Pismo Ministerstwa Finansów z dnia 25 października 2002 r. (znak DR-3/500-163-1-EK/02)
Data Thursday, 14 November - 08:53:58
Temat: Pisma i interpretacje


Pismo Departamentu Rachunkowości Ministerstwa Finansów z dnia 25 października 2002 r. (znak DR-3/500-163-1-EK/02) dotyczące rachunkowości samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej.

W związku z pismem z dnia 26 lipca 2002r. znak: RIO-091/23-A/2002 dotyczącym rachunkowości samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej Departament Rachunkowości Ministerstwa Finansów uprzejmie informuje, co następuje:

Samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej (zwane dalej SPZOZ) prowadzą rachunkowość w oparciu o przepisy ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694), z uwzględnieniem przepisów szczególnych wynikających z ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 91, poz. 408 ze zm.). Biorąc pod uwagę stan prawny obowiązujący od dnia 1 stycznia 2002 r. należy stwierdzić, iż wszystkie nieruchomości (budynki, budowle oraz grunty) oddane w nieodpłatne użytkowanie SPZOZ przez ich organy założycielskie powinny być wykazywane w ewidencji bilansowej tych jednostek oraz znaleźć odzwierciedlenie w ich funduszu założycielskim. Wynika to bezpośrednio z przepisów ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, zgodnie z którymi:
  • SPZOZ gospodaruje samodzielnie przekazanymi w nieodpłatne użytkowanie nieruchomościami i majątkiem Skarbu Państwa lub komunalnym oraz majątkiem własnym (por. art. 53 ust. 1);
  • fundusz założycielski SPZOZ stanowi wartość wydzielonej zakładowi części mienia państwowego, komunalnego, mienia państwowej uczelni medycznej lub państwowej uczelni prowadzącej działalność dydaktyczną i badawczą w dziedzinie nauk medycznych (por. art. 56 ust. 2);
  • podmiot, który utworzył SPZOZ (organ założycielski) może pozbawić zakład składników przydzielonego lub nabytego mienia w przypadku połączenia lub podziału albo przekształcenia zakładu przeprowadzonych na zasadach określonych w ustawie (por. art. 53a ust. 1);

oraz z następujących przepisów ustawy o rachunkowości:
  • art. 3 ust. 1 pkt 12, zgodnie z którym do aktywów zalicza się kontrolowane przez jednostkę zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej wartości, powstałe w wyniku przeszłych zdarzeń, które spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych;
  • art. 10 ust. 3, który stanowi, iż w sprawach nieuregulowanych przepisami ustawy, jednostka może stosować krajowe standardy rachunkowości, a w przypadku braku odpowiedniego standardu krajowego może stosować Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (MSR); (w myśl postanowień zawartych w MSR zasób majątkowy jest kontrolowany przez jednostkę, jeżeli przypadają jej w udziale ryzyko i korzyści (pożytki) z nim związane; dany składnik majątku może spełniać wymogi definicji składnika aktywów nawet wówczas, gdy jednostka nie sprawuje nad nim kontroli z prawnego punktu widzenia, lecz kontroluje korzyści, które osiągnie z tego składnika aktywów (por. m. in. paragraf 57 "Założeń koncepcyjnych sporządzania i prezentacji sprawozdań finansowych KMSR (IASC)" oraz paragraf 9 MSR 16 "Rzeczowe aktywa trwałe")).


Należy zwrócić uwagę, iż do środków trwałych otrzymanych przez SPZOZ w nieodpłatne użytkowanie nie mają zastosowania przepisy art. 3 ust. 4 ustawy o rachunkowości. Ustanowienie nieodpłatnego użytkowania nie może być bowiem traktowane jako umowa o podobnym charakterze do umów najmu i dzierżawy. Użytkowanie jest bowiem ograniczonym prawem rzeczowym, natomiast dzierżawa jest stosunkiem względnym.
Zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Zdrowia, wyrażonym w piśmie z dnia 12 września 2002 r. znak: BFJK-27/16506/02 (kopia w załączeniu), art. 56 ust. 2 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej nie wprowadza żadnych ograniczeń co do czasu wydzielenia przedmiotowego mienia, a więc przekazanie mienia po terminie utworzenia zakładu jest także możliwe. Zdaniem Departamentu Rachunkowości takie określenie funduszu założycielskiego daje SPZOZ prawo do ujmowania w ewidencji księgowej i odnoszenia na zwiększenie funduszu założycielskiego wszystkich przekazanych im w nieodpłatne użytkowanie przez organ założycielski nieruchomości.

Stanowisko to wydaje się tym bardziej słuszne, iż SPZOZ dla których zmieniły się organy założycielskie w związku z reformą administracji publicznej, gospodarują mieniem Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego na podstawie umów o nieodpłatne użytkowanie zawartych w formie aktów notarialnych z nowymi organami założycielskimi. Wykazywanie przedmiotowego mienia jedynie w ewidencji pozabilansowej oznaczałoby, iż jednostki te nie mają prawa naliczania amortyzacji od tych środków trwałych. Należy zauważyć, iż stosownie do rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 22 grudnia 1998 r. w sprawie szczególnych zasad rachunku kosztów w publicznych zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 164, poz. 1194) koszty amortyzacji są wskazane jako jeden z elementów, który należy uwzględnić przy kalkulacji ceny usługi medycznej. Zatem w niektórych SPZOZ koszty amortyzacji byłyby uwzględnione przy kalkulacji ceny usługi medycznej, a w innych nie. Nie byłoby to uzasadnione, gdyż treść ekonomiczna zaistniałych sytuacji jest identyczna, bowiem wszystkie SPZOZ użytkują mienie, które jest własnością ich organów założycielskich. Zatem mienie to, bez względu na to kiedy zostało tym jednostkom przekazane, powinno być jednakowo ujmowane w ich ewidencji bilansowej oraz amortyzowane.

Ponadto odnośnie sposobu ujęcia w ewidencji SPZOZ majątku ruchomego, który na mocy przepisów art. 47 ust. 3 ustawy z dnia 13 października 1998 r. - Przepisy wprowadzające ustawy reformujące administrację publiczną (Dz. U. Nr 133, poz. 872 ze zm.), stał się z dniem 1 stycznia 1999 r. własnością SPZOZ, w opinii Departamentu Rachunkowości skorygowanie funduszu założycielskiego o wartość bilansową tego mienia i zwiększenie funduszu zakładu było rozwiązaniem prawidłowym. W przeciwieństwie bowiem do opinii wyrażonej w Pana piśmie, zdaniem Departamentu majątek, który stał się własnością SPZOZ nie stanowi już "mienia wydzielonego". Poprzez "mienie wydzielone" należy bowiem rozumieć składniki majątku, które są własnością Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, lecz zostały jedynie oddane do używania ("wydzielone") SPZOZ.

Departament Rachunkowości nie zajmuje stanowiska w sprawie poruszonej w pkt 3 Pana pisma, gdyż nie należy ona do jego właściwości.



Ten artykuł pochodzi od: Regionalne Izby Obrachunkowe
https://archiwum.rio.gov.pl/

Adres WWW tego artykułu to:
https://archiwum.rio.gov.pl/modules.php?op=modload&name=News&file=article&sid=152