 |
 |
 |
| |
Aktualnie online
Aktualnie jest 541 gości i 0 użytkowników online
Jesteś anonimowym użytkownikiem. Możesz się zarejestrować klikając tutaj
Wizyt w serwisie: 158474089 |
|
 |
 |
 |
|  |
|
|
|
| |
Informacja o wynikach kontroli zbywania nieruchomości komunalnych przez gminy
Wysłany dnia 30 Kwi, 2004 - 16:55 przez AnetaM   |
|
 |
|
 |
| |
W kwietniu 2004r. na stronach internetowych NIK w dziale "Wyniki kontroli" została opublikowana "Informacja o wynikach kontroli zbywania nieruchomości komunalnych przez gminy." (Nr ewid. 174/2003)
W naszym serwisie prezentujemy skrót prasowy tej informacji natomiast pełny jej tekst można pobrać ze stron NIK.
Najwyższa Izba Kontroli przeprowadziła w okresie od 4 kwietnia do 14 listopada 2003 r. kontrolę zbywania komunalnych nieruchomości gruntowych i budynkowych przez gminy. Kontrolę przeprowadzono w 26 gminach (10 miastach na prawach powiatu, 9 gminach miejskich, 5 gminach miejsko-wiejskich i 2 gminach wiejskich) na podstawie art. 2 ust. 2 w zw. z art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyższej Izbie Kontroli (tekst jedn. Dz.U. z 2001 r. Nr 85, poz. 937 ze zm.), zwanej dalej: „ustawą o NIK”, pod względem legalności, gospodarności i rzetelności. Badaniami objęto okres lat 1999 – 2002 i I kwartał 2003 r.
W kontroli koordynowanej przez Delegaturę NIK w Lublinie uczestniczyły także delegatury NIK w: Katowicach, Kielcach, Łodzi, Olsztynie, Poznaniu i Warszawie.
NIK zbadała w kontrolowanych gminach 1149 procedur zbywania nieruchomości gruntowych i budynkowych (25,8% spraw objętych zakresem przedmiotowym kontroli). Znaczące nieprawidłowości polegające na naruszeniu przepisów prawa oraz przypadki niegospodarnego lub nierzetelnego postępowania przy zbywaniu nieruchomości stwierdzono w 4 (15,4%) kontrolowanych gminach (Gliwice, Tarnowskie Góry, Rzgów, Mikołajki). Mniej istotne nieprawidłowości wystąpiły we wszystkich pozostałych jednostkach. Nieprawidłowości miały miejsce przede wszystkim przy zbywaniu nieruchomości o atrakcyjnej lokalizacji, w szczególności na terenach umożliwiających prowadzenie dochodowej działalności gospodarczej (budowę obiektów handlowych i usługowych) lub przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową.
Przeprowadzona kontrola wykazała, że większość gmin nie posiadała długookresowej strategii (planów) wykorzystania gminnego zasobu nieruchomości, która umożliwiałaby prowadzenie racjonalnej polityki w zakresie zbywania i udostępniania nieruchomości komunalnych.
W 16 na 26 skontrolowanych gmin (61,5 %) nie sporządzono planów wykorzystania gminnych zasobów nieruchomości. Tereny wchodzące w skład gminnego zasobu nieruchomości zbywano nie dysponując planami wykorzystania tego zasobu, które powinny zostać sporządzone w oparciu o studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, stanowiące w okresie objętym kontrolą podstawę tworzenia gminnych zasobów nieruchomości i określające podstawowe dane niezbędne do prowadzenia prawidłowej gospodarki tymi zasobami. Brak opracowania planu wykorzystania gminnego zasobu nieruchomości wskazuje na nierealizowanie przez organy wykonawcze gmin dyspozycji art. 25 ust. 1 i 2 w zw. z art. 23 ust. 1 pkt 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami i nierzetelność ich działań w obszarze gospodarowania nieruchomościami komunalnymi. Zbywanie nieruchomości komunalnych przed sporządzeniem i uchwaleniem studium oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, stwarza ponadto niebezpieczeństwo wyzbywania się nieruchomości, które mogą w przyszłości okazać się potrzebne dla realizacji zadań publicznych, a ich ponowne pozyskanie może być kosztowne i czasochłonne.
Zbywanie komunalnych nieruchomości gruntowych i budynkowych przez gminy motywowane było głównie potrzebą uzupełnienia bieżących dochodów budżetowych gmin. Konieczność realizacji doraźnych celów finansowych - wyznaczanych rocznymi planami dochodów budżetowych - sprzyjała nieracjonalnemu gospodarowaniu posiadanymi zasobami nieruchomości, np. oferowaniu potencjalnie atrakcyjnych terenów do zbycia pomimo braku koniunktury na rynku, co skutkowało negatywnymi wynikami przetargów (z uwagi na brak oferentów) i zawieraniem transakcji poza przetargami - w drodze rokowań podejmowanych z wybranymi uznaniowo oferentami, z ustaleniem cen nieruchomości znacząco poniżej wartości rynkowej określonej przez rzeczoznawców majątkowych, na co pozwalały obowiązujące przepisy (art. 39 ust. 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, zwanej dalej: ugn).
Zbywanie nieruchomości w drodze rokowań prowadzonych w następstwie negatywnego rezultatu 2 kolejnych przetargów (na podstawie art. 39 ust. 2 ugn) miało miejsce w 24 na 26 kontrolowanych gmin. Zbadano 154 postępowania, w wyniku których doszło do zbycia nieruchomości w tym trybie. Spośród 154 umów zbycia nieruchomości, w 50 umowach (32,5%) uzyskana cena była wyższa lub równa wartości wynikającej z oszacowania rzeczoznawcy majątkowego, w 35 umowach (22,7%) mieściła się w przedziale 75%-99,9% wartości oszacowania, w 45 umowach (29,2%) stanowiła 50%-74,9% wartości nieruchomości określonej w wycenie, w 24 umowach (15,6%) nie przekraczała 50% wartości oszacowania
(w tym w 5 przypadkach cena była niższa niż od 25% wartości wynikającej z operatu oszacowania zbywanej nieruchomości).
Ustalanie nabywców nieruchomości i warunków cenowych transakcji w umowach zawieranych na podstawie nieupublicznionych rokowań prowadzonych na podstawie art. 39 ust. 2 ugn stanowi w ocenie Najwyższej Izby Kontroli obszar znacznego potencjalnego zagrożenia korupcją, szczególnie z uwagi na brak w okresie objętym kontrolą unormowania w ustawie o gospodarce nieruchomościami oraz w przepisach wykonawczych do ustawy, zasad i trybu zbywania nieruchomości w drodze rokowań. Jak wykazują ustalenia także obecnej kontroli NIK, brak właściwego unormowania tego trybu zbywania nieruchomości komunalnych w ugn pozwala urzędnikom samorządowym na zbyt dużą dowolność działania (np.: nie ogłasza się publicznie o przystąpieniu do zbywania nieruchomości w drodze rokowań i prowadzi się rokowania tylko z wybranymi osobami zgłaszającymi chęć nabycia nieruchomości lub nie prowadzi się rokowań w przedmiocie ceny, traktując jako ostateczne - bez wiarygodnych przesłanek - propozycje cenowe zgłoszone pisemnie przez osoby zainteresowane podjęciem rokowań, co upodabnia ten tryb zawierania umów do konkursu ofert, a nie do rokowań).
NIK stwierdziła ponadto, że obowiązujące przepisy regulujące dokonywanie zamian nieruchomości pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego a osobami fizycznymi lub prawnymi (art. 15 ugn) pozostawiają zbyt dużą dowolność interpretacyjną i decyzyjną organom wykonawczym gmin. Brak szczegółowych regulacji dotyczących zamian nieruchomości w ustawie o gospodarce nieruchomościami, a także brak szczegółowego i precyzyjnego określania przez organy stanowiące gmin zasad zbywania i nabywania nieruchomości w drodze zamiany, stwarzały pole do nadużyć polegających na obchodzeniu przepisów stanowiących, iż zasadą jest zbywanie nieruchomości w drodze przetargu; zwłaszcza w sytuacjach, gdy zbywana nieruchomość posiada atrakcyjne przeznaczenie i położenie.
W 6 gminach stwierdzono nieprawidłowości związane ze zbywaniem nieruchomości w drodze zamiany, które dotyczyły:
- braku wycen zamienianych nieruchomości,
- zbywania nieruchomości w drodze zamiany z naruszeniem ustanowionych przez organ stanowiący gminy zasad zbywania i nabywania nieruchomości lub bez uzyskania uprzedniej zgody rady gminy na podstawie art. 14 ust. 5 ugn,
- obchodzenia przepisu art. 37 ust. 1 ugn nakazującego zbywanie nieruchomości w drodze przetargu (np. poprzez zamianę 2 nieruchomości komunalnych na 1 nieruchomość, w sytuacji gdy już wartość 1 nieruchomości gminy przewyższała wartość nabywanej nieruchomości).
Łączna kwota ustalonych przez kontrolę NIK nieprawidłowości finansowych wynosiła ogółem 10.198,1 tys. zł, na co składały się:
1) uszczuplenia w dochodach jednostek samorządu terytorialnego, w łącznej wysokości 7.961,6 tys. zł,
2) inne nieprawidłowości finansowe skutkujące uszczupleniami majątku kontrolowanych jednostek na ogólną kwotę 2.236,5 tys. zł.
Najwyższa Izba Kontroli podjęła działania w celu odzyskania łącznie 7.181,4 tys. zł na rzecz budżetów samorządowych, przekazując kierownikom jednostek kontrolowanych i właściwym organom odpowiednie wnioski w tym zakresie w wystąpieniach pokontrolnych.
Na podstawie ustaleń kontroli NIK przekazała kierownikom kontrolowanych jednostek oraz właściwym organom państwowym 27 wystąpień pokontrolnych zawierających oceny oraz uwagi i wnioski mające na celu usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości.
Niezależnie od wniosków zawartych w wystąpieniach pokontrolnych adresowanych do kierowników skontrolowanych jednostek, uwzględniając charakter stwierdzonych nieprawidłowości, a także mając na uwadze, iż tekst ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz o zmianie niektórych innych ustaw nie obejmuje całego pożądanego zakresu zmian legislacyjnych uzasadnionych ustaleniami kontroli NIK, Najwyższa Izba Kontroli zgłosiła Radzie Ministrów wnioski de lege ferenda do wykorzystania w pracach nad dalszymi zmianami ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz przy opracowaniu nowego rozporządzenia wykonawczego do ugn w sprawie sposobu i trybu przeprowadzania przetargów na zbycie nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa lub własność jednostek samorządu terytorialnego oraz przeprowadzania rokowań po drugim przetargu. Przekazane przez NIK uwagi i wnioski dotyczące zmian stanu prawnego w zakresie zbywania nieruchomości publicznych mają na celu:
- pełniejszą realizację zasady jawności zbywania nieruchomości publicznych oraz zwiększenie gwarancji równego dostępu do informacji o nieruchomościach przeznaczonych do zbycia,
- sprecyzowanie istniejących uregulowań, służące przede wszystkim wyeliminowaniu pojawiających się w praktyce rozbieżności interpretacyjnych,
- odpowiednie unormowanie zasad i szczegółowego trybu wyłaniania nabywców w drodze rokowań prowadzonych na podstawie art. 39 ust. 2 ugn.
W związku z ustaleniami kontroli NIK przekazała - na podstawie art. 60 ust. 1 i 3 ustawy o NIK – właściwym organom 5 zawiadomień o stwierdzonych przypadkach naruszenia prawa, za które ustawowo przewidziana jest odpowiedzialność, tj.:
- po kontroli przeprowadzonej w Tarnowskich Górach skierowano do Prokuratury Rejonowej w Tarnowskich Górach zawiadomienie o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstwa przez byłego zastępcę burmistrza (art. 270 § 1 k.k. i art. 231 § 1 k.k.), który w związku z prowadzonym postępowaniem w sprawie zbycia nieruchomości komunalnej działał na szkodę interesu prywatnego i publicznego,
- po kontroli przeprowadzonej w Mikołajkach skierowano do Prokuratury Rejonowej w Giżycku zawiadomienie o uzasadnionym podejrzeniu popełnienia przestępstw przez członków Zarządu Miasta i Gminy Mikołajki, którzy będąc zobowiązanymi z racji pełnionych funkcji do racjonalnego gospodarowania mieniem gminy, niekorzystnie rozporządzili nieruchomościami komunalnymi (art. 296 § 1 k.k.),
- po kontroli przeprowadzonej w Radomiu skierowano do Prokuratury Rejonowej w Radomiu zawiadomienie w sprawie uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa niedopełnienia obowiązku zachowania szczególnej staranności przy zarządzaniu mieniem gminy oraz nadużycia uprawnień przez osoby zobowiązane do zajmowania się sprawami majątkowymi gminy w związku z nieodpłatnym przekazaniem przez Miasto Radom działek na rzecz Radomskiego TBS „Administrator” Sp. z o.o. w Radomiu, w wyniku czego gmina poniosła szkodę majątkową (art. 296 § 3 k.k.),
- po kontroli przeprowadzonej w gminie Buk skierowano do właściwego rzecznika dyscypliny finansów publicznych zawiadomienie dotyczące nielegalnego zwolnienia przez Zarząd Miasta i Gminy Buk użytkownika wieczystego z pierwszej opłaty rocznej w kwocie 18.263,75 zł (niezgodnie z art. 207 ust. 2 ugn), co stanowiło naruszenie dyscypliny finansów publicznych określone w art. 138 ust.1 pkt 1 ustawy o finansach publicznych,
- po kontroli przeprowadzonej w Radomiu skierowano do właściwego rzecznika dyscypliny finansów publicznych zawiadomienie dotyczące zaniedbań w nadzorze skutkujących nieustaleniem i niedochodzeniem należności przysługującej Miastu Radom z tytułu opłat za wieczyste użytkowanie nieruchomości przez SM “Południe” w kwocie 9.360 zł, co stanowiło naruszenie dyscypliny finansów publicznych określone w art. 138 ust. 3 ustawy o finansach publicznych.
Notatka: Informacja pochodzi z serwisu internetowego Najwyższej Izby Kontroli http://www.nik.gov.pl
|
|
 |
 |
 |
|
|
Webmaster