Szanowni Państwo

 

Krajowa Rada Regionalnych Izb Obrachunkowych, na podstawie art. 25a ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. z 2012 r. poz. 1113 z późn. zm.), przedkłada Sejmowi i Senatowi Rzeczypospolitej Polskiej „Sprawozdanie z działalności regionalnych izb obrachunkowych i wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego w 2013 roku”. Sprawozdanie to zostało przyjęte uchwałą Nr 8/2014 Krajowej Rady Regionalnych Izb Obrachunkowych z dnia 10 czerwca 2014 r.

Sprawozdanie składa się z dwóch części. Część pierwsza zawiera informacje o działalności regionalnych izb obrachunkowych w zakresie zapewnienia zgodnego z prawem prowadzenia gospodarki finansowej przez jednostki samorządu terytorialnego i ich związki.

Efekt pracy izb w 2013 r. to m.in.:

-         165 349 zbadanych uchwał i zarządzeń organów jednostek samorządu terytorialnego i związków komunalnych,

-         5 budżetów ustalonych dla 3 gmin, 1 powiatu i 1 związku międzygminnego,

-         25 538 wydanych opinii w sprawach określonych w ustawach,

-         1 292 przeprowadzone kontrole jednostek samorządu terytorialnego i innych podmiotów, w tym 737 w ramach kontroli kompleksowych,

-                   99 391 skontrolowanych sprawozdań z wykonania budżetów jednostek samorządu terytorialnego,

-         697 rozpatrzonych pism i skarg, w tym 279 dotyczących działalności organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego,

-         8 raportów o stanie gospodarki finansowej dla 5 gmin i 3 powiatów,

-         246 szkoleń, w których uczestniczyło 17 525 pracowników jednostek samorządu terytorialnego.

Ważną częścią działań izb, stanowiącą kontynuację i rozwinięcie już wcześniej podejmowanych prac, było przygotowanie jednostek samorządu terytorialnego do nowej sytuacji prawnej związanej z wejściem w życie, od 2014 roku, indywidualnego wskaźnika obsługi zadłużenia (art. 243 ustawy o finansach publicznych). Jakkolwiek było to poprzedzone stosunkowo długim okresem przygotowawczym, to jednak dopiero pod koniec jego upływu ustawodawca wprowadził postulowane wielokrotnie przez izby rozwiązania umożliwiające prowadzenie gospodarki finansowej tym jednostkom samorządu, które tego wskaźnika nie będą mogły spełnić. Dzięki podejmowanym, w różnych formach, działaniom izb, głównie o charakterze nadzorczo‑opiniodawczym, ale również sygnalizacyjnym udało się znacznie ograniczyć liczbę tych, zagrożonych niespełnieniem wymienianego wskaźnika, jednostek. Sytuację w tym zakresie prezentować już będzie przyszłoroczne Sprawozdanie.

Z inicjatywy KR RIO, w 2013 r. izby przeprowadziły kontrole koordynowane w zakresie zadłużenia jednostek samorządu terytorialnego oraz udzielania dotacji z budżetów samorządu jednostkom oświatowym, których wyniki przedstawiamy w Sprawozdaniu jak również w odrębnych szczegółowych opracowaniach.

Część pierwsza Sprawozdania zawiera również wnioski de lege ferenda z zakresu funkcjonowania prawa samorządu terytorialnego w świetle doświadczeń regionalnych izb obrachunkowych.

W drugiej części Sprawozdania przedstawione zostały informacje dotyczące wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego. Podstawowe dane o budżetach samorządowych w 2013 r. to:

-         183 458 281 tys. zł – dochody ogółem, które w 7,9% pozyskano z UE (tj. 14 533 114 tys. zł),

-         183 838 643 tys. zł – wydatki ogółem, w tym wydatki inwestycyjne – 33 497 403 tys. zł, z czego 31,9%, tj. 10 681 390 tys. zł ze środków pozyskanych z UE,

-         380 362 tys. zł – wynik budżetów – deficyt,

-         69 159 112 tys. zł – zobowiązania ogółem, które w relacji do dochodów stanowiły 37,7%,

-         34 318 160 tys. zł – należności wraz z wybranymi aktywami finansowymi.

Sprawozdanie za rok 2013 wskazuje na nowe tendencje w finansach samorządowych. Rok 2013 był kolejnym, w którym wydatki budżetowe JST rosły wolniej od dochodów. Samorządy podejmowały zdecydowane działania oszczędnościowe, ograniczając przede wszystkim wydatki majątkowe (udział wydatków inwestycyjnych w całej puli wydatków JST spadł poniżej 20%). Ograniczanie realizacji inwestycji i znaczące obniżenie kwoty deficytu jest wynikiem przygotowywania się samorządów do obowiązującego od 2014 r. art. 243 ustawy o finansach publicznych.

W Sprawozdaniu wykorzystano dane zgromadzone przez regionalne izby obrachunkowe,  a także udostępnione przez Ministerstwo Finansów dane w zakresie sprawozdań budżetowych sporządzanych przez jednostki samorządu terytorialnego w latach 2012 i 2013 (baza na dzień 28 marca br.) oraz przez Główny Urząd Statystyczny w zakresie stanu ludności w jednostkach samorządu terytorialnego na dzień 30 czerwca 2013 r.

Wszystkie zestawienia, tabele i inne dane statystyczne zawarte w Sprawozdaniu są opracowaniem własnym, sporządzonym na podstawie informacji przekazanych przez poszczególne izby. Tabele i graficzna prezentacja danych w odniesieniu do budżetów jednostek samorządu terytorialnego zostały opracowane na podstawie sprawozdań budżetowych tych jednostek. Różne źródła danych, daty ich aktualizacji oraz przyjęty stopień szczegółowości, mogą być przyczyną niewielkich rozbieżności w stosunku do danych prezentowanych w innych opracowaniach, jak również w ramach niniejszego opracowania.

Sprawozdaniem objęto wszystkie jednostki samorządu terytorialnego, które w 2013 r. prowadziły gospodarkę finansową w oparciu o budżet, tj. 2 413 gmin, miasto stołeczne Warszawę i pozostałe 65 miast na prawach powiatu, 314 powiatów, 16 województw samorządowych oraz 168 związków międzygminnych i 3 związki powiatów. Ogółem w 2013 r. funkcjonowało 2 980 jednostek samorządu terytorialnego i ich związków.

Sprawozdanie za 2013 r. zawiera bogaty materiał statystyczny. Zaprezentowano 49 tabel; 9 po części pierwszej i 40 w części drugiej oraz liczne zestawienia i wykresy graficzne.

Po raz drugi Sprawozdanie prezentowane jest zarówno w formie niniejszego opracowania wyłącznie w wersji elektronicznej na nośniku CD załączonym do nowej edycji Sprawozdania, a także, jak w latach poprzednich, na stronie internetowej regionalnych izb obrachunkowych www.rio.gov.pl.

W dniu 26 czerwca 2013 r. w Sali Kolumnowej Sejmu odbyła się uroczysta Konferencjant. „Samorząd – Finanse – Nadzór i Kontrola. XX-lecie Regionalnych Izb Obrachunkowych”. Z tej okazji wydano książkę autorstwa pracowników regionalnych izb obrachunkowych i osób współpracujących z izbami pod tym samym tytułem. Ponad stu pracownikom izb wręczone zostały wysokie odznaczenia państwowe.

W 2013 r. kontynuowana była współpraca międzynarodowa KR RIO i poszczególnych izb, zarówno z Europejską Organizacją Zrzeszającą Regionalne Instytucje Audytu Zewnętrznego Środków Publicznych (EURORAI), jak i trybunałami obrachunkowymi z Niemiec. W VIII Kongresie EURORAI w Halle (Niemcy), którego tematem był Audyt gospodarki finansowej władz regionalnych i lokalnych – aktualne wyzwania, uczestniczyli Przewodniczący KR RIO oraz przedstawiciele RIO w Bydgoszczy, Poznaniu i Wrocławiu. Członkiem pełnoprawnym EURORAI została RIO w Bydgoszczy, a RIO w Łodzi, w Krakowie, w Poznaniu i w Zielonej Górze zostały włączone do grona członków stowarzyszonych EURORAI.

Na ręce Pana Tadeusza Dobka, Przewodniczącego Komisji Analiz Budżetowych KR RIO, prezesa RIO w Bydgoszczy, składam podziękowania dla wszystkich osób zaangażowanych w opracowanie i przygotowanie niniejszego Sprawozdania.

 

 

 

Grażyna Wróblewska

Przewodnicząca KR RIO

 

Pliki do pobrania:

 

Wersja skrócona "Sprawozdania z działalności RIO i wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego w 2013 r."

· Wersja skrócona sprawozdania (rozmiar ok. 5 MB)

 

Pełen tekst "Sprawozdania z działalności RIO i wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego w 2013 r."

· Pełny tekst sprawozdania (rozmiar ok. 25 MB)