobieranych na podstawie odrębnych ustaw enumeratywnych wyliczonych podatków, wpływy ze wskazanych opłat oraz opłat innych, pobieranych na podstawie odrębnych ustaw, o ile te ustawy stanowią, że jest to dochód gminy. W ocenie Sądu w art. 4 ust. 1 zd. 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (Dz. U. z 1997r. Nr 9, poz. 43) unormowano dopuszczalność postanowień przez organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego o opłacie za przyłączenie do wodociągu stanowiącego własność gminy. W przepisie tym zawarto upoważnienie zarówno do podejmowania postanowień o wysokości cen i opłat albo o sposobie ustalania cen i opłat za usługi komunalne o charakterze użyteczności publicznej, jak również za korzystanie z obiektów i urządzeń użyteczności publicznej jednostek samorządu terytorialnego. Opłaty za dostarczanie wody, stanowiące opłatę za usługi komunalne o charakterze użyteczności publicznej nie są tożsame z opatami za korzystanie z obiektów i urządzeń użyteczności publicznej. Wodociąg gminny jest niewątpliwie urządzeniem użyteczności publicznej, zatem dopuszczalne jest wprowadzenie na podstawie powołanego przepisu jednorazowej opłaty za podłączenie, będącej opłatą za korzystanie z tego urządzenia. Zgodnie z art. 168 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej jednostki samorządu terytorialnego mają prawo ustalania wysokości podatków i opłat lokalnych w zakresie określonym w ustawie. Ingerencja interpretacyjna nie może prowadzić do ograniczenia dochodów samorządu terytorialnego w sposób rzutujący na wykonywanie zadań publicznych służących zaspokajaniu potrzeb wspólnoty samorządowej. Zgodnie z powołanym w uzasadnieniu zaskarżonej uchwały §1 rozporządzenia Rady Ministrów z 18 grudnia 1996r. utrzymanie i eksploatacja urządzeń wodociągowych należy do właścicieli tych urządzeń, powyższe nie uzasadnienia jednak ograniczenia przewidzianych w ustawie o gospodarce komunalnej możliwości kształtowania dochodów gminy. Z tych względów Sąd na mocy art. 22 ust. 1 pkt 1 i 2 pkt 1 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz. U. Nr 74, poz. 368 ze zm.) orzekł jak w sentencji. Ten artykuł pochodzi od: Regionalne Izby Obrachunkowe https://archiwum.rio.gov.pl/ Adres WWW tego artykułu to: https://archiwum.rio.gov.pl/modules.php?op=modload&name=News&file=article&sid=315