Obrót nieruchomościami gruntowymi realizowany przez gminy o walorach turystycznych w woj.warmińsko-mazurskim w latach 2002-2004 Data Friday, 18 May - 15:36:15 Temat: Wyniki kontroli NIK W październiku 2005r. na stronach internetowych NIK w dziale "Wyniki kontroli" została opublikowana "Informacja o wynikach kontroli obrotu nieruchomościami gruntowymi realizowanego przez gminy o walorach turystycznych na terenie województwa warmińsko-mazurskiego w latach 2002 - 2004 " (Nr ewid. 148/2005). Najwyższa Izba Kontroli przeprowadziła w I-połowie 2005 r. kontrolę w 10 gminach województwa warmińsko-mazurskiego o walorach turystycznych, której przedmiotem był obrót nieruchomościami gruntowymi w latach 2002 – 2004. Uzasadnieniem jej podjęcia były wyniki wcześniejszych kontroli oraz sygnały docierające do Izby o nieprawidłowościach przy zbywaniu tych nieruchomości. Wyniki kontroli potwierdziły występowanie szeregu nieprawidłowości, które polegały zwłaszcza na nienależytym zabezpieczeniu interesów gmin przy sprzedaży nieruchomości oraz niewykorzystywaniu możliwości ich zbycia w przetargach poprzedzających rokowania lub uzyskania wyższych cen w tych rokowaniach. Utracone korzyści finansowe w niektórych przypadkach były stosunkowo wysokie. Np.: • Gmina Węgorzewo, w maju 2003 r., sprzedała w postępowaniu przetargowym nieruchomość gruntową zabudowaną budynkiem hotelowym w stanie niedokończonym za 146 tys. zł, podczas gdy nabywca odsprzedał ją w październiku 2004 r. za 2.050 tys. zł. Nabywca ten nie spełnił przy tym zapisanego w umowie sprzedaży zobowiązania co do przeznaczenia nieruchomości i nie przeniósł tego zobowiązania na kolejnego właściciela. Należy nadmienić, iż nieruchomość ta została w krótkim czasie odsprzedana za cenę 2.623 tys. zł, a jej kolejny nabywca wystąpił do gminy z wnioskiem o wydanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu dla inwestycji istotnie zmieniającej sposób jej wykorzystania, określony w pierwotnej umowie. • Gmina Ostróda, w lipcu 2002 r., sprzedała nieruchomość gruntową, o wartości szacunkowej 700 tys. zł, za wynegocjowaną w rokowaniach cenę 250 tys. zł, uzasadniając to przeznaczeniem działki na cele rekreacyjne (budowa basenu krytego wraz z infrastrukturą towarzyszącą). W 2004 r. gmina dokonała jednak zmiany zapisów szczegółowego planu zagospodarowania przestrzennego, umożliwiając nabywcy realizację na sprzedanej działce również obiektu handlowego o dużej powierzchni (do 2000 m2). W związku ze sprzedażą tej nieruchomości nastąpiło też przekroczenie uprawnień przez byłego burmistrza Ostródy, który bezpośrednio po jej sprzedaży wydał nabywcy decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, zawierającą ustalenia niezgodne z obowiązującym wówczas miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego (już wówczas dopuszczającą realizację obiektów handlowych w zakresie przekraczającym potrzeby obiektu rekreacyjnego. Kontrola wykazała ponadto, iż badane gminy (poza jedną) nie posiadały wymaganych przepisami ustawy o gospodarce nieruchomościami planów wykorzystania nieruchomości. Ich sprzedaż odbywała się na ogół w oparciu o plany stanowiące załączniki do projektów budżetów gmin na kolejne lata i była podporządkowana bieżącym potrzebom budżetowym. Zdaniem NIK było to niewystarczające, gdyż zasady prawidłowej gospodarki nieruchomościami, wynikające m.in. z postanowień przywołanej ustawy, obligują organy wykonawcze gmin do posiadania strategicznej wizji w tym zakresie. Spośród innych stwierdzonych nieprawidłowości na uwagę zasługuje zwłaszcza: • Zbywanie nieruchomości bez aktualizowania wycen, po upływie 2-3 lat od ich sporządzenia (w skrajnym przypadku okres jaki upłynął od dokonania wyceny do sprzedaży nieruchomości wyniósł 7 lat). W badanym okresie nie było wprawdzie ustawowego obowiązku aktualizowania wycen nieruchomości, jednakże zdaniem NIK, uzasadnione to było określonym w ustawie o gospodarce nieruchomościami obowiązkiem prowadzenia racjonalnej gospodarki posiadanym zasobem oraz znaczną dynamiką wzrostu cen na rynku nieruchomości. • Nieprzestrzeganie procedur i terminów obowiązujących przy sprzedaży nieruchomości w trybie przetargowym. Dotyczyło to zwłaszcza ogłaszania przetargów przed upływem 6 tygodni od dnia wywieszenia wykazów nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży, przez co mogło zostać naruszone prawo osób do pierwszeństwa zakupu, określone w ustawie o gospodarce nieruchomościami. Ponadto w jednej z badanych gmin nie sporządzano protokołów z rozstrzygnięcia postępowań przetargowych zakończonych wynikiem negatywnym. • Nieuprawnione stosowanie prawa pierwszeństwa zakupu. W jednej z kontrolowanych gmin, nieprawidłowo zastosowano prawo pierwszeństwa zakupu określone w ustawie o gospodarce nieruchomościami, sprzedając bez przetargu 2 działki rolne ich dotychczasowym dzierżawcom. Kontrola wykazała, że w tych przypadkach nabywcom przysługiwało jedynie prawo pierwokupu po cenie ustalonej dla osób trzecich (a zatem po przeprowadzeniu przetargu), wynikające z przepisów ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego. Poza przyczynami leżącymi po stronie kontrolowanych gmin, do istotnych przyczyn stwierdzonych nieprawidłowości należy zaliczyć brak w badanym okresie precyzyjnych uregulowań prawnych, dotyczących głównie jawności postępowania, zwłaszcza podczas ustalania w drodze rokowań nabywców nieruchomości i warunków cenowych zawieranych transakcji, a także niedostateczne funkcjonowanie kontroli wewnętrznej w urzędach gmin. Zdaniem NIK, były to przesłanki mogące sprzyjać zachowaniom korupcyjnym. W związku z ustaleniami kontroli: - przekazano do Prokuratury Rejonowej w Ostródzie zawiadomienie o ujawnieniu faktów wskazujących na popełnienie przestępstwa, polegającego na przekroczeniu uprawnień poprzez wydanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu z naruszeniem art. 42 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym; - do rzecznika dyscypliny finansów publicznych przy Regionalnej Izbie Obrachunkowej w Olsztynie przesłano 2 zawiadomienia o naruszeniu dyscypliny finansów publicznych przez osoby odpowiedzialne za nierzetelne sporządzenie sprawozdań budżetowych; - do Naczelnika Urzędu Skarbowego w Giżycku skierowano wniosek o dokonanie kontroli zasadności i sposobu rozliczeń podatku od towarów i usług (VAT), w związku z ujawnieniem 2 kolejnych odsprzedaży nieruchomości zbytej w 2002 r. przez gminę Węgorzewo, za ceny niewspółmierne do ceny sprzedaży jej przez gminę. Informacja pochodzi z serwisu internetowego Najwyższej Izby Kontroli http://www.nik.gov.pl Ten artykuł pochodzi od: Regionalne Izby Obrachunkowe https://archiwum.rio.gov.pl/ Adres WWW tego artykułu to: https://archiwum.rio.gov.pl/modules.php?op=modload&name=News&file=article&sid=1202