Wyrok NSA w Warszawie z dnia 15 czerwca 2000r. (Sygn. akt III SA 613-614/00) Data Tuesday, 22 October - 13:58:46 Temat: Orzecznictwo Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie po rozpoznaniu w dniu 15 czerwca 2000 r. sprawy ze skargi Gminy Wydminy na uchwały Regionalnej Izby Obrachunkowej w Olsztynie z dnia 27 stycznia 2000 nr II/21/00 i II/22/00 w przedmiocie stwierdzenia częściowej nieważności uchwał w sprawie opłaty targowej i w sprawie podatku od posiadania psów – oddala skargi. Wyrok NSA w Warszawie z dnia 15 czerwca 2000r. Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie po rozpoznaniu w dniu 15 czerwca 2000 r. sprawy ze skargi Gminy Wydminy na uchwały Regionalnej Izby Obrachunkowej w Olsztynie z dnia 27 stycznia 2000 nr II/21/00 i II/22/00 w przedmiocie stwierdzenia częściowej nieważności uchwał w sprawie opłaty targowej i w sprawie podatku od posiadania psów – oddala skargi. UZASADNIENIE W dniu 22 grudnia 1999 r. Rada Gminy w W. podjęła dwie uchwały: 1) w sprawie ustalenia wysokości stawek opłaty targowej 2) w sprawie wysokości stawek podatku od posiadania psów. Obie te uchwały zostały poddane kontroli w zakresie ich zgodności z prawem. W dniu 27 stycznia 2000 r. Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej dwiema uchwałami orzekło o częściowej nieważności uchwał organu Gminy: 1) uchwałą Nr 21 orzekło o nieważności § 2 uchwały Rady Gminy w W. Nr 81 w części wskazującej kasę Urzędu Gminy jako miejsca wpłaty opłaty targowej 2) uchwałą Nr 22 orzekło o nieważności § 3 uchwały Rady Gminy w W. w części wskazującej kasę Urzędu Gminy jako miejsca wpłaty podatku od posiadania psów. W obu uchwałach Kolegium RIO stwierdziło, iż Rada Gminy podejmując uchwały o możliwości dokonywania wpłat do kasy Urzędu, naruszyła przepisy ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. Nr 9, poz. 31 z późn. zm.). Otóż postanowienie uchwały o możliwości wpłacania opłaty targowej do kasy Urzędu jest sprzeczne z treścią art. 19 pkt 2 ustawy, albowiem rada gminy ma obowiązek zarządzania poboru opłaty targowej w drodze inkasa. Natomiast postanowienie uchwały w przedmiocie możliwości opłacania podatku od posiadania psów w kasie Urzędu jest sprzeczne z treścią art. 14 pkt 3 ustawy z uwagi na obowiązek zarządzania poboru tego podatku w drodze inkasa. Kolegium RIO w obu swoich uchwałach wyraziło przy tym pogląd, iż w kasie Urzędu Gminy mógłby być przyjmowany podatek od posiadania psów, czy też wpłata targowa wtedy, gdyby pracownik prowadzący kasę określony został jako inkasent i jednocześnie określona została wysokość wynagrodzenia za inkaso. Obie uchwały zostały zaskarżone do Naczelnego Sądu Administracyjnego z zarzutami ich niezgodności z prawem. W skardze dotyczącej opłaty targowej Rada Gminy wywodziła, że art. 19 ust. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych upoważnia rady gminy do ustalenia ogólnych zasad poboru opłaty targowej, a ust. 2 tego artykułu nakłada obligatoryjny obowiązek ustalenia inkasenta jako podstawowego elementu tych zasad, ale wskazanie innych możliwości dokonywania wpłat opłaty targowej poza inkasentem w niczym nie narusza wymagań art. 19 ust. 2 cytowanej ustawy. Podobnie rzecz się ma w kwestii podatku od posiadania psów na gruncie art. 14 ust. 2 i 3 tejże ustawy. W skargach wyrażono pogląd, iż nie można interpretować poszczególnych ustępów art. 14 i art. 19 ustawy jako uregulowań prawnych nie mających ze sobą powiązania. O naruszeniu prawa można by mówić wtedy, gdyby w uchwałach wskazano jedynie na inne możliwości uiszczania opłaty targowej lub wpłacania podatku od psów, a pominięto instytucję inkasenta. W skargach argumentowano ponadto, iż podanie kilku możliwości dokonywania wpłat ułatwia podatnikom wykonanie ich obowiązków oraz przyśpiesza pobór tego rodzaju podatków przez gminę. Z praktyki wynika, że duża część obywateli realizuje wpłaty za pośrednictwem banku, poczty lub bezpośrednio w kasie urzędu. Często się zdarza, iż podatnicy nie chcą dokonywać wpłat u inkasenta, lecz przychodzą do gminy, aby osobiście dokonywać wpłat w kasie urzędu. W takim wypadku odsyłanie ich do inkasenta byłoby ograniczeniem swobody obywatelskiej do działania według własnego wyboru i woli. W skargach zwrócono również uwagę, że zaskarżone uchwały naruszają również kompetencje rady gminy nadane jej ustawą o samorządzie gminnym. W odpowiedzi na skargi Kolegium RIO wniosło o ich oddalenie. Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje: Skargi nie są usprawiedliwione. Problematykę będącą przedmiotem sporu reguluje ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. Nr 9, poz. 31). Przepisy tej ustawy uprawniając radę gminy do zarządzania poboru podatku od posiadania psów w sposób kategoryczny określają tryb i formę poboru tego podatku (art. 14 ust. 3). W analogiczny sposób uregulowana także została kwestia poboru opłaty targowej (art. 19 ust. 2). Art. 14 ust. 3 ustawy stanowi, że rada gminy zarządza pobór podatku od posiadania psów w drodze inkasa, a art. 19 ust. 2 odnosząc się do opłat lokalnych stanowi, iż rada gminy zarządza pobór tych opłat w drodze inkasa. Tak więc zarówno co do podatku od posiadania psów, jak i co do opłaty targowej przyjąć należało, iż sformułowania ustawowe w tym względzie nie pozwalają na dowolność interpretacji prawa. Ustawa o podatkach i opłatach lokalnych co do sposobu poboru podatku od posiadania psów i opłat lokalnych posługuje się przepisami o charakterze norm bezwzględnie obowiązujących i nie pozwala radzie gminy na stanowienie przepisów gminnych w dowolny sposób w tym zakresie. Zgodzić się zatem należało z organem nadzorczym, iż wprowadzenie do uchwał rady gminy postanowień rozszerzających sposoby poboru podatku od posiadania psów oraz opłaty targowej stanowi istotne naruszenie prawa. Nie są przy tym przekonywające argumenty skarg o naruszeniu swobody postępowania podatników przez pominięcie kasy jako miejsca opłacania podatków. Rady Gminy w W. winna pamiętać o tym, że jej postanowienia mogłyby stanowić sposób na omijanie obowiązku podatkowego. Dotyczy to zwłaszcza opłaty targowej. Intencją ustawodawcy było, aby opłata targowa była pobierana niezwłocznie w miejscu targowania, w którym jest prowadzony handel. Skuteczność poboru takiej opłaty może zapewnić jedynie inkasent, który działa w czasie targu i miejscu targowania. Wprowadzenie możliwości uiszczania opłaty targowej w kasie zarządu gminy wprowadzałoby uprawnienie targującego do odmowy wręczania opłaty inkasentowi wskutek oświadczenia, że należność zostanie zapłacona w kasie. Taki stan rzeczy miałby także zastosowanie do targowisk położonych w innych miejscowościach niż miejscowość, w której znajduje się siedziba zarządu gminy. Pamiętać należy, iż ustawa o podatkach i opłatach lokalnych dotyczy każdej gminy a więc tej, która dysponuje wieloma targowiskami jak i tej, która nie posiada żadnego urządzonego targowiska, ale na terenie której prowadzony jest handel w miejscach, o których jest mowa w art. 15 ust. 2 ustawy. Jeśli zaś chodzi o pobór podatku od posiadania psów, to ratio legis ustawy polega na tym, aby poprzez wynagrodzenie dla inkasentów mobilizować ich do ujawniania obowiązku podatkowego oraz jego wyegzekwowania w wysokości oraz terminach ustanowionych przez radę gminy. Tego rodzaju rozwiązania ustawowe dają większą gwarancję realizacji dochodów gminy niż liczenie na poprawne zachowanie się podatnika. Dodać należy, iż w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych przewidziana jest możliwość fakultatywnego poboru podatku w drodze inkasa. Taką możliwość przewiduje ustawa, gdy chodzi o pobór podatku od nieruchomości od osób fizycznych (art. 6 ust. 9). W skargach nie wskazano konkretnych przepisów ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. Nr 34, poz. 199 z późn. zm.) a Sąd z urzędu nie dopatrzył w tej ustawie takich przepisów, które pozostawałyby w sprzeczności z przepisami art. 14 ust. 3 oraz art. 19 ust. 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Na zakończenie wypada także stwierdzić, iż przepisy tej ustawy nie przewidują żadnych konsekwencji prawnych w sytuacji, w której podatnik uiści podatek czy opłaty w kasie gminy. To nie oznacza jednak, że ustawa pozwala gminie na dowolność stanowienia prawa w zakresie obowiązku podatkowego. Mając powyższe na uwadze Sąd uznał, iż zaskarżone uchwały organu nadzorczego nie naruszają prawa, a zatem skargi podlegały oddaleniu na podstawie art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz. U. Nr 74, poz. 368 ze zm.). Ten artykuł pochodzi od: Regionalne Izby Obrachunkowe https://archiwum.rio.gov.pl/ Adres WWW tego artykułu to: https://archiwum.rio.gov.pl/modules.php?op=modload&name=News&file=article&sid=66