Ustalanie i egzekwowanie przez gminy opłaty adiacenckiej Data Tuesday, 12 August - 10:49:41 Temat: Wyniki kontroli NIK W czerwcu 2003 r. na stronach internetowych NIK w dziale "Wyniki kontroli" została opublikowana "Informacja o wynikach kontroli ustalania i egzekwowania przez gminy opłaty adiacenckiej" (Nr ewid. 2/2003)" W naszym serwisie prezentujemy skrót prasowy tej informacji natomiast pełny jej tekst można pobrać ze stron NIK. W IV kwartale 2002 r. Najwyższa Izba Kontroli przeprowadziła z własnej inicjatywy kontrolę 32 jednostek samorządu terytorialnego, której podstawowym celem była ocena prawidłowości ustalania i egzekwowania przez gminy opłaty adiacenckiej w latach 1999-2001 oraz w okresie trzech kwartałów 2002 r. Z ustaleń kontroli wynika, że skontrolowane gminy w niewielkim stopniu korzystały dotychczas z możliwości ustalania i pobierania opłat adiacenckich wynikających z ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. Dotyczyło to zwłaszcza opłat związanych z wybudowaniem i oddaniem do użytku urządzeń infrastruktury technicznej, na które gminy wydatkowały znaczne środki własne. W badanym okresie gminy te zrealizowały ogółem 1 256 inwestycji w zakresie budowy urządzeń infrastruktury technicznej o łącznej wartości 483 997 tys. zł, w tym środki własne gmin stanowiły 412 039 tys. zł (85,1%). Pozostałe środki na sfinansowanie tych inwestycji pochodziły z dotacji celowych i pożyczek w wysokości 51 374 tys. zł (10,6%) oraz dobrowolnych partycypacji właścicieli lub użytkowników wieczystych nieruchomości zlokalizowanych w zasięgu oddziaływania inwestycji w kwocie 20 374 tys. zł (4,3%). Wyniki kontroli wykazały, że w 16 zbadanych gminach (50%) ich organy stanowiące - rady gmin - nie podjęły wymaganych ustawą uchwał w sprawie ustalenia wysokości stawki procentowej opłat adiacenckich, mimo że w każdej z nich w badanym okresie wykonano inwestycje infrastrukturalne (ogółem 390 inwestycji o łącznej wartości 179 553 tys. zł) lub przeprowadzono podziały nieruchomości kwalifikujące się do ustalenia i naliczenia tych opłat. W gminach tych nie dokonywano również wyceny wzrostu wartości nieruchomości, co praktycznie uniemożliwiało określenie przez nie zasadności wszczęcia lub zaniechania procedury ustalającej opłaty adiacenckie. W ocenie NIK, tylko poprzez takie wyceny można ustalić, czy faktycznie miał miejsce wzrost wartości nieruchomości i w jakiej wysokości. Stwierdzono, że spośród pozostałych 16 skontrolowanych gmin, w których podjęto w badanym okresie uchwały w sprawie ustalenia wysokości stawki procentowej opłat adiacenckich, w 2 z nich w uchwałach dotyczących opłat w związku z wybudowaniem inwestycji infrastrukturalnych przyjęto stawki zerowe. W ocenie NIK, było to działanie nieracjonalne, gdyż nie tylko pozbawiło to gminę ewentualnych dochodów, ale również stanowiło naruszenie ustawowego obowiązku uczestnictwa właścicieli nieruchomości w kosztach budowy urządzeń infrastruktury technicznej przez wnoszenie opłat adiacenckich. W 19 gminach, spośród 24 korzystających z możliwości ustalania i pobierania opłat adiacenckich, kontrola ujawniła istotne nieprawidłowości i uchybienia w obowiązującej procedurze, polegające m.in. na: nielegalnym wydawaniu decyzji ustalających przedmiotowe opłaty, tj. bez uprzedniego podjęcia przez rady gmin wymaganych uchwał w sprawie ich stawek, wydaniu decyzji przez osoby do tego nie upoważnione oraz ustalanie w niektórych decyzjach wysokości opłat w oparciu o nieaktualne operaty szacunkowe, wydaniu decyzji po upływie 3 – letniego terminu, w którym można było ustalać i wymierzać opłaty, co spowodowało ich unieważnienie, niezapewnieniu stronom udziału w postępowaniu administracyjnym, niepodaniu w decyzjach wymaganego uzasadnienia faktycznego wzrostu wartości nieruchomości, a także nieuwzględnieniu w nich wartości świadczeń wniesionych przez właścicieli nieruchomości na rzecz budowy inwestycji infrastrukturalnych. Ponadto, w 5 skontrolowanych gminach nie waloryzowano opłat adiacenckich, a w dalszych 8 gminach nie zawsze dokonywano wymaganych zabezpieczeń z tytułu rozkładania płatności opłat na raty. Nieprawidłowości i uchybienia w procedurze wymierzania przedmiotowych opłat były też głównym powodem uchylania w znacznej skali wydanych decyzji administracyjnych w postępowaniach odwoławczych. Na zbadanych w toku kontroli NIK - 4 565 wydanych decyzji, 766 z nich (17%) zostało zaskarżonych, z czego aż 500 (65,3% zaskarżonych) zostało uchylonych w postępowaniu odwoławczym. Ustalenia kontroli wykazały również niekorzystny stan w regulowaniu przez właścicieli nieruchomości wymierzonych im opłat adiacenckich, co wynikało głównie z braku lub niewystarczających i mało skutecznych działań gmin w zakresie windykacji tych zobowiązań. Na skutek ujawnionych uchybień i zaniedbań w windykacji wymierzonych opłat oraz w związku z niepodjęciem działań na rzecz ich ustalenia mimo wzrostu wartości nieruchomości, dochody skontrolowanych gmin zostały uszczuplone o co najmniej 2 905,3 tys. zł, z czego w wyniku dotychczasowej realizacji wniosków pokontrolnych NIK wyegzekwowano kwotę 324,9 tys. zł. Informacja pochodzi z serwisu internetowego Najwyższej Izby Kontroli http://www.nik.gov.pl Ten artykuł pochodzi od: Regionalne Izby Obrachunkowe https://archiwum.rio.gov.pl/ Adres WWW tego artykułu to: https://archiwum.rio.gov.pl/modules.php?op=modload&name=News&file=article&sid=330