Wywłaszczanie i zwrot nieruchomości Data Friday, 01 August - 10:13:27 Temat: Wyniki kontroli NIK W lipcu 2002 r. na stronach internetowych NIK w dziale "Wyniki kontroli" została opublikowana "Informacja o wynikach kontroli wywłaszczania i zwrotu nieruchomości (Nr ewid. 25/2002)" W naszym serwisie prezentujemy skrót prasowy tej informacji natomiast pełny jej tekst można pobrać ze stron NIK. Najwyższa Izba Kontroli przeprowadziła w drugiej połowie 2001r. kontrolę w zakresie wywłaszczania nieruchomości i ich zwrotu. Kontrolą objęto lata 1999-2000r. Kontrolę przeprowadzono w 50 jednostkach, w tym w 21 starostwach, 14 urzędach miast na prawach powiatu oraz 14 urzędach miast i gmin. Celem kontroli było zbadanie i ocena realizacji przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami przez starostów (prezydentów miast na prawach powiatu), wykonujących zadania z zakresu administracji rządowej i zarządy gmin w zakresie wywłaszczania i zwrotu nieruchomości. Kontrola wykazała, że ca 3/4 skontrolowanych podmiotów pozyskiwało grunty pod realizację celów publicznych określonych w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego w drodze zawierania umów cywilnoprawnych. Najwyższa Izba Kontroli pozytywnie ocenia takie działania starostów (prezydentów miast na prawach powiatu) oraz zarządów gmin (miast na prawach powiatu). Z ustaleń kontroli wynika, że prawie w 1/4 jednostek wykonujących zadania starosty (starostwach i urzędach miast na prawach powiatu) wadliwie prowadzone były postępowania wywłaszczeniowe. Stwierdzono bowiem, że: - prowadzono postępowanie wywłaszczeniowe pomimo niekompletnego wniosku o wywłaszczenie nieruchomości, nie przestrzegano zasady wszczęcia postępowania wywłaszczeniowego po upływie dwumiesięcznego terminu, liczonego od dnia zakończenia rokowań, na zawarcie umowy o nabycie praw do nieruchomości, - nie zawsze składano w sądzie wniosku o ujawnienie w księdze wieczystej postępowania wywłaszczeniowego, - wywłaszczano nieruchomości mimo nie stwierdzonych praw do spadku osób wywłaszczanych. Zdaniem NIK wydawanie decyzji w powyższych sprawach miało znamiona rażącego naruszenia prawa, a więc zawierało wadę o skutkach nieważności z mocy art. 156 § 1 pkt 2 kpa, - wystąpiły nieprawidłowości dotyczące przeprowadzania rozprawy administracyjnej. W blisko 1/3 starostw i urzędów miast na prawach powiatu, wysokość odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości nie była ustalana według stanu i wartości wywłaszczonych nieruchomości w dniu wydania decyzji. W toku postępowania w sprawach o wywłaszczenie nie uzyskiwano oceny aktualności wycen nieruchomości na dzień wydania decyzji. Odszkodowania wypłacano z opóźnieniem i nie waloryzowano ich na dzień zapłaty. Takimi działaniami naruszano przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami Spośród 35 skontrolowanych jednostek w 33 (19 starostw powiatowych i 14 urzędów miast na prawach powiatu) prowadzono postępowania o zwrot wywłaszczonych nieruchomości z następującymi uchybieniami: - nie zawsze powiadamiano byłych właścicieli lub ich spadkobierców o zamiarze użycia nieruchomości wywłaszczonej, na inny cel niż określony w decyzji wywłaszczeniowej, czym naruszono dyspozycję art. 136 ust. 2 ustawy, - po wpłynięciu wniosku o zwrot wywłaszczonej nieruchomości dokonywano rozporządzenia nieruchomością na rzecz osób trzecich, tym samym pozbawiając byłych właścicieli lub ich spadkobierców możliwości odzyskania tych nieruchomości, - występowały nieprawidłowości dotyczące ustalania wysokości odszkodowań podlegających zwrotowi (w 9 jednostkach) oraz kosztów postępowań (w 3 jednostkach). Spośród 49 jednostek w 10 (co stanowi 20,4%) wystąpiło nieprawidłowe gospodarowanie zasobem nieruchomości Skarbu Państwa oraz gminnym zasobem nieruchomościami tzn. w 8 jednostkach (w 2 starostwach i 6 urzędach miast na prawach powiatu) nie sporządzano wykazu nieruchomości Skarbu Państwa lub wykazy były niekompletne oraz 2 zarządy gmin nie prowadziły ewidencji gminnego zasobu nieruchomościami. Kontrola wykazała opieszałość działań w postępowaniach o wywłaszczenia i zwrot wywłaszczonych nieruchomości. Stwierdzono, że w sprawach przekazanych przez byłych wojewodów jak i złożonych bezpośrednio do starostów i prezydentów miast na prawach powiatu, postępowania prowadzone były z naruszeniem przepisów art. 35 i 36 kpa tj. - stwierdzono nieuzasadnione przetrzymywanie spraw dotyczących wywłaszczania nieruchomości i zwrotu wywłaszczonych nieruchomości bez nadawania im biegu lub przewlekłość postępowania, - nie powiadamiano stron o przyczynach zwłoki oraz nie wskazywano nowych terminów załatwienia spraw. Wojewodowie Dolnośląski i Śląski, wypełniając obowiązek wynikający z art. 9 ustawy o gospodarce nieruchomościami, postanowieniami wstrzymali wykonanie decyzji wywłaszczeniowych, na które zostały wniesione skargi do NSA, dopiero po upływie od 1 do 3 miesięcy od dnia złożenia skarg do sądu administracyjnego. Organy administracji publicznej obowiązane są dołożyć wszelkiej staranności dla pozyskania informacji o ewentualnym zaskarżeniu decyzji do NSA, dla uniknięcia nieodwracalnych skutków prawnych powstałych w wyniku realizacji decyzji ostatecznej w okresie od jej wydania i doręczenia stronom do dnia jej zaskarżenia do Sądu Administracyjnego i powiadomienia przez NSA organu, który wydał zaskarżoną decyzję. Wyniki kontroli wskazują na potrzebę podjęcia działań usprawniających procesy wywłaszczeń, a przede wszystkim zwrotów nieruchomości. Informacja pochodzi z serwisu internetowego Najwyższej Izby Kontroli http://www.nik.gov.pl Ten artykuł pochodzi od: Regionalne Izby Obrachunkowe https://archiwum.rio.gov.pl/ Adres WWW tego artykułu to: https://archiwum.rio.gov.pl/modules.php?op=modload&name=News&file=article&sid=323