We wrześniu 2002 r. na stronach internetowych NIK w dziale "Wyniki kontroli" została opublikowana "Informacja o wynikach kontroli gospodarowania nieruchomościami w gminach o walorach turystycznych" (Nr ewid. 31/2002).
Kontrolą objęto 24 urzędy gmin w 4 województwach (zachodniopomorskim, pomorskim, kujawsko - pomorskim i małopolskim).
1.W działalność organów kontrolowanych gmin, związanej z gospodarowaniem nieruchomościami, stwierdzono nieprawidłowości polegające m.in. na niedostatecznym uwzględnianiu założeń miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, dotyczących ładu funkcjonalno - przestrzennego i rozwoju - istotnych dla gospodarki tych gmin - funkcji turystyczno - rekreacyjnych.
Pomimo wymogu wynikającego z przepisów prawa, wydawane nabywcom nieruchomości (przez wójtów, burmistrzów lub prezydentów) decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu nie zawsze były zgodne z postanowieniami miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.
Przy zbywaniu nieruchomości podlegających szczególnej ochronie prawnej (np. gruntów na obszarze morskich pasów nadbrzeżnych, obiektów wpisanych do rejestru zabytków) zarządy gmin zaniedbywały często dopełnienia obowiązku uzyskana opinii właściwych organów.
Nieprawidłowości w wymienionym zakresie stwierdzono w 10 gminach (41,7 % objętych kontrolą).
2.W latach 1999, 2000 i za III kw. 2001 r. łączne dochody kontrolowanych gmin ze zbywania i udostępnia nieruchomości wyniosły odpowiednio: 30,9 mln zł, 29,1mln zł, 20,7 mln zł , w tym ze sprzedaży nieruchomości: 21,3 mln zł, 20,1 mln zł i 12,9 mln zł.
Udział dochodów ze zbywania i udostępniania nieruchomości w dochodach ogółem tych gmin wynosił w wymienionych latach przeciętnie od 8,3 % do 10,6%, a w dochodach własnych - od 16 % do 20 %.
Najkorzystniejsza była dla gmin sprzedaż nieruchomości w drodze przetargu, bowiem ceny osiągane przy sprzedaży tą drogą były średnio o 11 % do 30 % wyższe od wartości nieruchomości; przy sprzedaży w drodze rokowań, po 2 negatywnych przetargach, były one niższe o 10 % do 15 % niższe od wartości nieruchomości.
Najmniej korzystne wyniki gminy osiągały przy sprzedaży nieruchomości w drodze bezprzetargowej; uzyskiwane ceny były przeciętnie o 66 % do 90 % niższe od wartości zbywanych nieruchomości, przy czym wpływały na to głównie bonifikaty uchwalane przez rady gmin dla nabywców lokali mieszkalnych, będących najemcami tych lokali.
Nieprawidłowości związane ze zbywaniem nieruchomości stwierdzono w 19 gminach (79,2 % objętych kontrolą). Dotyczyły one w szczególności naruszania przez zarządy gmin obowiązujących w tym zakresie procedur, a często także zasad gospodarności. Niektóre z tych nieprawidłowości mogą wskazywać na ich podłoże korupcyjne.
3.Zasadniczą przyczyną wymienionych nieprawidłowości było nierzetelne wykonywanie swych zadań przez zarządy kontrolowanych gmin, czemu sprzyjało w szczególności niedostateczne wykorzystywanie funkcji kontrolnych i stanowiących przez rady gmin.
W 5 gminach stwierdzono przy tym przypadki korzystania z mienia komunalnego przez członków organów gmin lub pracowników urzędów gmin, w sposób mogący wskazywać na wykorzystywanie pełnionych funkcji lub zajmowanych stanowisk do ułatwienia dostępu do tego mienia, także z naruszeniem przepisów art. 24 ustawy o samorządzie gminnym, dotyczących zakazu prowadzenia przez radnych działalności gospodarczej z wykorzystaniem mienia komunalnego.
4.Stwierdzone nieprawidłowości mogły być - w pewnej mierze - rezultatem nie zawsze precyzyjnych i spójnych przepisów, zawartych w podstawowym akcie prawnym regulującym gospodarkę nieruchomościami stanowiącymi własność gminy, (a także własność Skarbu Państwa),
Istotną lukę prawną stanowi bowiem brak określenia w ustawowej delegacji dla Rady Ministrów upoważnienia do szczegółowej regulacji zasad i trybu przeprowadzania rokowań, po dwóch negatywnych przetargach. Pozostawienie tej sfery poza jakąkolwiek regulacją rodzi największe zagrożenie korupcją.
Na podstawie ustaleń kontroli Najwyższa Izba Kontroli skierowała:
- do właściwych komisji 7 wniosków o ukaranie za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, którymi objęto 16 osób.
- 5 zawiadomień do prokuratury o popełnieniu przestępstwa, którymi objęto 14 osób.
- 3 zawiadomienia do Prezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast o popełnieniu przez rzeczoznawców majątkowych czynu podlegającego odpowiedzialności zawodowej
W wyniku kontroli stwierdzono:
-wydatkowanie z budżetów samorządowych z naruszeniem prawa kwoty 27.986 zł,
-uszczuplenia w dochodach gmin na kwotę 349.850 zł,
-inne nieprawidłowości finansowe na kwotę 1.432.093 zł.
Najwyższa Izba Kontroli podjęła działania w celu odzyskania kwoty 66.872 zł, z tego dotychczas odzyskano kwotę 10.458 zł.
Gospodarowanie nieruchomościami komunalnymi było także tematem kontroli doraźnej, przeprowadzonej przez Delegaturę w II kw. br. w Urzędzie Gminy w Przelewicach.
Kontrola ta wykazała, m.in. że Zarząd Gminy, w wyniku naruszenia przepisów prawa w gospodarowaniu nieruchomościami, spowodował szkodę w mieniu Gminy na kwotę 753 tys. zł.
W wyniku ustaleń tej kontroli Najwyższa Izba Kontroli skierowała stosowne zawiadomienie do Prokuratury Rejonowej w Pyrzycach. Ponadto NIK skierowała do właściwej komisji wniosek o ukaranie za naruszenie dyscypliny finansów publicznych.
Informacja pochodzi ze stron internetowych Najwyższej Izby Kontroli http://www.nik.gov.pl
|
