Pismo Ministra Finansów prezentujące stanowisko w sprawie art. 16a ustawy o finansach publicznych nakładającego na wójtów (burmistrzów, prezydentów miast), starostów i marszałków województw obowiązek podawania do publicznej wiadomości kwot dokonanych umorzeń zaległości podatkowych.
Warszawa, 2003-05-12
MINISTER FINANSÓW
ST1- 4800-229/2003/377
Panie i Panowie Prezesi
Regionalnych Izb Obrachunkowych
/wszyscy/
W związku z licznymi wątpliwościami i zapytaniami jednostek samorządu terytorialnego, dotyczącymi interpretacji art. 16a ustawy z dnia 26 listopada 1998r. o finansach publicznych, przedstawiam poniżej stanowisko Ministra Finansów w tej sprawie.
Art. 16a ustawy o finansach publicznych nałożył na wójtów (burmistrzów, prezydentów miast), starostów i marszałków województw podobny obowiązek, tak jak art. 16 na Ministra Finansów, tj. obowiązek podawania do publicznej wiadomości kwot dokonanych umorzeń zaległości podatkowych. W przypadku Ministra Finansów wykaz dotyczy osób prawnych i fizycznych, którym umorzono znaczne kwoty zaległości podatkowych, a w przypadku samorządów - podatników będących przedsiębiorcami oraz podatników podatku rolnego i leśnego.
W ust. 1 tego artykułu określono, iż wykazy umorzonych zaległości podatkowych dotyczą podatników, będących przedsiębiorcami. Ustawa o finansach publicznych nie definiuje pojęcia "przedsiębiorca", definicję tę zawiera natomiast ustawa z dnia 19 listopada 1999r. - Prawo działalności gospodarczej. Zgodnie z art. 2 ust. 2 tej ustawy, przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna oraz nie mająca osobowości prawnej spółka prawa handlowego, która zawodowo, we własnym imieniu podejmuje i wykonuje działalność gospodarczą, tj. zarobkową działalność wytwórczą, handlową, budowlaną, usługową oraz polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i eksploatacji zasobów naturalnych, która jest wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Należy jednak mieć na uwadze fakt, że od dnia 25 września br. wejdzie w życie art. 431 Kodeksu cywilnego, wprowadzony ustawą z dnia 14 lutego 2003r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 49, poz. 408), zgodnie z którym przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna, o której mowa w art. 33 § 1, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarcza i zawodowa.
W art. 16a nie uregulowano natomiast szczegółowych zasad, dotyczących obowiązku podawania do publicznej wiadomości kwot umorzonych zaległości podatkowych, nie określono m.in. terminu, w jakim mają być podawane do publicznej wiadomości dane, ani też okresu, przez jaki powinien być taki wykaz udostępniony do publicznej wiadomości.
Wobec braku jednoznacznego określenia w ustawie tych zasad, należy w takiej sytuacji przyjąć rozwiązanie, iż to właściwe organy jednostki samorządu terytorialnego powinny te zasady określić - skoro sam ustawodawca tego nie uczynił. Zgodnie bowiem z art. 11 ustawy o finansach publicznych, finanse publiczne są jawne. Organy jednostek samorządu terytorialnego również obowiązane są działać zgodnie z zasadą jawności, a obywatele mają prawo do uzyskiwania informacji, wstępu na sesje i posiedzenia komisji, a także dostępu do dokumentów wynikających z wykonywania zadań publicznych, w tym protokołów z posiedzeń organów i komisji. Art. 16a ustawy o finansach publicznych przyznał mieszkańcom kolejne uprawnienie w ramach zasady jawności, tj. możliwość uzyskania informacji o umorzonych zaległościach podatkowych.
Skoro więc ustawodawca zadecydował o wprowadzeniu ogólnej zasady jawności jako obligatoryjnej w działalności jednostek samorządu terytorialnego, to są one obowiązane ją respektować, natomiast ustalenie sposobu realizacji tej zasady należy już do samych jednostek samorządu terytorialnego.
Zgodnie z ustawami "ustrojowymi" odpowiedzialnym za realizację budżetu jest organ wykonawczy. W ramach wykonywania budżetu wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta oraz marszałek województwa powinien podejmować różnego rodzaju działania, zmierzające do prawidłowej i terminowej realizacji zadań, objętych tym budżetem. Stosownie do przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego te działania powinny być podejmowane "bez zbędnej zwłoki", sprawy załatwiane wnikliwie i szybko, przy zastosowaniu możliwie najprostszych środków. Zasada ta dotyczyć będzie m.in. także nałożonego na jednostki samorządu terytorialnego w art. 16a ustawy o finansach publicznych obowiązku sporządzania i podawania do publicznej wiadomości wykazów przedsiębiorców, którym zostały umorzone zaległości podatkowe.
Jeżeli chodzi natomiast o okres, którego wykaz ma dotyczyć, należy zauważyć, że okres ten nie może dotyczyć umorzeń zaległości podatkowych, dokonanych przed wejściem w życie art. 16a, kłóciłoby się to bowiem z zasadą, iż prawo nie działa wstecz.
Z upoważnienia Ministra Finansów
Jacek Uczkiewicz
Podsekretarz Stanu
/-/
|
