Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie
po rozpoznaniu w dniu 12 września 2000 r. sprawy ze skargi Zarządu Województwa Warmińsko-Mazurskiego na uchwałę Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Olsztynie z dnia 10 marca 2000 nr V/92/00 w przedmiocie badania zgodności z prawem uchwały nr 11/22/00 Zarządu Województwa Warmińsko-Mazurskiego w sprawie ustalania zasad przyznawania środków finansowych – uchyla zaskarżoną uchwałę.
Wyrok NSA w Warszawie z dnia 12 września 2000r.
Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie
po rozpoznaniu w dniu 12 września 2000 r. sprawy ze skargi Zarządu Województwa Warmińsko-Mazurskiego na uchwałę Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Olsztynie z dnia 10 marca 2000 nr V/92/00 w przedmiocie badania zgodności z prawem uchwały nr 11/22/00 Zarządu Województwa Warmińsko-Mazurskiego w sprawie ustalania zasad przyznawania środków finansowych – uchyla zaskarżoną uchwałę.
UZASADNIENIE
Zarząd Województwa w dniu 22 lutego 2000 r. podjął uchwałę Nr 11/24/00 w sprawie ustalenia zasad przyznawania środków finansowych z działu 79 (Oświata i wychowanie), rozdziału 8295 (Pozostała działalność) określonych w planie finansowym dochodów i wydatków realizowanych przez Urząd Marszałkowski Województwa w roku 2000. Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej uchwałą Nr V/92/2000 z dnia 10 marca 2000 r. - unieważniło powyższą uchwałę Zarządu w całości przyjmując, że Zarząd - ustalając zasady, o których mowa w tytule uchwały, nie miał do tego prawnej legitymacji. W skardze do NSA Zarząd wniósł o uchylenie zaskarżonej uchwały i podniósł, iż podstawą do podjęcia uchwały był art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 5.VI.1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. Nr 91, poz. 576 ze zm.). Zgodnie z art. 41 ust. 2 pkt 3 tej ustawy do Zarządu należy wykonanie budżetu. W ocenie strony skarżącej uchwała miała jedynie charakter organizacyjny i nie zmieniła żadnych zasad dotyczących udzielania dotacji, określonych uchwałą nr VIII/99/99 Sejmiku Województwa z dnia 30.07.1999 r. Wykazywała jedynie, że udzielenie dotacji, o których mowa w uchwale Sejmiku na zadania oświatowe o charakterze wojewódzkim, następować będzie z rozdziału 8295 w dziale 79. Również w przypadku środków na nagrody rzeczowe - uchwała porządkuje tylko organizacyjnie pewne wydatki w wyżej wskazanym rozdziale działu 79. Ponadto naruszony został art. 18 ust. 3 ustawy o Regionalnych Izbach Obrachunkowych, bowiem nie zapewniono udziału w posiedzeniu Kolegium.
W odpowiedzi na skargę organ wniósł o oddalenie skargi. Między innymi podniósł, że rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 18.04.1991 r. w sprawie klasyfikacji dochodów i wydatków budżetowych oraz innych przychodów i rozchodów (Dz. U. z 1991 r. Nr 39, poz. 169 ze zm.) zostały wprowadzone zasady klasyfikacji budżetowej, która musi być przestrzegana przy uchwalaniu budżetu. Budżet Sejmiku w dz. 79 - Oświata i wychowanie zawierał zapis, że na rozdz. 8295 - pozostała działalność Sejmik przeznaczył kwotę 73.275 zł. Budżet został uchwalony, zgodnie z art. 124 ust. 1 pkt 2 ustawy o finansach publicznych, w podziale na działy i rozdziały klasyfikacji budżetowej. Do zadań Zarządu na podstawie art. 126 ustawy o finansach publicznych należało opracowanie układu wykonawczego, a więc podziału budżetu na działy, rozdziały i na paragrafy oraz podział na jednostki organizacyjne. Opracowując układ wykonawczy budżetu w dziale 79 rozdz. 8295 Zarząd winien dokonać podziału kwoty 73.275 zł na poszczególne paragrafy, przy czym winien był uwzględnić fakt, że wyodrębnione w uchwale budżetowej wydatki na wynagrodzenia z pochodnymi, dotacje, wydatki na obsługę długu i poręczenia nie mogą ulec zmianie, albowiem stanowienie tych pozycji należy do wyłącznej kompetencji Sejmiku (art. 124 ust. 1 ustawy o finansach publicznych). Zarząd Województwa dokonał podziału na paragrafy: § 21, 31, 37 i 48, a następnie uchwałą Nr 11/24/00 ustanowił zasady, jakie dotacje i nagrody rzeczowe mogą być wypłacone z rozdz. 8295 i nazwał ten fakt "porządkowaniem organizacyjnym w dziale". W żadnych ze znanych Kolegium przepisów ustawodawca nie zawarł upoważnienia dla Zarządu do "porządkowania organizacyjnego wydatków w dziale". Porządek organizacyjny całego budżetu zawiera ustawa o finansach publicznych, a szczegóły precyzuje Klasyfikacja budżetowa, która określa, jakie wydatki należy ująć np. w §§ 21, 31, 37 i 48 itd. Zarząd Województwa w Uchwale Nr 11/24/00 stworzył własne zasady dzieląc zaplanowane wydatki w dziale 79 - Oświata i wychowanie w rozdz. 8295 na te, które będą realizowane wg Uchwały Nr VIII/99/99 Sejmiku (§ 1 pkt 1 uchwały) i pozostałe, czyli nagrody rzeczowe, a więc niezgodnie z dyspozycją zawartą w klasyfikacji dochodów i wydatków budżetowych.
Naczelny Sąd Administracyjny, po zapoznaniu się ze stanem faktycznym i prawnym sprawy, zważył, co następuje:
Skarga zasługuje na uwzględnienie z uwagi na naruszenie uprawnień procesowych skarżącego do czynnego uczestnictwa w toczącym się postępowaniu nadzorczym przed Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej.
W sposób nie budzący wątpliwości z akt sprawy wynika, że przedstawiciele skarżącego nie byli powiadomieni o terminie posiedzenia Kolegium, co nie jest także przez organ kwestionowane. Zgodnie z art. 18 ust. 1 pkt 1, w związku z ust. 3 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych - w posiedzeniu kolegium regionalnej izby obrachunkowej badającym legalność uchwał jednostek samorządu terytorialnego w zakresie spraw finansowych, w tym stanowiących o podstawie do dokonania wydatków, ma prawo uczestniczyć przedstawiciel podmiotu, którego sprawa jest rozpatrywana. Przyznanie podmiotowi, którego sprawa jest rozpatrywana przez kolegium izby, prawa uczestniczenia w posiedzeniu oznacza, iż powinien on być należycie powiadomiony o posiedzeniu odpowiednio wcześnie, z informacją o przedmiocie sprawy i ewentualnie projektowanym sposobie jego rozstrzygnięcia. Wybór właściwej formy powiadomienia należy do prezesa izby - ważne, by gwarantowała ona dotarcie do adresata, powinien mieć możliwość aktywnego udziału w posiedzeniu, tj. składania informacji i wyjaśnień, prezentowania swoich poglądów, zadawania pytań, zgłaszania wniosków dowodowych itd. Prawo uczestniczenia w posiedzeniu kolegium przysługuje każdemu podmiotowi, którego sprawa jest rozpatrywana. Nie jest to jednak obowiązek prawny i rezygnacja z udziału w posiedzeniu nie może pociągać ujemnych skutków prawnych. Natomiast brak należytego powiadomienia o posiedzeniu lub uniemożliwienie danemu podmiotowi czynnego w nim udziału oznacza, iż rozstrzygnięcie, które na posiedzeniu zapadło i dotyczy sytuacji prawnej owego podmiotu, jest wadliwe (por. np. M. Kasiński, Z. Kmieciak, C. Kosiński, R. Krawczyk, Ustawa o regionalnych izbach obrachunkowych z komentarzem, Municipium, Warszawa 1994 r., str. 110). Sąd Administracyjny wskazuje ponadto na treść art. 82 ust. 5 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie wojewódzkim, który stanowi, iż w postępowaniu nadzorczym w zakresie spraw finansowych sprawowanym przez regionalne izby obrachunkowe mają odpowiednie zastosowanie przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, a więc i art. 10 Kpa, nakazujący organom administracji państwowej zapewnienie czynnego udziału w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwienie im wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań. Odstąpienie od powyższego możliwe jest tylko w tych przypadkach, gdy załatwienie sprawy nie cierpiącej zwłoki ze względu na niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzkiego albo ze względu na grożącą niepowetowaną szkodę materialną. Organ administracji państwowej obowiązany jest utrwalić w aktach sprawy w drodze adnotacji przyczyny odstąpienia od zasady ogólnej czynnego udziału strony w postępowaniu. W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego wielokrotnie wskazywano na to, iż naruszenie zasady ogólnej czynnego udziału strony w postępowaniu jest kwalifikowaną wadą procesową (por. np. wyrok z dnia 26 maja 1983 r. SA/KA 662/82-GAP 1986 nr 4, str. 44 czy wyrok z dnia 9 września 1983 r., II SA 937/83 nie publ.).
Nie przesądzając zatem o ostatecznym rozstrzygnięciu, w tym stanie rzeczy, na mocy art. 24 ust. 2 ustawy z dnia 11.V.1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz. U. Nr 74, poz. 368 ze zm.), orzeczono jak w sentencji.
|
