Regionalne Izby Obrachunkowe

Wyrok NSA Ośrodek Zamiejscowy w Lublinie z dnia 3 lipca 2003 r. (Sygn. akt I SA/Lu 193/03)
Data Thursday, 30 September - 15:51:42
Temat: Orzecznictwo

Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie Ośrodek Zamiejscowy w Lublinie
po rozpoznaniu w dniu 3 lipca 2003 r. sprawy ze skargi Rady Miejskiej w Kraśniku na uchwałę Regionalnej Izby Obrachunkowej w Lublinie z dnia 4 marca 2003 r. Nr 116/2003 w przedmiocie stwierdzenia nieważności uchwały Rady Miejskiej w Kraśniku z dnia 30 stycznia 2003r. Nr IV/22/2003 - skargę oddala.
UZASADNIENIE
Zaskarżoną uchwałą Nr 116/2003 z dnia 4 marca 2003r. Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Lublinie, na podstawie art. 91 ust. 1 w zw. z art. 86 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (t.jedn. Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) oraz art. 18 ust. 1 w zw. z art. 11 ust. 1 pkt. 4 ustawy z dnia 7 października 1992r. o regionalnych izbach obrachunkowych stwierdziło nieważność uchwały Nr IV/22/2003 Rady Miasta Kraśnika z dnia 30 stycznia 2003r. w sprawie określenia trybu udzielania i rozliczania dotacji dla niepublicznych placówek oświatowych z powodu istotnego naruszenia art. 90 ust. 1, ust. 2b i ust. 4 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t. jedn. Dz. U. z 1996r. Nr 67, poz. 329 z późn. zm.) w treści § 1 ust.2, ust.5, § 2 oraz § 5 ust. 1-3.

W uzasadnieniu zaskarżonej uchwały RIO wskazała, że po przeprowadzeniu postępowania nadzorczego, uwzględniającego analizę argumentacji zawartej w wyjaśnieniu Rady Miejskiej w Kraśniku, stwierdzono, iż w § 1 ust. 2 przedmiotowej uchwały Rada Miasta określiła miesięczną stawkę dotacji na jedno dziecko uczęszczające do przedszkola niepublicznego w wysokości 75% wydatków bieżących ponoszonych w przedszkolach tego samego typu i rodzaju prowadzonych przez Gminę Miejską Kraśnik w przeliczeniu na jedno dziecko. Taka treść uchwały sprzeczna jest z przepisem art. 90 ust. 2b ustawy o systemie oświaty. Prawidłowa treść tego przepisu, ponad to co zostało w nim zawarte powinna określać, iż chodzi o dotacje w wysokości co najmniej 75% ustalonych w budżecie gminy wydatków na zadania bieżące.

W § 1 ust. 5 przedmiotowej uchwały uzależniono prawo otrzymania dotacji przez niepubliczne przedszkola, w tym integracyjne, od liczby dzieci uczęszczających do oddziału przedszkolnego (nie większa niż 25) i do oddziału integracyjnego (nie większa niż 20). Taka regulacja sprzeczna jest z art. 90 ust. 4 w zw. z ust. 2 b wskazanej ustawy o systemie oświaty. Limity dzieci określone w uchwale przewidziane są dla przedszkoli publicznych na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Edukacji Na-rodowej z dnia 21 maja 2001r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola ... (Dz. U. Nr 61, poz. 624 z późn. zm.). Kwestia liczby dzieci w oddziałach powinna podlegać nadzorowi pedagogicznemu, do którego uprawniony jest tylko właściwy kurator oświaty.

W § 2 uchwały określono przeznaczenie (cel) dotacji, a w § 5 ust. 1 uchwały przewidziano obowiązek dla organu prowadzącego przedszkole niepubliczne do przedstawienia rozliczenia z uwagi na cele, o których mowa w § 2. Określenie przeznaczenia wykorzystania dotacji jest niezgodne z art. 90 ust. 1 i 4 ustawy o systemie oświaty, które nie upoważniają rad gmin do określania celów dotacji. Dotacja dla przedszkoli i szkół niepublicznych ma charakter dotacji podmiotowych, a nie celowych. W § 5 ust. 2 uchwała wprowadza rozliczenie dotacji w formie zestawienia poniesionych kosztów, z podaniem rodzaju wydatków, numerów i dat faktur lub rachunków, klauzuli iż „zostały zapłacone z dotacji otrzymanej z budżetu Miasta”, a takie uregulowanie jest sprzeczne z art. 90 ust. 1 i 4 powołanej ustawy o systemie oświaty.

W skardze na tę uchwałę wniesionej do Naczelnego Sądu Administracyjnego Rada Miejska w Kraśniku zarzucała, iż została ona wydana z rażącym naruszeniem prawa materialnego, a w szczególności art. 90 ust. 2b i art. 90 ust. 4 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty oraz art. 129 ust. 1 w zw. z art. 92 pkt.3 ustawy o finansach publicznych (Dz. U. z 1998r. Nr 155 poz. 1014 z późn. zm.). W zakresie § 1 ust. 2 kwestionowanej uchwały podnosiła, iż określa on precyzyjnie kwotę dotacji na jedno dziecko uczęszczające do przedszkola w danym miesiącu w oparciu o dowody uiszczenia opłat stałych przez rodziców. Zmiana stawki na dziecko uczęszczające do przedszkola integracyjnego następuje w przypadku zmiany wysokości dotacji na dziecko uczęszczające do przedszkola publicznego, a nie po wprowadzeniu zmian w wysokości wydatków w uchwale budżetowej.

Zaskarżona uchwała nie uwzględnia treści art. 129 ust. 1 w zw. z art. 92 pkt.3 ustawy o finansach publicznych. Nie można czynić Radzie zarzutu, że w swoich decyzjach kieruje się normami postępowania, które maja zapewnić celowość i oszczędność gospodarowania środkami publicznymi. Zapis § 1 ust. 5 jest przeniesieniem regulacji § 5 ust. 2 i 3 Ramowego Statutu Publicznego Przedszkola stanowiącego zał. Nr 1 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001r. w sprawie ramowego statutu publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U z 2001r. Nr 61, poz. 624 z późn. zm.). Przyjmowanie dzieci powyżej liczby określonej w ramowym statucie jak i konkretnych statutach jest naruszeniem prawa. W zakresie warunków wykorzystania dotacji i sposobu jej rozliczania wskazała, iż aby skontrolować prawidłowość dotacji i rzetelnie ją rozliczyć miała obowiązek stworzyć ku temu podstawę prawną, co znalazło wyraz w zapisie § 5 ust. 2.

Pojęcie „zasady” użyte w art. 90 ust. 4 ma charakter ramowy i ogólny, zaś znaczenie pojęcia „tryb” nakazuje i pozwala na wprowadzenie szczegółowych obwarowań wydatkowanych środków z przyznanej dotacji. Ponadto w piśmie procesowym z dnia 24 czerwca 2003r. Rada Miejska podnosiła, iż, zaskarżona uchwała była zbyt daleko idąca, bowiem przyjmując nawet za zasadne zarzuty w niej zawarte zastosowanie znajdował przepis art. 91 ust. 4 ustawy o samorządzie gminnym.

W odpowiedzi na skargę Regionalna Izba Obrachunkowa wnosiła ojej oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonej uchwale.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

skarga jest bezzasadna.

Uchwała Rady Miejskiej w Kraśniku Nr IV/22/2003 z dnia 30 stycznia 2003r. w sprawie określenia trybu i rozliczenia dotacji dla niepublicznych placówek oświatowych podjęta została m.in. na podstawie art.90 ust. 1, ust. 2b i ust. 4 ustawy z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty (t. jedn. Dz. U. z 1996r. Nr 67, poz. 329 z późn. zm.). Stosownie do art. 90 ust. 1 powołanej ustaw, niepubliczne przedszkola, w tym specjalne, szkoły podstawowe i gimnazja, w tym z oddziałami integracyjnymi, z wyjątkiem szkół podstawowych specjalnych i gimnazjów specjalnych oraz szkół podstawowych artystycznych, otrzymują dotacje z budżetu gminy.

Stosownie do art. 90 ust. 2b tej ustawy, dotacje dla niepublicznych przedszkoli przysługują na każdego ucznia w wysokości nie niższej niż 75% ustalonych w budżecie danej gminy wydatków bieżących ponoszonych w przedszkolach publicznych w przeliczeniu na jednego ucznia, pod warunkiem że osoba prowadząca niepubliczne przedszkole poda organowi właściwemu do udzielania dotacji planowaną liczbę uczniów nie później niż do dnia 30 września roku poprzedzającego rok udzielania dotacji. W przypadku braku na terenie gminy przedszkola publicznego podstawą do ustalenia wysokości dotacji są wydatki bieżące ponoszone przez najbliższą gminę na prowadzenie przedszkola publicznego.

Prawidłowo wskazała Regionalna Izba Obrachunkowa, iż zapis § 1 ust. 2 przedmiotowej uchwały Rady Miejskiej w Kraśniku, w brzmieniu „ Miesięczna stawka dotacji na jedno dziecko uczęszczające do przedszkola niepublicznego ustalona jest w wysokości 75% wydatków bieżących ponoszonych w przedszkolach tego samego typu i rodzaju prowadzonych przez Gminę Miejską Kraśnik w przeliczeniu na jedno dziecko” pozostaje w sprzeczności z art. 90 ust. 2b powołanej ustawy, skoro przepis ten wyraźnie wskazuje, iż dotacje takie przysługują na każdego ucznia w wysokości nie niższej niż 75% wydatków bieżących ustalonych w budżecie danej gminy. Oznacza to, że ponoszenie w przedszkolach publicznych niższych wydatków bieżących niż ustalone w budżecie gminy nie daje automatycznie prawa do zmniejszania wysokości dotacji dla przedszkoli niepublicznych w stosunku do kwot ustalonych w budżecie, ani też prawa przekazywania dotacji w wysokości 75% wydatków faktycznie ponoszonych w przedszkolach publicznych.

Również zasadnie zakwestionowany został, jako naruszający treść art. 90 ust. 4 w zw. z art. 90 ust. 2b powołanej ustawy, § 1 ust. 5 uchwały Rady Miejskiej, o treści: „ Dotacja dla podmiotów, o których mowa w ust. 1 pkt. 1, przysługuje pod warunkiem, że liczba dzieci uczęszczających do oddziału przedszkolnego nie jest większa niż 25, a do oddziału integracyjnego nie jest większa niż 20”, skoro do kompetencji organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego należy jedynie ustalenie trybu udzielania i rozliczania dotacji. Stosownie bowiem do przepisu art. 90 ust. 4 powołanej ustawy organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego ustala tryb udzielania i rozliczania dotacji, o których mowa w ust. 2a-3b, uwzględniając w szczególności podstawę obliczenia dotacji i zakres danych, które powinny być zawarte we wniosku o udzielenie dotacji. Dotacje dla niepublicznych przedszkoli w określonej wysokości na jednego ucznia przysługują bowiem jedynie pod warunkiem, że osoba prowadząca niepubliczne przedszkole poda organowi właściwemu do ich udzielenia planowaną liczbę uczniów nie później niż do 30.09. roku poprzedzającego rok udzielenia dotacji (cyt. art. 90 ust. 2b). Sąd podziela stanowisko RIO, iż kwestia liczby dzieci w oddziałach jest kwestią nadzoru pedagogicznego, do którego uprawniony jest właściwy kurator. (art. 89 powołanej ustawy). Z żadnego zaś przepisu prawa nie można wywieść prawa organu stanowiącego do nieudzielenie dotacji z powodu przekroczenia limitu liczby dzieci przewidzianego dla przedszkoli publicznych na podstawie rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola ... (Dz. U Nr 61, poz. 624 z późn. zm.). Nie wynika to zwłaszcza z zapisu art. 90 ust 2b, ani też 90 ust. 4 powołanej ustawy.

Prawidłowo również wskazała RIO, iż rady gminy nie są uprawnione do określania celów dotacji. Dotacja dla przedszkoli niepublicznych jest dotacją podmiotową. Są to bowiem wydatki przeznaczone na dofinansowanie działalności bieżącej ustawowo wskazanego podmiotu.

Nie można również nie podzielić stanowiska RIO w części, gdzie kwestionuje ona uchwalone przedmiotową uchwałą Rady Miejskiej w Kraśniku rozliczanie dotacji w formie zestawienia poniesionych kosztów, z podaniem rodzaju wydatków, numerów i dat faktur i rachunków oraz obowiązek umieszczania na nich klauzuli, że „zostały zapłacone z dotacji otrzymanej z budżetu Miasta Kraśnika”. Przepis art. 90 ust. 4, jak wyżej wskazano upoważnia radę do określenia trybu udzielania i rozliczania dotacji, uwzględniając w szczególności podstawę obliczenia dotacji i zakres danych, które powinny być zawarte we wniosku o udzielenie dotacji. Kryterium rozliczeń jakie można wywieść z art. 90 ustawy dotyczy jedynie liczby dzieci, a nie przedkładania rozliczeń dokumentujących rodzaje wydatków finansowanych z udzielonych dotacji w sposób zawarty w zaskarżonej uchwale.

Sąd podziela stanowisko skargi, iż działalność gminy musi uwzględniać zagadnienia celowości i gospodarności - art. 129 ust. 1 w zw. z art. 92 pkt. 3 ustawy z dnia 6 listopada 1998r. o finansach publicznych - jednak zasady te oceniane muszą być przez pryzmat przepisów prawa powszechnie obowiązującego. Wskazane naruszenia przepisów ustawy o systemie oświaty nie mogą być oceniane jako nieistotne, skoro dotyczą tak wysokości jak i trybu i sposobu rozliczania dotacji, a także przewidują pozaustawowe kryterium umożliwiające jej nieudzielenie.

W tych warunkach zaskarżona uchwała Regionalnej Izby Obrachunkowej jest zgodna z prawem, co stosownie do art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 11 maja 1995r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz. U. Nr 74, poz. 368 z późn. zm.) prowadziło do oddalenia skargi. Mając powyższe na uwadze należało orzec jak w sentencji.

Ten artykuł pochodzi od: Regionalne Izby Obrachunkowe
https://archiwum.rio.gov.pl/

Adres WWW tego artykułu to:
https://archiwum.rio.gov.pl/modules.php?op=modload&name=News&file=article&sid=690