Regionalne Izby Obrachunkowe

Wyrok NSA Ośrodek Zamiejscowy w Krakowie z dnia 10 sierpnia 2001 r. (Sygn. akt SA/Kr 401/01)
Data Thursday, 14 October - 12:17:16
Temat: Orzecznictwo

Naczelny Sąd Administracyjny Ośrodek Zamiejscowy w Krakowie
po rozpoznaniu w dniu 5 lipca 2001 r. sprawy ze skargi Rady Miasta Nowego Sącza na uchwałę Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie z dnia 31 stycznia 2001 r. Nr KI-00571/267/01 w przedmiocie stwierdzenia nieważności uchwały Nr XXXVII/376/2000 Rady Miasta Nowego Sącza z dnia 29 grudnia 2001 r. w sprawie wprowadzenia opłaty administracyjnej za przeprowadzenie egzaminu sprawdzającego znajomość topografii miasta Nowego Sącza oraz wydanie naklejki z hologramem stanowiącym dodatkowe oznaczenie taksówki osobowej
I. Uchyla zaskarżoną uchwałę w części dotyczącej opłaty za wydanie naklejki z hologramem.
II. W pozostałym zakresie skargę oddala.
III. Zasądza od Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie na rzecz Prezydenta Nowego Sącza koszty postępowania w kwocie 100,- zł (sto złotych).
UZASADNIENIE
Zaskarżonym rozstrzygnięciem nadzorczym stwierdzono nieważność uchwały nr XXXVII/376/2000 Rady Miasta Nowego Sącza z dnia 29 grudnia 2000r. w sprawie wprowadzenia opłaty administracyjnej za przeprowadzenie egzaminu sprawdzającego znajomość topografii miasta Nowego Sącza oraz wydanie naklejki z hologramem stanowiącym dodatkowe oznaczenie taksówki.
W uzasadnieniu zaskarżonego rozstrzygnięcia podano, iż zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych rada gminy może wprowadzić opłatę administracyjną za czynności urzędowe wykonywane przez podległe im organy, jeżeli czynności te nie są objęte przepisami o opłacie skarbowej. Według art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 3 września 2000r. o opłacie skarbowej (Dz. U. Nr 86, poz. 960) podlegają tej opłacie czynności urzędowe dokonywane na podstawie zgłoszenia lub na wniosek zainteresowanego w sprawach indywidualnych z zakresu administracji publicznej. Czynnością urzędową, stosownie do art. 6 pkt 2 tej ustawy, jest czynność z zakresu administracji publicznej określona w przepisach prawa materialnego, dokonywana przez organ do tego powołany, połączona najczęściej z wydaniem dokumentu. Nadto rady gminy mogą wprowadzić opłatę administracyjna tylko za czynności podejmowane w ramach zadań własnych.
Zakwestionowaną uchwałą wprowadzono opłatę administracyjną za:
1) egzamin sprawdzający znajomość topografii Miasta Nowy Sącz w wysokości 50 zł., przy czym opłata ta za każdy egzamin poprawkowy wynosi 100 zł.
2) wydanie naklejki z hologramem stanowiącym dodatkowe oznaczenie taksówki osobowej w wysokości 6 zł.
W myśl art. 15 ust. 7 ustawy z dnia 15 listopada 2000r. Prawo przewozowe (Dz. U. Nr 50, poz. 601) rada gminy może wprowadzić obowiązek stosowania dodatkowych oznaczeń w odniesieniu do taksówek. Z możliwości tej Rada Miasta Nowy Sącz skorzystała i uchwałą nr XXXVII/375/2000 z dnia 29 grudnia 2000r. w sprawie przepisów porządkowych związanych z przewozem osób i bagażu taksówkami na terenie Nowego Sącza postanowiła, że na taksówce winny być umieszczone dodatkowe oznaczenia, tj. z lewej strony przedniej szyby taksówki - winna znajdować się informacja w formie naklejki z hologramem zawierająca numer zezwolenia na wykonywanie krajowego zarobkowego przewozu osób taksówką osobową, numer rejestracyjny samochodu i numer boczny taksówki. Naklejka ta będzie wydawana zainteresowanym wraz z egzemplarzem zezwolenia przez Wydział Komunikacji i Transportu Urzędu Miasta Nowy Sącz. Przedsiębiorcy posiadający już zezwolenia na wykonywanie krajowego zarobkowego przewozu osób taksówką zobowiązani są do zakupu i zamieszczenia naklejki z hologramem w terminie do 31 czerwca 2001r. Zdaniem Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie cytowane postanowienia tej uchwały nie stwarzały dostatecznych podstaw do ustalenia opłaty administracyjnej za wydanie naklejki z hologramem stanowiącym dodatkowe oznaczenie taksówki.
Z kolei czynności polegające na przeprowadzeniu egzaminu sprawdzającego znajomość topografii miasta nie można traktować jako odrębnej czynności urzędowej, gdyż mieści się ona w sprawdzaniu kwalifikacji o których mowa w rozporządzeniu Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 24 stycznia 2000r. w sprawie wysokości opłat i wynagrodzeń za sprawdzanie kwalifikacji oraz wydania dokumentów określonych przepisami o ruchu drogowym (Dz. U. Nr 8, poz. 112 ze zm.). Za sprawdzanie tych kwalifikacji należy się inna opłata publicznoprawna. Art. 3 ustawy o opłacie skarbowej stanowi zaś, iż opłacie tej nie podlegają czynności urzędowe, jeżeli na podstawie innych przepisów podlegają innym opłatom publicznoprawnym lub są od tych opłat zwolnione. Znaczy to, że sprawdzanie kwalifikacji jest objęte opłatą skarbową.

W skardze, która została złożona do Naczelnego Sądu Administracyjnego, Rada Miasta Nowy Sącz podniosła, iż czynność wydania naklejki z hologramem stanowiącej potwierdzenie określonego stanu prawnego i faktycznego, jest czynnością urzędową w takim rozumieniu, jakie temu pojęciu nadaje Regionalne Izba Obrachunkowa w Krakowie i znajduje oparcie w przepisach prawa materialnego, którymi są przepisy powołanej uchwały Rady Miasta Nowego Sącza z dnia 29 grudnia 2000r. Nr XXXVII/375/2000.
Z kolei opłata za egzamin z topografii miasta Nowego Sącza nie mieści się w opłacie za świadectwo kwalifikacyjne stwierdzające uprawnienia do kierowania taksówką osobową, aczkolwiek zdanie tego egzaminu jest jednym z warunków wydania tego świadectwa.
W odpowiedzi na skargę Regionalna Izba Obrachunkowa w Krakowie wniosła o jej oddalenie i podtrzymała dotychczas zajmowane stanowisko.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył co następuje:

W myśl art. 13 ust. 1 ustawy o warunkach wykonywania krajowego drogowego transportu osób (Dz. U. Nr 141) właściwe rady gmin i Rada Miasta st. Warszawy mogą wprowadzać wymóg uzyskania zezwolenia na zarobkowy przewóz osób taksówką.
Według art. 15 tej ustawy zezwolenia udziela się, jeżeli:
1) właściciel przedsiębiorstwa, a w przypadku osoby prawnej członkowie organu zarządzającego oraz zatrudnieni kierowcy nie byli karani za przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w ruchu lądowym, przeciwko zdrowiu i życiu oraz przeciwko mieniu lub dokumentom,
2) przedsiębiorca osobiście wykonujący przewozy oraz zatrudnieniu kierowcy:
a) nie pozostają w innym stosunku pracy w pełnym wymiarze czasu pracy,
b) spełnia warunki określone w odrębnych przepisach."
Odrębnymi przepisami są przepisy ustawy z dnia 20 czerwca 1997r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. Nr 98, poz. 602 ze zm.). W myśl art. 89 tej ustawy "Do kierowania (...) taksówką osobową jest uprawniona osoba posiadająca prawo jazdy odpowiedniej kategorii przez okres co najmniej 3 lat; kierujący taksówką osobową powinien również znać topografię miejscowości, w której prowadzi lub zamierza prowadzić działalność (ust. 1). Znajomość topografii sprawdza komisja powołana przez starostę (ust. 2). Osoby, o których mowa w ust. 1 są obowiązane uzyskać świadectwo kwalifikacji potwierdzające spełnienie dodatkowych wymagań określonych w tych przepisach. Świadectwo kwalifikacji wydaje się za opłatą na okres wynikający z art. 122 ust. 2 (ust. 3).
Według art. 122 ust. 2 tejże ustawy "(...) kierowca zarobkowo przewożący osoby na własny lub cudzy rachunek podlega ponadto kontrolnym badaniom lekarskim przeprowadzonym w celu stwierdzenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem w następujących okresach:
1) jeżeli kierując pojazdem, w stosunku do którego wymagane jest posiadanie prawa jazdy kategorii A, B, B + E, B1 lub T
a) w wieku do 55 lat - co 5 lat,
b) w wieku od 56 do 65 lat – corocznie
c) w wieku powyżej 65 lat – corocznie" ust. 1
"Badania lekarskie przeprowadza lekarz" (ust. 3).
"Badanie lekarskie wykonywane jest na koszt osoby badanej, chyba, że przepisy odrębne stanowią inaczej" (ust. 5).
Wreszcie w art. 115 ust. 2 tejże ustawy upoważniono Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej do określania w drodze rozporządzenia m.in.: wysokość opłat za sprawdzenie kwalifikacji osób ubiegających się o uprawnienie do kierowania pojazdami (...) (pkt 3), wysokość opłat na wydanie prawa jazdy (...) świadectwa kwalifikacji (...).
W wykonaniu powyższej delegacji ustawowej Minister Transportu i Gospodarki Morskiej wydał w dniu 24 stycznia 2000r. rozporządzenie w sprawie wysokości opłat i wynagrodzeń za sprawdzenie kwalifikacji oraz za wydanie dokumentów, określonych przepisami Prawa o ruchu drogowym (Dz. U. Nr 8, poz. 112 ze zm.).
W myśl § 2 tego rozporządzenia:
1/ "od osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami silnikowymi (...), zwanych dalej "osobami egzaminowanymi", pobiera się opłatę za sprawdzenie ich teoretycznych i praktycznych kwalifikacji", (ust. 1),
2/ "wysokość opłaty, o której mowa w ust. 1 z zastrzeżeniem ust. 3 - 6, za egzamin:
1) teoretyczny w zakresie każdej kategorii prawa jazdy wynosi:
a) 17 zł. - jeżeli przeprowadzony jest w formie testu lub przy użyciu komputerowego urządzenia egzaminacyjnego,
b) 34 zł. -jeżeli przeprowadzony jest w formie ustnej,
2) praktyczny wynosi:
a) 67 zł. - przy kategorii A1, A lub B prawa jazdy,
b) 83 zł. - przy kategorii B1, C1, D1 lub T prawa jazdy,
c) 100 zł. - przy kategorii C, D lub B + E prawa jazdy,
d) 130 zł. - przy kategorii C1 + E, C + E, D1 + E lub D + E prawa jazdy,
e) (..,)" (ust. 2).
3/ "Opłatę za egzamin praktyczny w wysokości połowy kwoty określonej w ust. 2 pkt 1 pobiera się od osób niepełnosprawnych posiadających orzeczenie lekarskie z adnotacją, że mogą prowadzić pojazd silnikowy po przystosowaniu go do rodzaju schorzenia, a jazda egzaminacyjna odbywa się pojazdem tej osoby" (ust. 3),
4/ "W przypadku niezgłoszenia się osoby na egzamin w wyznaczonym terminie:
1) zwrotowi podlega 50 % wniesionej przez nią opłaty określonej zgodnie z przepisami ust. 2 i 3, jeżeli osoba ta nie przystępuje ponownie do egzaminu,
2) opłatę określoną zgodnie z przepisami ust. 2 i 3 zwiększa się o 50 %, jeżeli osoba ta ponownie przystępuje do egzaminu" (ust. 4),
5/ "W przypadku, gdy na wniosek osoby egzaminowanej wyznaczono termin egzaminu teoretycznego i praktycznego, a osoba ta uzyskała negatywny wynik egzaminu teoretycznego, to:
1) zwrotowi podlega 50 % wniesionej przez nią opłaty za egzamin praktyczny, jeżeli osoba ta nie przystępuje ponownie do egzaminu,
2) osoba ta obowiązana jest wnieść opłatę za egzamin teoretyczny i 50 % za egzamin praktyczny - określonych zgodnie z przepisami ust. 2 i 3, jeżeli ponownie przystępuje do egzaminu" (ust. 5),
6/ "Opłatę określoną zgodnie z przepisami ust. 2 i 3 zwiększa się o 50 %, gdy na wniosek osoby egzaminowanej w sprawdzaniu kwalifikacji bierze udział dodatkowo egzaminator nadzorujący" (ust. 6).
Według § 6 tego rozporządzenia "Opłatę za wydanie:
1) prawa jazdy - wynosi 55 zł.,
2) legitymacji instruktora lub egzaminatora - wynosi 40 zł.,
3) świadectwa kwalifikacji - wynosi 23 zł.,
4) międzynarodowego prawa jazdy - wynosi 25 zł.,
5) pozwolenia - wynosi 20 zł.".
Z przytoczonych przepisów wynika, że inna opłata publicznoprawna za egzamin teoretyczny w zakresie każdej kategorii prawa jazdy i za egzamin praktyczny nie wyklucza się z taką opłatą za wydanie prawa jazdy, czy też świadectwa kwalifikacji. To samo należy przyjąć co do opłaty egzaminacyjnej za przeprowadzenie egzaminu sprawdzającego znajomość topografii Nowego Sącza i innej opłaty publicznoprawnej za wydanie świadectwem kwalifikacji. Jednakże Miasto Nowy Sącz jest miastem na prawach powiatu. Oznacza to, że oprócz zadań własnych gminy wykonuje zadania własne powiatu. Jak już była o tym mowa opłatę egzaminacyjną może wprowadzić rada gminy w zakresie zadań własnych. Natomiast z przepisu tego nie wynika aby mogła to uczynić także rada powiatu w zakresie zadań własnych. Tym samym zakwestionowana uchwała została w części dotyczącej opłaty za sprawdzenie znajomości topografii Miasta Nowy Sącz wydana z rażącym naruszeniem prawa.
Zgodnie z art. 14 ust. 7 ustawy z dnia 15 listopada 1984r. Prawo przewozowe (Dz. U. z 2000r. Nr 50, poz. 601) Rada Gminy (Rada Stołecznego Miasta Warszawy) może wprowadzić obowiązek stosowania dodatkowych oznaczeń i dodatkowego wyposażenia technicznego w odniesieniu do taksówek. Rada Miasta Nowego Sącza - jak o tym była mowa wyżej - wprowadziła taki obowiązek co do dodatkowego oznaczenia. Tym oznaczeniem jest stosowna naklejka z hologramem, czyli laserowym zdjęciem fotograficznym (zob. Wł. Kopaliński, Słownik Wyrazów Obcych i Zwrotów Obcojęzycznych" Warszawa 1990r., str. 214), która stwierdza nr dowodu rejestracyjnego taksówki, nr boczny tego pojazdu i nr zezwolenia na wykonywanie transportu osobowego taksówką. Zgodzić się należy ze stroną skarżącą, że czynność ta jest czynnością z zakresu administracji publicznej określoną w przepisach prawa materialnego, przez organ do tego powołany, połączony najwyżej z wydaniem dokumentu urzędowego. Jednakże z uchwały nr XXXVII/375/2000 z dnia 29 grudnia 2000r. wynika, że przedsiębiorcy posiadający już zezwolenie na wykonywanie krajowego zarobkowego przewozu osób taksówką zobowiązani są do zakupu i zamieszczenia naklejki z hologramem. Zapis ten sugerował, że opłata za kupno tej naklejki jest ceną, czyli świadczeniem prywatnoprawnym a nie publicznoprawnym.
Zauważyć jednak należy, iż skoro późniejszą uchwałą nr XXXVII/376/2000 z dnia 29 grudnia 2000r. Rada Miasta Nowego Sącza wprowadziła również dla tej grupy przedsiębiorców opłatę administracyjną za wydanie naklejki z hologramem, stanowiącym dodatkowe oznaczenie taksówki, to w sposób dorozumiany uchyliła przytoczony zapis we wcześniejszej uchwale.
Zakwestionowana uchwała w części dotyczącej opłaty za wydanie naklejki z hologramem nie narusza więc prawa.
Z tego względu Sąd na podstawie art. 24 ust. 2 i art. 27 ust. 1 oraz art. 55 ust. 1 ustawy z dnia 11 maja 1995r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz. U. Nr 74, poz. 368 ze zm.) orzekł, jak w sentencji.
Na marginesie sprawy należy wyjaśnić, że wbrew temu co sądzi strona przeciwna przedmiotem opłaty administracyjnej nie może być wydanie zaświadczenia na wniosek zainteresowanego. Opłatą skarbową są objęte wszystkie takie zaświadczenia. Potwierdzeniem tego jest zapis w art. 9 ustawy o opłacie skarbowej i pkt 5 cz. III tabeli stanowiącej załącznik do tej ustawy, iż opłata ta od pozostałych zaświadczeń wynosi 11 zł. Z kolei jak już była o tym mowa przedmiotem opłaty administracyjnej nie mogą być czynności objęte opłatą skarbową. Opłata administracyjna stanowi bowiem tylko uzupełnienie opłaty skarbowej - natomiast nie jest opłatą szczególną w stosunku do opłaty skarbowej tak jak inna opłata publicznoprawna.

Ten artykuł pochodzi od: Regionalne Izby Obrachunkowe
https://archiwum.rio.gov.pl/

Adres WWW tego artykułu to:
https://archiwum.rio.gov.pl/modules.php?op=modload&name=News&file=article&sid=721