Wyrok NSA Ośrodek Zamiejscowy w Białymstoku z dnia 26 września 2000 r. (Sygn. akt SA/Bk 407/00) Data Tuesday, 12 August - 09:34:26 Temat: Orzecznictwo Naczelny Sąd Administracyjny Ośrodek Zamiejscowy w Białymstoku po rozpoznaniu w dniu 26 września 2000 r. sprawy ze skargi Rady Miejskiej w K. na uchwałę Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku z dnia 1 lutego 2000 r. Nr 923/2000 w przedmiocie stwierdzenia nieważności uchwały Rady Miejskiej w K. z dnia 22 grudnia 1999 r. nr XIII/73/99 w sprawie wysokości dziennych stawek opłaty targowej - oddala skargę. Wyrok NSA Ośrodek Zamiejscowy w Białymstoku z dnia 26 września 2000 r. Naczelny Sąd Administracyjny Ośrodek Zamiejscowy w Białymstoku po rozpoznaniu w dniu 26 września 2000 r. sprawy ze skargi Rady Miejskiej w K. na uchwałę Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku z dnia 1 lutego 2000 r. Nr 923/2000 w przedmiocie stwierdzenia nieważności uchwały Rady Miejskiej w K. z dnia 22 grudnia 1999 r. nr XIII/73/99 w sprawie wysokości dziennych stawek opłaty targowej - oddala skargę. UZASADNIENIE Zaskarżoną uchwałą, wydaną na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz.U. nr 85, poz. 428 z późn. zmianami), po rozpatrzeniu w postępowaniu nadzorczym uchwały Rady Miejskiej w K. z dnia 22 grudnia 1999 r. Nr XIII/73/99 w sprawie dziennych stawek opłaty targowej, Regionalna Izba Obrachunkowa w Białymstoku postanowiła uznać, iż w/w uchwała została podjęta z istotnym naruszeniem prawa i w związku z tym stwierdzić jej nieważność w części dotyczącej zapisów § 1 pkt 12 i § 2 pkt 2 ustalających możliwość wnoszenia opłat abonamentowych. W uzasadnieniu organ nadzoru stwierdził, co następuje: W/w uchwałą, ustalającą dzienne stawki opłaty targowej, Rada Gminy uchwaliła, iż "dopuszcza się możliwość wykupienia abonamentu ..." i ustaliła dokładne zasady stosowania tych abonamentowych opłat, różnicując je w zależności od miejsca handlu, zajętej powierzchni i okresu np.: na okres jednego targu, wszystkich targów w miesiącu, wszystkich dni w miesiącu, wszystkich dni w miesiącu z wyłączeniem dni targowych itp. Zgodnie z ustawą z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz.U. nr 9, poz. 31 z późn. zmianami) opłata targowa jest opłatą dzienną pobieraną od osób fizycznych, prawnych i jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej, dokonujących sprzedaży (art. 15 oraz art. 19 pkt 1a), a zatem nie można ustalać abonamentu opłaty targowej. Z powyższych względów w/w uchwała - naruszająca obowiązujące przepisy we wskazanej wyżej części - wymaga stwierdzenia nieważności w tym zakresie. W skardze do NSA Rada Miejska w K. wniosła o uchylenie zaskarżonej uchwały z powodu jej niezgodności z prawem. Skarżąca Rada nie zgadza się ze stanowiskiem organu nadzoru i uważa, że Izba w swojej uchwale naruszyła przepisy art. 15 i 19 pkt 1 lit. "a" ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych. Żaden z tych przepisów nie stanowi, że opłata targowa jako opłata należna gminie z tytułu sprzedaży na targowisku nie może być przez nią pobrana w formie jednorazowej, za pewien czas korzystania z targowiska. Jej nazwa jako tzw. abonament nie stanowi praktyki niezgodnej z prawem, gdyż ani w treści ustawy ani w treści orzeczeń NSA w sprawach skarg dotyczących opłat nie ma zapisów dotyczących zakazu pobierania jej w taki właśnie sposób. Abonament powyższy nie jest tożsamy z opłatą za rezerwację miejsca, o którym mowa w orzeczeniu NSA sygn. SA/Łd 1144/94 z dnia 27.07.1994 r. - publ. w ONSA 1995/3/116. Kwota takiego abonamentu nie wykracza w swych wyliczeniach poza ustawowe stawki dziennej opłaty targowej, a przecież dotyczy określonej ilości dni w miesiącu, w których osoby uiszczające taką opłatę korzystały z targowiska. Kontrola korzystania z targowiska dokonywana jest bezpośrednio przez inkasenta, który dokonuje poboru opłaty zgodnie z § 3 uchwały. Taka forma ustalania opłaty targowej nie powstała na mocy uchwały nr XIII/73/99 Rady Miejskiej w K., a była w taki sposób określana we wcześniej obowiązujących uchwałach Rady Miejskiej, w tym w poprzedniej uchwale z dnia 22 grudnia 1998 r. w sprawie wysokości dziennych stawek opłaty targowej. Uchwały te nigdy nie były kwestionowane przez organy nadzoru, tj. przez Wojewodę. Powyższy sposób pobierania opłat jest również zgodny z treścią regulaminów targowisk przyjętych uchwałą Nr X/65/95 Rady Miejskiej w K. - z dnia 30 sierpnia 1995 r. w sprawie ustalenia regulaminów targowisk, również nie kwestionowaną przez Wojewodę. Opłata ta jest formą uproszczenia korzystania z targowiska przez kupców, gdyż stwarza pewność w uzyskaniu miejsca do handlu. Uchwała Rady w przepisach zakwestionowanych przez Izbę nie narusza zasad powszechności, nieuchronności i przymusu zapłacenia na rzecz gminy podatku, jakim jest opłata targowa. Organ nadzoru, w odpowiedzi na skargę, wniósł o jej oddalenie. Kolegium RIO stoi na stanowisku, iż opłatę targową - zgodnie z art. 15 ust. 1 - pobiera się od podmiotów dokonujących sprzedaży na targowisku. W związku z tym opłata, w ujęciu przedmiotowym, obciąża sprzedaż dokonywaną na targowisku. Obowiązek jej uiszczenia powstaje w momencie "rozpoczęcia" sprzedaży (przedstawienia oferty sprzedaży towaru). Jeżeli zatem sprzedaż nie jest faktycznie dokonywana, to nie powstaje obowiązek zapłacenia opłaty targowej. Upraszczając można stwierdzić, że opłata jest od faktycznej sprzedaży, a nie od jej zamiaru. Pozwala to stwierdzić, że kolejność czynności, o których mowa wyżej, jest następująca: najpierw jest rozpoczęcie sprzedaży, a następnie powstaje obowiązek zapłacenia opłaty i w konsekwencji - możliwość jej poboru przez inkasenta. W związku z tym nie można pobrać opłaty targowej przez powstaniem obowiązku jej uiszczenia. Pobranie opłaty przez dokonaniem sprzedaży jest w istocie rzeczy nadpłatą w rozumieniu art. 72 ustawy Ordynacja podatkowa. Z takim właśnie przypadkiem spotykamy się wówczas, gdy opłata jest uiszczana w formie "abonamentu". Nabywca abonamentu płaci opłatę targową, z "góry" za dokonanie sprzedaży, która będzie miała miejsce w kolejnych dniach miesiąca (albo w ogóle nie będzie miała miejsca). Jest to swoiste opłacanie opłaty w formie przedpłaty. Instytucja przedpłaty nie występuje w obowiązującym prawie podatkowym. Nie ma zatem podstaw do pobierania opłaty targowej w formie "abonamentów" z dwóch powodów: 1) obowiązek zapłaty opłaty powstaje po faktycznym rozpoczęciu sprzedaży, a zatem nie można jej pobierać wcześniej, 2) opłacanie opłaty w formie abonamentu jest w istocie rzeczy dokonywaniem "przedpłaty" tego świadczenia, czego nie przewidują obowiązujące przepisy prawa podatkowego. Wynika to z ogólnej zasady, zgodnie z którą nie można żądać zapłacenia podatku, bez wcześniejszego powstania zobowiązania do jego zapłacenia. Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje: Skarga jest bezzasadna i podlega oddaleniu. Wprawdzie żaden przepis ustawy o podatkach i opłatach lokalnych nie stanowi, że opłata targowa nie może być pobrana przez gminę w formie jednorazowej opłaty "z góry" za pewien czas korzystania z targowiska, jednakże - jak słusznie wywiódł organ nadzoru - nie ma też podstaw do pobierania opłaty targowej w formie "abonamentów", albowiem taki sposób jest sprzeczny z ogólną zasadą prawa podatkowego, iż nie można żądać zapłacenia należności podatkowej, bez uprzedniego powstania zobowiązania podatkowego. Zgodnie z przepisem art. 15 ust. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych Opłatę pobiera się od osób lub jednostek "dokonujących sprzedaży na targowiskach". Opłatę targową pobiera się niezależnie od należności przewidzianych w odrębnych przepisach za korzystanie z urządzeń targowych oraz za inne usługi świadczone przez prowadzącego targowisko (art. 15 ust. 3 ustawy). Oznacza to, iż opłata targowa nie może pełnić innych funkcji niż podatkowe, a taką inną funkcję chciałaby nadać Rada twierdząc w skardze, że "opłata ta jest formą uproszczenia korzystania z targowiska przez kupców, gdyż stwarza pewność w uzyskaniu miejsca dla handlu". Nie takiej funkcji służy opłata targowa, dlatego też rozstrzygnięcie nadzorcze stwierdzające nieważność zapisów § 1 pkt 12 i § 2 pkt 2 uchwały Rady Miejskiej jest zgodne z prawem. Okoliczność, iż wcześniejsze uchwały Rady Miejskiej w sprawie opłaty targowej nie były kwestionowane przez organ nadzoru - Wojewodę nie może stanowić podstawy do sanowania uchwały z dnia 22 grudnia 1999 r., albowiem legalność każdej uchwały organów samorządu terytorialnego podlega odrębnej, samodzielnej ocenie i organ nadzoru zobowiązany jest stwierdzić nieważność uchwały także wówczas, gdy nie dostrzegł wadliwości wcześniejszych uchwał organów samorządu. Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd orzekł, jak w sentencji, na podstawie art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz.U. nr 74, poz. 368 ze zm.). Ten artykuł pochodzi od: Regionalne Izby Obrachunkowe https://archiwum.rio.gov.pl/ Adres WWW tego artykułu to: https://archiwum.rio.gov.pl/modules.php?op=modload&name=News&file=article&sid=329