Szanowni Państwo

Krajowa Rada Regionalnych Izb Obrachunkowych, na podstawie art. 25a ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. z 2016 r. poz. 561), przedkłada Sejmowi i Senatowi Rzeczypospolitej Polskiej „Sprawozdanie z działalności regionalnych izb obrachunkowych i wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego w 2015 roku”. Sprawozdanie to zostało przyjęte uchwałą Nr 7/2016 Krajowej Rady Regionalnych Izb Obrachunkowych z dnia … maja 2016 r.

Sprawozdanie składa się z dwóch części. Część pierwsza zawiera informacje o działalności regionalnych izb obrachunkowych w zakresie zapewnienia zgodnego z prawem prowadzenia gospodarki finansowej przez jednostki samorządu terytorialnego i ich związki. Efekt pracy izb w 2015 r. to m.in.:

- 178 351 zbadanych uchwał i zarządzeń organów jednostek samorządu terytorialnego i związków komunalnych,

- 16 budżetów ustalonych dla 10 gmin, 1 powiatu i 5 związków międzygminnych,

- 23 884 wydane opinie w sprawach określonych w ustawach, w tym 23 dotyczące programów postępowania naprawczego,

- 1 281 przeprowadzonych kontroli jednostek samorządu terytorialnego i innych podmiotów, w tym 724 w ramach kontroli kompleksowych,

- 119 626 skontrolowanych sprawozdań z wykonania budżetów jednostek samorządu terytorialnego,

- 598 rozpatrzonych pism i skarg, w tym 257 dotyczących działalności organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego,

- 3 raporty o stanie gospodarki finansowej dla 2 gmin i 1 powiatu,

- 242 szkolenia, w których uczestniczyło 17 887 pracowników jednostek samorządu terytorialnego.

Z inicjatywy KR RIO, w 2015 r., izby przeprowadziły 2 kontrole koordynowane „Dochody z mienia wynikające z umów cywilno-prawnych w kontekście art. 42 ust. 5 ustawy o finansach publicznych” oraz „Inwentaryzacja składników mienia”. Wyniki przedstawione zostały w Sprawozdaniu, jak również w odrębnych opracowaniach.

Ważnym zadaniem izb w roku sprawozdawczym było stałe monitorowanie poprzez działalność kontrolną i analityczną sytuacji finansowej samorządów pod kątem spełnienia relacji z art. 243 ustawy o finansach publicznych, tj. zachowania przez każdą jst indywidualnego wskaźnika obsługi zadłużenia na poziomie nie wyższym niż dopuszczalny. Izby w ramach sprawowanego nadzoru oraz działalności opiniodawczej reagowały odpowiednio do stwierdzonych zagrożeń. Wynikiem tych działań było utrzymanie liczby jednostek zagrożonych niespełnieniem wskaźnika na poziomie nie wyższym niż w 2014 r. Sprawozdanie prezentuje podsumowanie działań izb oraz sytuacji jednostek w powyższym zakresie.

W kwietniu 2015 r. Najwyższa Izba Kontroli opublikowała wyniki kontroli „Wykonywanie zadań regionalnych izb obrachunkowych w zakresie przeciwdziałania zagrożeniom wynikającym z nadmiernego zadłużania się jednostek samorządu terytorialnego” prowadzonej od 15 września do 15 grudnia 2014 r., w ramach której skontrolowano osiem z szesnastu izb. W toku tej kontroli zbadano i oceniono czy w latach 2012 - 2014 izby były prawidłowo przygotowane organizacyjnie do wykonywania zadań oraz czy prawidłowo i skutecznie wykonywały zadania dotyczące przeciwdziałania zadłużeniu jst.

Najwyższa Izba Kontroli uznała, iż izby zgodnie z prawem i adekwatnie do posiadanych narzędzi wykonywały zadania ustawowe w zakresie przeciwdziałania nadmiernemu narastaniu długu w jst, mimo że:

- nie dysponują odpowiednimi instrumentami do skutecznego przeciwdziałania nadmiernemu zadłużaniu się jednostek samorządu terytorialnego,

- nie mają możliwości wyegzekwowania ustawowego wymogu realizmu wieloletniej prognozy finansowej,

a zadania były realizowane przy znacznej fluktuacji kadr, zwłaszcza w wydziałach kontroli wynikającej z niskich wynagrodzeń oraz przy dużej liczbie spraw, jakimi są obciążeni członkowie kolegiów.

Część pierwsza Sprawozdania zawiera również wnioski de lege ferenda z zakresu funkcjonowania prawa samorządu terytorialnego w świetle doświadczeń regionalnych izb obrachunkowych oraz uwag i wniosków płynących z kontroli przeprowadzonej przez NIK.

W drugiej części Sprawozdania przedstawione zostały informacje dotyczące wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego. Podstawowe dane o budżetach samorządowych w 2015 r. to:

- 199 018 949 tys. zł – dochody ogółem, które w 7,9% pozyskano z UE, tj. 15 686 459 tys. zł,

- 196 415 300 tys. zł – wydatki ogółem, w tym wydatki inwestycyjne – 37 219 959 tys. zł, z czego 29,8%, tj. 11 076 658 tys. zł ze środków pozyskanych z UE,

- 2 603 649 tys. zł – wynik budżetów – nadwyżka,

- 71 634 680 tys. zł – zobowiązania ogółem, które w relacji do dochodów stanowiły 36,0%,

- 39 548 266 tys. zł – należności wraz z wybranymi aktywami finansowymi.

Sprawozdaniem objęto wszystkie jednostki samorządu terytorialnego, tj. 2 412 gmin, miasto stołeczne Warszawę, 65 miast na prawach powiatu, 314 powiatów, 16 województw samorządowych oraz 160 związków międzygminnych i 4 związki powiatów. Ogółem w 2015 r. funkcjonowały 2 972 jednostki samorządu terytorialnego i ich związki.

W Sprawozdaniu wykorzystano dane zgromadzone przez regionalne izby obrachunkowe, a także udostępnione przez Ministerstwo Finansów dane w zakresie sprawozdań budżetowych sporządzanych przez jednostki samorządu terytorialnego w latach 2014 i 2015 (baza na dzień 24 marca br.) oraz przez Główny Urząd Statystyczny w zakresie stanu ludności w jednostkach samorządu terytorialnego na dzień 30 czerwca 2015 r.

Sprawozdanie zawiera bogaty materiał statystyczny. Zaprezentowano w nim 50 tabel; 9 w części pierwszej i 41 w części drugiej oraz liczne zestawienia i wykresy graficzne.

Wszystkie zestawienia, tabele i inne dane statystyczne zawarte w Sprawozdaniu są opracowaniem własnym, sporządzonym na podstawie informacji przekazanych przez poszczególne izby. Tabele i graficzna prezentacja danych w odniesieniu do budżetów jednostek samorządu terytorialnego zostały opracowane na podstawie sprawozdań budżetowych tych jednostek.

Sprawozdanie dostępne jest na stronie internetowej regionalnych izb obrachunkowych www.rio.gov.pl. Istnieje możliwość pobrania wersji pdf Sprawozdania poprzez kod QR umieszczony na okładce.

Na ręce Przewodniczącego Komisji Analiz Budżetowych KR RIO, prezesa RIO w Bydgoszczy, składam podziękowania dla wszystkich osób zaangażowanych w opracowanie i przygotowanie niniejszego Sprawozdania.

Grażyna Wróblewska

Przewodnicząca KR RIO

Pełny tekst "Sprawozdania z działalności RIO i wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego w 2015 r."
· Pełny tekst sprawozdania (rozmiar ok. 30 MB)