Wstęp | Część I - Streszczenie | Część I - Pełny tekst | Część II - Streszczenie | Część II - Pełny tekst

Część I Sprawozdania z działalności RIO
i wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego w 2002 roku

<< | >>

3.      Działalność kontrolna

3.1.     Kontrole przeprowadzone przez regionalne izby obrachunkowe

     Zgodnie z ustawą o regionalnych izbach obrachunkowych, izby prowadzą kontrole gospodarki finansowej i zamówień publicznych następujących podmiotów:

-         jednostek samorządu terytorialnego - gmin, powiatów i województw samorządowych,

-         związków gmin oraz związków powiatów,

-         stowarzyszeń gmin, stowarzyszeń gmin i powiatów oraz stowarzyszeń powiatów,

-         samorządowych jednostek organizacyjnych, w tym mających osobowość prawną,

-         innych podmiotów - w zakresie dotyczącym wykorzystywania przez nie dotacji przyznawanych  z budżetu jednostki samorządu terytorialnego.

Czynności kontrolne prowadzone są w ramach kontroli kompleksowych, problemowych i doraźnych.

            Przedmiotem kontroli kompleksowych jest ogół zjawisk dotyczących przygotowania i realizacji operacji finansowych związanych z gromadzeniem i wykorzystaniem środków finansowych, ich ewidencji i sprawozdawczości. Ustawa o regionalnych izbach obrachunkowych nakłada na izby obowiązek przeprowadzania kontroli kompleksowych w każdej jednostce samorządu terytorialnego nie rzadziej niż raz na cztery lata. Kontrole problemowe obejmują wybrane zagadnienia z zakresu gospodarki finansowej bądź zamówień publicznych kontrolowanych jednostek. Kontrole kompleksowe i kontrole problemowe są wykonywane na podstawie rocznego planu kontroli, uchwalanego przez kolegium izby. Kontrole doraźne są realizowane poza planem kontroli. Zarządza je prezes izby, w miarę potrzeby. Ponadto izby przeprowadzają kontrole sprawdzające, których celem jest sprawdzenie wykonania zaleceń pokontrolnych.

            W 2002 r. izby przeprowadziły łącznie 1 415 kontroli (o 99 więcej niż w 2001 r.), obejmując nimi w szczególności jednostki samorządu terytorialnego oraz ich jednostki organizacyjne. Liczbę przeprowadzonych kontroli i ich rodzaje oraz liczbę objętych nimi podmiotów przedstawia poniższe zestawienie.

Kontrole przeprowadzone w 2002 roku według ich rodzajów oraz podmiotów objętych kontrolą

            Działalność kontrolna izb koncentrowała się przede wszystkim na prowadzeniu kompleksowych kontroli gospodarki finansowej jednostek samorządu terytorialnego. W ramach tych kontroli sprawdzana była także prawidłowość stosowania przepisów ustawy o zamówieniach publicznych przy zlecaniu robót i usług oraz zakupach dóbr materialnych, w związku z wykonywaniem zadań finansowanych ze środków publicznych. Czynności kontrolne były wykonywane głównie w urzędach jednostek samorządu terytorialnego, a ponadto swoim zakresem obejmowały gospodarkę finansową wybranych samorządowych jednostek organizacyjnych.

            W 2002 r. izby przeprowadziły 838 kontroli kompleksowych (59,2% ogólnej liczby kontroli), w tym 777 kontrolami objęto jednostki samorządu terytorialnego. Najwięcej kontroli kompleksowych przeprowadzono w gminach - 622, co stanowiło 74,2% ogółu kontroli kompleksowych. Z liczby przeprowadzonych kontroli kompleksowych wynika, że w 2002 r. objęto nimi 25,8% jednostek samorządu terytorialnego, w tym 25,1% gmin, 44,1% powiatów, 18,5% miast na prawach powiatu oraz 43,7% województw samorządowych. Oznacza to, że izby w sposób prawidłowy realizują wynikający z ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych obowiązek przeprowadzania w każdej jednostce samorządu terytorialnego kontroli kompleksowej, co najmniej raz na cztery lata.

            Pozostałe kontrole kompleksowe (261) zostały przeprowadzone w związkach jednostek samorządu terytorialnego, samorządowych jednostkach organizacyjnych niemających osobo­wości prawnej, instytucjach kultury, samodzielnych publicznych zakładach opieki zdrowotnej.

            Kontrole problemowe obejmują wybrane zagadnienia z zakresu gospodarki finansowej kontrolowanych podmiotów. Są one ujmowane w planach kontroli izb w miarę potrzeb oraz istniejących możliwości, po uprzednim zapewnieniu czasu niezbędnego do przeprowadzenia kompleksowych kontroli jednostek samorządu terytorialnego (nie rzadziej niż raz na cztery lata). W 2002 r. izby przeprowadziły łącznie 280 kontroli problemowych, w tym najwięcej w gminach oraz w jednostkach organizacyjnych jednostek samorządu terytorialnego. Do zagadnień najczęściej obejmowanych kontrolami problemowymi należały:

-         gospodarka finansowa samorządowych jednostek organizacyjnych (w tym mających osobowość prawną),

-         stosowanie przepisów ustawy o zamówieniach publicznych,

-         gospodarka mieniem komunalnym (sprzedaż mienia, wnoszenie mienia do spółek, pobieranie pożytków z majątku),

-         prawidłowość wykorzystania i rozliczania dotacji udzielonych z budżetu jednostki samorządu terytorialnego oraz określone dziedziny gospodarki finansowej kontrolowanych podmiotów, w tym także wskazywane izbom w sygnalizacjach i wnioskach o przeprowa­dzenie kontroli.

            W 2002 r. przeprowadzono, poza planem kontroli, 225 kontroli doraźnych. Decyzję o podjęciu kontroli doraźnej podejmuje prezes izby. Podstawą do przeprowadzenia tych kontroli były otrzymywane przez izby różnorodne sygnały o nieprawidłowościach występujących w jednostkach samorządu terytorialnego oraz ich jednostkach organizacyjnych, a także w innych jednostkach podlegających kontroli izb. Wpływały one od różnych instytucji, posłów i senatorów, mieszkańców (w tym radnych), organów jednostek samorządu terytorialnego. Kontrole doraźne były przeprowadzane również w związku z negatywną oceną niektórych zjawisk, wynikającą z działalności nadzorczej regionalnych izb obrachunkowych.

            Należy podkreślić, że sprawy zawarte w otrzymywanych wnioskach i sygnałach były uwzględniane nie tylko w kontrolach doraźnych, ale również, w miarę możliwości, w kontrolach kompleksowych i problemowych. Niezależnie od tego informacje o nieprawid­łowościach, kierowane do izb w formie korespondencyjnej bądź publikowane w prasie, były brane pod uwagę przy tworzeniu indywidualnych programów kontroli kompleksowych określonych jednostek, przewidzianych w planie do kontroli na dany rok kalendarzowy.

Kontrole przeprowadzone w 2002 roku w związku z otrzymanymi wnioskami i doniesieniami

            Z powyższej tabeli wynika, że łącznie przeprowadzono 289 kontroli, w ramach których zostały uwzględnione sprawy przedstawione w otrzymanych wnioskach i sygnalizacjach, co stanowiło 20,4% ogólnej liczby kontroli wykonanych w 2002 r. Kontrole te w większości wypadków (61,9%) zostały zarządzone jako doraźne.

            Izby najczęściej podejmowały czynności kontrolne na wnioski kierowane przez organy jednostek samorządu terytorialnego, prokuraturę, policję i wojewodów oraz w związku z pismami kierowanymi przez Najwyższą Izbę Kontroli. Wśród zagadnień, które najczęściej były przedmiotem kontroli doraźnych oraz innych - podejmowanych w trybie wyżej podanym, można wskazać:

-         stosowanie przepisów ustawy o zamówieniach publicznych (54),

-         wydatki na inwestycje i remonty (39),

-         prawidłowość wykorzystania dotacji budżetowych (29),

-         gospodarowanie majątkiem, w tym jego sprzedaż (28),

-         ustalanie i pobór oraz umorzenia podatków i opłat (21),

-         wynagrodzenia członków zarządu i diety radnych (16),

-         prawidłowość gospodarki finansowej jednostek organizacyjnych (10).

      Każdego roku izby obejmują kontrolą określone zagadnienia, wskazane przez Krajową Radę Regionalnych Izb Obrachunkowych. Kontrole wykonywane są na podstawie uzgodnionych, jednolitych programów. W 2002 r. izby przeprowadziły w związku z tym kontrole, w zakresie następujących zagadnień:

-         realizacji dochodów z tytułu opłaty planistycznej - kontrolą objęto 119 gmin, w tym 36 miejskich, 28 miejsko-wiejskich oraz 55 wiejskich[15];

-         ustalania i poboru opłaty adiacenckiej - kontrolę przeprowadzono w 131 gminach, w tym 41 miejskich, 46 miejsko-wiejskich i 44 wiejskich[16];

-         prawidłowości sporządzania sprawozdań dotyczących długu publicznego jednostek samorządu terytorialnego; kontrola została przeprowadzona w 170 jednostkach samorządu terytorialnego - w tym, w 32 powiatach, 5 miastach na prawach powiatu, 35 gminach miejskich, 37 gminach miejsko-wiejskich oraz 61 gminach wiejskich[17].

      W 2002 r. izby przeprowadziły również, z inicjatywy Najwyższej Izby Kontroli i Krajowej Rady Regionalnych Izb Obrachunkowych, kontrolę koordynowaną w zakresie zadłużenia jednostek samorządu terytorialnego za okres od 31 grudnia 1999 r. do 30 czerwca 2002 r. Kontrolą objęto 242 jednostki samorządu terytorialnego, z tego, Najwyższa Izba Kontroli przeprowadziła kontrole w 96 jednostkach, natomiast izby skontrolowały 146 jednostek, tj. 16 powiatów, 3 miasta na prawach powiatu, 16 gmin miejskich, 38 gmin miejsko-wiejskich i 73 gminy wiejskie[18].

      W wyniku przeprowadzonych w 2002 r. kontroli, stwierdzono łącznie 24 218 nieprawidłowości w gospodarce finansowej jednostek samorządu terytorialnego oraz innych podmiotów objętych kontrolami. Szczegółowe informacje o wynikach kontroli zawiera część II rozdz. 4. niniejszego Sprawozdania... .

            Ponadto, w 2002 r., izby:

-         w ramach porozumienia Krajowej Rady Regionalnych Izb Obrachunkowych i Urzędu Zamówień Publicznych opracowały materiał - do wykorzystania przez Urząd Zamówień Publicznych - dotyczący kontroli zamówień publicznych przeprowadzonych przez izby w 2002 r.;

-         na wniosek Komisji Kontroli Państwowej Sejmu RP opracowały materiał o wynikach kontroli przeprowadzonych przez izby w 2002 r.

3.2.     Kontrola sprawozdań budżetowych, wniosków gmin o subwencje rekompensujące utracone dochody oraz sprawozdań w zakresie państwowego długu publicznego oraz poręczeń i gwarancji jednostek sektora finansów publicznych

            Zgodnie z przepisami art. 9a ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych izby kontrolują pod względem rachunkowym i formalnym kwartalne sprawozdania z wykonania budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz wnioski o przyznanie części rekompensującej subwencji ogólnej[19]. Oprócz kontroli sprawozdań z wykonania budżetów jednostek samorządu terytorialnego, izby badają sprawozdania z wykonania planów finansowych zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych, środków specjalnych oraz funduszy celowych[20].

            W 2002 r. izby zbadały łącznie 109 808 sprawozdań z wykonania budżetów jst. W wyniku weryfikacji pod względem formalnym i rachunkowym, na wniosek izb i Ministerstwa Finansów, jak również z własnej inicjatywy, jednostki samorządu terytorialnego dokonały 13 304 korekt sprawozdań budżetowych, co stanowiło 12,1% ogólnej liczby zbadanych sprawozdań. W porównaniu z 2001 r. liczba skontrolowanych przez izby sprawozdań budżetowych wzrosła o 21 653 (w 1991 r. skontrolowano 11 949 sprawozdań, a w 2000 r. - 57 972). Wzrost liczby zbadanych sprawozdań był wynikiem m.in. wzrostu liczby jednostek samorządu terytorialnego i związków międzygminnych objętych nadzorem izb[21] oraz zwiększeniem ilości i rodzajów badanych sprawozdań.

            Stwierdzone przez izby, w wyniku kontroli formalnej i rachunkowej sprawozdań budżetowych, nieprawidłowości dotyczyły przede wszystkim:

-         niezgodności pomiędzy danymi wykazywanymi w poszczególnych rodzajach sprawozdań,

-         wykazywania danych, w zakresie planu, niezgodnych z uchwałami oraz zarządzeniami budżetowymi organów jst,

-         niezgodności danych z wykonania dochodów z tytułu subwencji, udziałów w podatkach oraz dotacji z danymi wykazywanymi przez dysponentów,

-         braku lub nieprawidłowego wykazywania danych w zakresie skutków obniżenia górnych stawek podatków oraz skutków udzielonych przez gminę ulg, odroczeń, umorzeń, zwolnień i zaniechania poboru podatków i opłat, stanowiących dochód budżetu gminy,

-         braku lub nieprawidłowego wykazywania danych o zaangażowaniu środków budżetowych obciążających plan finansowy wydatków,

-         stosowania klasyfikacji budżetowej niewłaściwej dla danego szczebla jst,

-         wykazywania danych w niewłaściwych rubrykach,

-         błędów rachunkowych i formalnych (np. nieprawidłowe liczby kontrolne, błędne symbole funduszy).

            W 2002 r. izby skontrolowały pod względem rachunkowym i formalnym łącznie 11 123 wnioski gmin o przyznanie kwoty rekompensującej dochody utracone z tytułu ustawowych ulg i zwolnień, w tym 205 dotyczyło korekt (1,8%). W porównaniu z 2001 r. liczba zbadanych przez izby wniosków wzrosła o 9,0%. Korekty wniosków dotyczyły głównie:

-         błędnego wyliczenia przez gminy skutków ustawowych ulg i zwolnień,

-         wykazywania rocznych skutków ustawowych ulg i zwolnień w podatku od środków transportowych oraz obniżenia opłaty eksploatacyjnej,

-         błędów rachunkowych i formalnych.

Wyniki kontroli sprawozdań i wniosków w latach 2001 i 2002 przedstawiono poniżej.

Sprawozdania budżetowe jednostek samorządu terytorialnego oraz wnioski gmin o przyznanie kwoty rekompensującej dochody utracone z tytułu ustawowych ulg i zwolnień zbadane w latach 2001 i 2002

            Od 2002 r. został wprowadzony obowiązek sporządzania sprawozdań w zakresie państwowego długu publicznego oraz poręczeń i gwarancji jednostek sektora finansów publicznych[22]. Jednostkami zobowiązanymi do sporządzania sprawozdań w zakresie własnych należności a także zobowiązań oraz poręczeń i gwarancji i przekazywania ich organom założycielskim lub nadzorującym są m.in. fundusze celowe posiadające osobowość prawną, samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej, samorządowe instytucje kultury posiadające osobowość prawną oraz samorządowe osoby prawne utworzone na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych. Jednostki samorządu terytorialnego, będące dla tych podmiotów organem założycielskim lub nadzorującym, na podstawie ww. sprawozdań sporządzają sprawozdania zbiorcze, które przekazują do regionalnych izb obrachunkowych w formie elektronicznej oraz dokumentu. Ilość i rodzaje zbadanych sprawozdań Rb-Z i Rb-N prezentuje poniższe zestawienie.

Sprawozdania w zakresie państwowego długu publicznego oraz poręczeń i gwarancji jednostek sektora finansów publicznych zbadane w 2002 r.

            Na podstawie otrzymanych sprawozdań izby sporządziły sprawozdania zbiorcze, według rodzaju jednostki i przekazały do Ministerstwa Finansów w formie elektronicznej i dokumentu. W ogólnej liczbie skontrolowanych sprawozdań korekty stanowiły około 2 %. Stwierdzone przez izby, w wyniku kontroli formalnej i rachunkowej sprawozdań, nieprawidłowości dotyczyły przede wszystkim:

-         wykazywania danych dotyczących należności oraz zobowiązań jednostki samorządu terytorialnego, a nie danego podmiotu,

-         niezgodności danych ze sprawozdań przekazanych w formie elektronicznej z danymi wykazywanymi w sprawozdaniach sporządzonych w formie dokumentu,

-         niewłaściwego wypełniania rubryk,

-         nieprawidłowego sporządzania sprawozdań zbiorczych,

-         wykazywania, w części dotyczącej uzupełniających danych o kredytach i pożyczkach zagranicznych, pożyczek i kredytów w walucie polskiej,

-         błędów formalnych (nieprawidłowy numer statystyczny jst, brak numeru REGON, stosowanie niewłaściwych formularzy, nie wskazanie jakiego okresu sprawozdawczego dotyczy sprawozdanie) oraz błędów rachunkowych,

-         sporządzania sprawozdań z funduszy celowych nie posiadających osobowości prawnej (gminnych i powiatowych),

sporządzania sprawozdań przez podmioty nie będące samorządowymi osobami prawnymi.

3.3.     Rozpatrywanie skarg przez regionalne izby obrachunkowe

                  Na podstawie art. 229 pkt 1 Kodeksu postępowania administracyjnego regionalne izby obrachunkowe są organami właściwymi do rozpatrywania skarg, dotyczących zadań lub działalności rad gmin, rad powiatów i sejmików województw w zakresie spraw finansowych. Przedmiotem skargi może być w szczególności zaniedbanie lub nienależyte wykonywanie zadań przez właściwe organy albo przez ich pracowników, naruszenie praworządności lub interesów skarżących, a także przewlekłe lub biurokratyczne załatwianie spraw - art. 227 Kpa.

            W 2002 r. do izb wpłynęło łącznie 451 pism zarzucających naruszenie praworządności lub interesów osób wnoszących pisma, z czego:

-         107 dotyczyło działalności organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego,

-         344 dotyczyło działalności organów wykonawczych jednostek samorządu terytorialnego bądź samorządowych jednostek organizacyjnych.

Skargi dotyczące działalności organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego

            Spośród pism dotyczących działalności organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego jedno stanowiło skargę na radę powiatu, której zarzucono brak podjęcia uchwały w 2002 r. w sprawie zasad przyznawania i rozliczania dotacji szkołom niepublicznym o uprawnieniach szkół publicznych, co spowodowało przekazywanie zaniżonej dotacji. W wyniku rozpatrzenia skargi izba wskazała radzie konieczność dopełnienia obowiązku wynikającego z art. 90 ust. 4 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty[23].

            W pozostałych (106) pismach skarżący wskazując nieprawidłowości w działaniu organu stanowiącego wnioskowali jednocześnie o unieważnienie uchwał podjętych przez te organy, przy czym zarzuty zawarte w 11 pismach dotyczyły spraw objętych właściwością nadzorczą wojewody. W skargach podlegających rozpatrzeniu przez izby wnoszący formułowali zarzuty w zakresie:

1)       naruszenia trybu podejmowania uchwał - 18 pism, które w szczególności dotyczyły:

-      naruszenia przepisów prawa w tym postanowień statutowych odnośnie powiadamiania radnych o terminie sesji rady, wymogów formalnych projektów uchwał,

-      podjęcia uchwały mimo braku quorum,

-      nie przedstawienia radnym zmienionej informacji o stanie mienia komunalnego,

-      nieprawidłowości ustalania porządku obrad sesji,

-      głosowania jawnego w sprawie udzielenia absolutorium zarządowi mimo iż statut przewidywał głosowanie tajne,

-      przekazanie organowi nadzoru uchwał o treści innej niż uchwalona na sesji rady,

-      podpisania przez przewodniczącego rady powiatu dwóch uchwał o innej treści niż faktycznie podjęte na sesji,

-      naruszenia prawa polegającego na nie poddaniu pod głosowanie zgłoszonych przez klub radnych poprawek podczas uchwalania budżetu,

-      braku opinii izb rolniczych przy podejmowaniu uchwał podatkowych;

2)       określania wysokości dotacji (9 pism),

3)       uchwał podejmowanych w sprawie określenia stawek podatków i opłat lokalnych (9 pism), które w szczególności dotyczyły:

-      ustalenia zbyt wysokich stawek,

-      pobierania opłaty targowej obok opłat za korzystanie z urządzeń targowych,

-      opodatkowania przyczep łącznie z dopuszczalną masa całkowitą samochodu ciężarowego;

4)       uchwał w sprawie udzielenia absolutorium - 11 pism, które głównie dotyczyły niżej wymienionych zastrzeżeń do sprawozdania z wykonania budżetu za 2001 r.:

-      przyjęcia sprawozdania z wykonania budżetu powiatu za 2001 r. i udzielenia absolutorium z tytułu wykonania budżetu mimo, że komisja rewizyjna została powołana niezgodnie z prawem,

-      nie udzielenia głosu radnemu na sesji absolutoryjnej podczas dyskusji nad sprawozdaniem z wykonania budżetu,

5)       uchwał w sprawie uchwalenia budżetu - 17 pism, które m. in. dotyczyły stwierdzenia nieważności uchwał budżetowych w części odnoszącej się do upoważnienia zarządu do zaciągnięcia zobowiązań obciążających budżet gminy bez określenia celów, na jakie te zobowiązania miały być zaciągnięte,

6)       innych uchwał podejmowanych przez rady - 31 pism, które dotyczyły w szczególności zaciągania zobowiązań, podejmowania nowych zadań inwestycyjnych.

Powyższe pisma były kierowane zarówno przez osoby prawne jak i osoby fizyczne, w tym przez 43 radnych[24].

Skargi na działalność organów wykonawczych jednostek samorządu terytorialnego (art. 229 pkt 3-5 Kpa)

            Do regionalnych izb obrachunkowych wpłynęły 344 skargi na działalność organów wykonawczych jednostek samorządu terytorialnego, w tym 326 na działalność zarządów gmin, 17 na działalność zarządów powiatów i 1 na działalność marszałka województwa.

Zgodnie z przepisem art. 231 Kpa skargi zostały przekazane do rozpatrzenia organom właściwym, tj. odpowiednio radom gmin, powiatów oraz sejmikowi województwa. Zakres przedmiotowy skarg obejmował w szczególności:

-         nieprawidłowości przy udzielaniu zamówień publicznych - 96,

-         niegospodarność w zarządzaniu mieniem komunalnym - 75,

-         sprawy z zakresu podatków i opłat lokalnych - 39,

-         niewłaściwą realizację wydatków i dochodów budżetowych - 20,

-         wykorzystanie dotacji i subwencji niezgodnie z przeznaczeniem - 13,

-         wielkości zadłużenia jst - 9,

-         inne zadania własne realizowane przez organy wykonawcze jst - 92.

            Powyższe skargi kierowały zarówno osoby prawne jak i osoby fizyczne, w tym 27 radnych i 4 posłów. Wszystkie informacje zawarte w skargach a dotyczące spraw finansowych stanowiły materiał wykorzystywany w przeprowadzanych przez izby kontrolach gospodarki finansowej jednostek samorządu terytorialnego.

3.4.     Informacje o stwierdzonych nieprawidłowościach w zakresie danych dotyczących naliczania subwencji i rozliczeń dotacji celowych

            Przekazywanie informacji o stwierdzonych nieprawidłowościach w zakresie danych dotyczących naliczania subwencji i rozliczeń dotacji celowych normuje przepis art. 10 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych i § 2 pkt 6 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 14 stycznia 2000 r. w sprawie siedzib i zasięgu terytorialnego regionalnych izb obrachunkowych oraz szczegółowej organizacji izb, liczby członków kolegium i trybu postępowania. Przepisy te stanowią odpowiednio, że informacje o stwierdzonych nieprawidłowościach w zakresie danych dotyczących naliczania subwencji i rozliczeń dotacji celowych prezes izby przekazuje organom dokonującym podziału tych środków oraz ministrowi właściwemu do spraw administracji publicznej (ustawa) oraz że prezes izby przekazuje Prezesowi Rady Ministrów i właściwym organom uchwały zawierające informacje o stwierdzonych nieprawidłowościach w zakresie danych dotyczących naliczania subwencji i rozliczeń dotacji celowych na zadania własne i zlecone gminom oraz dotacji na zadania z zakresu administracji rządowej, wykonywane przez powiaty i województwa samorządowe na podstawie odrębnych ustaw (rozporządzenie). W związku z powyższym, informacje prezesów izb były przekazywane do Prezesa Rady Ministrów, Ministra Finansów, jak i do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w różnych postaciach (uchwał kolegium, informacji, wyciągów z protokołów kontroli).

Naliczanie subwencji

            W 2002 r. izby, w wyniku kontroli gospodarki finansowej gmin, stwierdziły nieprawidłowości w zakresie danych, wpływających na wysokość naliczania kwoty wyrównawczej części podstawowej subwencji ogólnej dla gmin, wykazywanych w sprawozdaniach z wykonania planu dochodów budżetowych w zakresie skutków obniżenia górnych stawek podatków, skutków udzielonych przez gminy ulg, odroczeń, umorzeń, zwolnień oraz zaniechania poboru podatków - w 88 jednostkach.

            Nieprawidłowości w zakresie skutków obniżenia górnych stawek podatków stwierdzono w 59 gminach, z tego:

-         zaniżenia na łączną kwotę 428 516 zł w 33 gminach,

-         zawyżenia na łączną kwotę 365 675 zł w 26 gminach.

            Natomiast nieprawidłowości w zakresie skutków udzielonych przez gminy ulg, odroczeń, umorzeń, zwolnień oraz zaniechania poboru podatków stwierdzono w 87 gminach, z tego:

-         zaniżenia na kwotę 970 180 zł w 56 gminach,

-         zawyżenia na kwotę 688 235 zł w 31 gminach.

            W zakresie danych, przedkładanych we wnioskach o przyznanie części subwencji rekompensującej utracone dochody z tytułu ustawowych ulg i zwolnień określonych w ustawach o podatku rolnym, o podatku leśnym, o jednostkach badawczo- rozwojowych i o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych oraz obniżenia opłaty eksploatacyjnej na podstawie ustawy Prawo geologiczne i górnicze, na podstawie których ustalana jest wysokość kwot rekompensujących utracone dochody z wymienionych tytułów - nieprawidłowości stwierdzono w 15 gminach, z tego:

-         zaniżenia utraconych dochodów w 4 jednostkach na kwotę 125 950 zł,

-         zawyżenia utraconych dochodów w 11 jednostkach na kwotę 44 986 zł.

            Wykazanie we wnioskach zaniżonych kwot dochodów utraconych powoduje zmniejszenie kwoty rekompensującej utracone dochody, natomiast zawyżenie kwot powoduje otrzymanie przez gminę kwoty wyższej od należnej. We wszystkich przypadkach stwierdzonych nieprawidłowości, zostały wydane zalecenia skorygowania nieprawidłowych danych.

             Zawiadomienia o stwierdzonych nieprawidłowościach zostały przekazane przez prezesów izb do:

-         Prezesa Rady Ministrów - zawiadomienie o 2 przypadkach stwierdzonych nieprawidłowości,

-         Ministra Finansów - zawiadomienie o 53 przypadkach nieprawidłowości,

-         Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji - zawiadomienie o 9 przypadkach nieprawidłowości.

Rozliczanie dotacji celowych

            W zakresie rozliczania dotacji celowych na zadania własne i zlecone gminom oraz dotacji z zakresu administracji rządowej, wykonywane przez powiaty i województwa samorządowe na podstawie odrębnych ustaw, w wyniku kontroli izby stwierdziły w 2002 r. nieprawidłowości w 4 jednostkach samorządu terytorialnego. Nieprawidłowości dotyczyły 8 dotacji wykonanych w łącznej kwocie 734 964 zł, z czego dotacje w kwocie 122 362 zł (tj. 16,6%) zostały wykorzystane niezgodnie z przeznaczeniem.

            Informacje o stwierdzonych nieprawidłowościach zostały przekazane przez prezesów izb Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz odpowiednio wojewodom, natomiast w jednym województwie informację przekazano również zarządowi województwa.

[ Początek strony ]

Wstęp | Część I - Streszczenie | Część I - Pełny tekst | Część II - Streszczenie | Część II - Pełny tekst