Część I
Sprawozdania z działalności RIO
i wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego w 2003 roku
Krajowa Rada Regionalnych Izb Obrachunkowych (zwana dalej KR RIO) powstała na mocy art. 25a ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych, wprowadzonego nowelizacją z dnia 20 sierpnia 1997 r. Krajowa Rada rozpoczęła działalność w styczniu 1998 r. Zadania określone w art. 25a ustawy o rio Krajowa Rada realizuje na swoich posiedzeniach plenarnych, poprzez działalność przewidzianych w regulaminie komisji oraz poprzez działania przewodniczącego Rady i jego zastępców. Są one następujące:
reprezentowanie izb wobec naczelnych i centralnych organów państwa,
przedstawianie Prezesowi Rady Ministrów wniosków dotyczących zmian w przepisach prawnych regulujących komunalną gospodarkę finansową,
przedkładanie właściwemu dysponentowi części budżetowej wniosków do projektu budżetu państwa w części obejmującej izby,
upowszechnianie dorobku i doświadczeń izb,
uzgadnianie planów i programów szkoleń pracowników izb,
koordynowanie planów i programów kontroli,
przedkładanie corocznie Sejmowi i Senatowi, w terminie do 30 czerwca, sprawozdań z działalności izb i wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego.
W skład Krajowej Rady wchodzą prezesi regionalnych izb obrachunkowych oraz po jednym reprezentancie kolegium każdej izby (w sumie 32 osoby). Pracami Rady kieruje i reprezentuje ją na zewnątrz przewodniczący, wybierany na dwuletnie kadencje spośród jej członków. Jego dwaj zastępcy wybierani są według tych samych zasad.
Krajowa Rada swoje zadania ustawowe realizuje w oparciu o regulamin, zatwierdzony przez Prezesa Rady Ministrów. W Krajowej Radzie działa pięć stałych Komisji:
Legislacji i Orzecznictwa,
Koordynacji Kontroli,
Analiz Budżetowych,
do Spraw Budżetów Regionalnych Izb Obrachunkowych,
Szkoleń, Informacji i Promocji.
W 2003 r. odbyły się cztery posiedzenia plenarne KR RIO (16-17 stycznia, 20-22 maja, 25-26 września oraz 18 grudnia). W trakcie pierwszego posiedzenia KR RIO przyjęła stanowisko w sprawie nowelizacji ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych (druk sejmowy nr 1097), w którym szczegółowo odniosła się do zawartych w projekcie zmian, a także zaproponowano uzupełnienie nowelizacji o zapisy dotyczące uprawnień kontrolnych inspektorów rio (dotychczas regulacje te były zawarte w rozporządzeniu wykonawczym) oraz wprowadzenie raportów o sytuacji finansowej jednostek samorządu terytorialnego (ta ostatnia propozycja została przyjęta przez Sejm w nowelizacji z dnia 24 lipca 2003 r. jako art. 10a ustawy o rio).
Krajowa Rada przyjęła też stanowisko w sprawie inicjatywy zmiany art. 113 i 114 ustawy o finansach publicznych. Stanowisko to wynikało z głębokiego przekonania członków KR RIO, iż przed wstąpieniem do Unii Europejskiej, należy dokonać zmian w przepisach regulujących zasady określania progu długu publicznego w jednostkach samorządu terytorialnego (art. 114 ustawy o finansach publicznych) i dopuszczając obciążenia budżetów jst spłatą zobowiązań w danym roku budżetowym (art. 113 ustawy o finansach publicznych). W stanowisku zaproponowano rozszerzanie obu artykułów poprzez dodanie nowych ustępów, umożliwiających niezaliczanie do długu publicznego tzw. kredytów pomostowych niezbędnych na realizację inwestycji, dla których istnieje przyrzeczenie środków z funduszy strukturalnych i spójności Unii Europejskiej. Stanowisko to zostało przekazane Ministrowi Finansów i - po przejęciu najpierw przez resort - zgłoszone jako inicjatywa rządowa i uchwalone przez Sejm jako zmiany w art. 113 i 114 ustawy o finansach publicznych w kwietniu 2003 r.
W odrębnym stanowisku, Krajowa Rada ustosunkowała się także do przygotowanego przez Ministerstwo Finansów projektu ustawy o dyscyplinie finansów publicznych, który to projekt oceniła krytycznie.
W trakcie drugiego posiedzenia w maju 2003 r. Krajowa Rada przyjęła projekt Sprawozdania z działalności regionalnych izb obrachunkowych i wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego w 2002 roku dla Sejmu i Senatu, a także wnioski do projektu budżetu państwa na 2004 r. w części 80, obejmującej regionalne izby obrachunkowe. Komisja Koordynacji Kontroli przedstawiła informację o zakończonej kontroli zadłużenia jst przeprowadzonej przez regionalne izby obrachunkowe i Najwyższą Izbę Kontroli w ramach skoordynowanych i uzgodnionych zasad oraz uzgodnionego programu kontroli.
Posiedzenie KR RIO we wrześniu 2003 r., poświęcone było uchwalonej dnia 24 lipca 2003 r. obszernej nowelizacji ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych i wynikających z niej niezbędnych działań merytorycznych i organizacyjnych poszczególnych izb. Członkowie KR RIO zapoznali się także z projektem ustawy o finansach publicznych oraz nowym projektem ustawy o dyscyplinie finansów publicznych.
Ostatnie w 2003 r. posiedzenie KR RIO w grudniu poświęcone było w całości zapoznaniu się z projektami czterech rozporządzeń wykonawczych związanych z nowelizacją ustawy o rio (z dnia 24 lipca 2003 r.) oraz przygotowaniu propozycji zmian do nich. Były to projekty rozporządzeń:
Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie szczegółowych warunków przeprowadzania konkursu na prezesa regionalnej izby obrachunkowej,
Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie szczegółowych warunków przeprowadzania konkursu na członków kolegium regionalnej izby obrachunkowej,
Prezesa Rady Ministrów w sprawie wielokrotności kwoty bazowej, zasad wynagradzania prezesa, zastępcy prezesa, etatowych członków kolegium i pozostałych pracowników regionalnych izb obrachunkowych, wymaganych kwalifikacji w zakresie wykształcenia i praktyki zawodowej oraz zasad ustalania ryczałtu, diet i zwrotu kosztów podróży pozaetatowych członków kolegiów izb,
Prezesa Rady Ministrów w sprawie siedzib i zasięgu terytorialnego regionalnych izb obrachunkowych oraz szczegółowej organizacji izb, liczby członków kolegium i trybu postępowania.
W 2003 r. odbywały się także posiedzenia stałych komisji Rady oraz okresowe spotkania naczelników wydziałów kontroli gospodarki finansowej oraz wydziałów informacji analiz i szkoleń, koordynowane przez właściwe komisje Krajowej Rady.
Od 2002 r. Krajowa Rada Regionalnych Izb Obrachunkowych współpracuje, na zaproszenie przewodniczącego, z Sejmową Komisją Kontroli Państwowej (współpracę taką umożliwił zmieniony regulamin Sejmu). 4 marca 2003 r. przewodniczący KR RIO złożył Komisji informację o działalności kontrolnej w 2002 r. Komisja Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Komisja do Spraw Kontroli Państwowej na wspólnym posiedzeniu w dniu 16 października 2003 r. rozpatrzyły i przyjęły przedłożone Sejmowi Sprawozdanie z działalności regionalnych izb obrachunkowych i wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego w 2002 roku. W pierwszej połowie 2003 r. przedstawiciele KR RIO brali udział w pracach Sejmowej Podkomisji do spraw nowelizacji ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych. 28 listopada 2003 r. podpisano porozumienie o współpracy Krajowej Rady Regionalnych Izb Obrachunkowych i Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.
Regionalne izby obrachunkowe realizując porozumienie podpisane z Najwyższą Izbą Kontroli, przeprowadziły wspólnie z NIK w 2002 r. skoordynowaną kontrolę jednostek samorządu terytorialnego, której celem było ustalenie i ocena stanu zadłużenia jst i ich jednostek organizacyjnych posiadających osobowość prawną (poziom, dynamika, struktura i przyczyny zadłużenia, zaciąganie i spłata zobowiązań, przeznaczenie środków z zaciągniętych zobowiązań). Kontrolą objęto 242 (w tym regionalne izby obrachunkowe skontrolowały 146 jst) jednostki samorządu terytorialnego o bardzo zróżnicowanym poziomie zadłużenia. Dodatkowo ustalono stan zadłużenia 344 (w tym regionalne izby obrachunkowej skontrolowały 178 jednostek) samorządowych jednostek organizacyjnych posiadających osobowość prawną. Ze strony KR RIO kontrola przygotowana była przez Komisję Koordynacji Kontroli. W marcu 2003 r. został opublikowany wspólny raport z tej kontroli.
W ramach porozumienia KR RIO z Urzędem Zamówień Publicznych Komisja Legislacji i Orzecznictwa współpracowała z Urzędem nad projektem nowej ustawy - Prawo zamówień publicznych, ostatecznie przyjętej przez Sejm w marcu 2004 r. Natomiast Komisja Szkoleń, Informacji i Promocji wspólnie z Urzędem Zamówień Publicznych przygotowała w IV kwartale 2003 r. program szkoleń dla pracowników jst i pracowników rio z zakresu Prawa zamówień publicznych, przewidywany do realizacji w 2004 r., niezwłocznie po uchwaleniu tej ustawy.
W dniach 18 i 19 września 2003 r. odbyło się spotkanie (w Goławicach) kierownictwa NIK z prezesami regionalnych izb obrachunkowych, w trakcie którego omówiono: realizację porozumienia NIK i KR RIO z 18 lutego 2002 r., doświadczenia z przeprowadzonych wspólnie uzgodnionych kontroli, a także najważniejsze ustalenia pokontrolne dotyczące jst będące wynikiem kontroli przeprowadzonych przez NIK i RIO. Przedyskutowano propozycje tematyki i programów kontroli wspólnie realizowanych w 2004 r. Departament Strategii Kontrolnej NIK zaprezentował „Podręcznik kontrolera”. Przedstawiciele NIK i KR RIO ocenili pozytywnie efekty współpracy w latach 2002 i 2003.
Krajowa Rada - od początku działalności - ściśle współpracuje z Ministerstwem Finansów, w tym z Departamentem Finansów Samorządu Terytorialnego w zakresie sprawozdawczości budżetowej i bieżących spraw związanych ze stosowaniem ustawy o finansach publicznych. W 2003 r., Ministerstwo Finansów przystąpiło do realizacji Umowy Bliźniaczej (Twinning Project) PL/IB/02/FI/03 w ramach projektu PHARE Jednolity System Zarządzania Finansami Publicznymi. Umowa została zawarta między Ministerstwem Finansów Rzeczypospolitej Polskiej a Ministerstwem Gospodarki, Finansów i Przemysłu Republiki Francji. Celem projektu jest m. in. wypracowanie efektywnych standardów i procedur zarządzania środkami publicznymi oraz stworzenie opartego na nich jednolitego systemu zarządzania finansami publicznymi. W związku z porozumieniem KR RIO i Ministerstwa Finansów z dnia 28 września 1999 r. i porozumieniem z dnia 6 grudnia 2001 r. Krajowa Rada Regionalnych Izb Obrachunkowych została poproszona o wyznaczenie osób do współpracy przy realizacji tego projektu w ramach Komponentu B Projektu (komponent ten prowadzony jest przez Departament Finansów Samorządu Terytorialnego). KR RIO wyznaczyła jednego przedstawiciela do Komitetu Sterującego projektem oraz trzech przedstawicieli do Grupy Roboczej. Ogólnym celem projektu (Komponent B) jest dostarczenie polskiej administracji publicznej, odpowiedzialnej za zarządzanie, nadzór i kontrolę nad środkami publicznymi, skutecznych i rzetelnych narzędzi do sterowania i monitoringu systemu finansów publicznych, wypracowanych wspólnie z ekspertami francuskimi.
W ramach projektu planowane jest wdrożenie systemu informatycznego, który uzupełni zakres informacyjny gromadzonych obecnie danych w Ministerstwie Finansów oraz regionalnych izb obrachunkowych (m. in. o bilans skonsolidowany jst, dane i informacje z projektów uchwał budżetowych) oraz pozwoli na bieżącą analizę stanu finansów jednostek samorządu terytorialnego, w tym poziomu zadłużenia, prognozowanie skutków podejmowanych decyzji, symulowanie wyników zmian systemowych z wykorzystaniem nowoczesnych metod i narzędzi analitycznych poprawiających jakość i skracających czas uzyskiwania wyników. Dodatkowo planowane jest wdrożenie modułu, który umożliwi analizę zagrożeń sytuacji finansowej jednostek samorządowych, m. in. na podstawie analizy przepływu strumieni środków finansowych w samorządzie oraz innych informacji w zakresie gospodarki finansowej (w szczególności realizacji budżetów jst) tzw. system wskaźników ostrzegawczych. Prace związane z projektem kontynuowane są w 2004 r.
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji jest dysponentem części 80 budżetu państwa (regionalne izby obrachunkowe) i sprawuje nadzór nad działalnością rio. Kontakty zarówno KR RIO jak i poszczególnych izb z Ministerstwem Spraw Wewnętrznych i Administracji mają charakter ciągłej współpracy w sprawach finansowych i administracyjno - organizacyjnych. W roku 2003 szczególne znaczenie miała współpraca związana z wdrażaniem nowelizacji ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych.
W 2003 r. Krajowa Rada koordynowała i organizowała znaczną część działań związanych z 10-leciem działalności regionalnych izb obrachunkowych w Polsce. Z tej okazji wybity został medal okolicznościowy oraz wydano monografię pt. Regionalne Izby Obrachunkowe w Polsce w latach 1993-2003. W dniu 21 października 2003 r., wspólnie z Ministerstwem Spraw Wewnętrznych i Administracji w Warszawie, zostało przygotowane uroczyste spotkanie, podczas którego pracownicy regionalnych izb obrachunkowych uhonorowani zostali odznaczeniami państwowymi. W spotkaniu wziął udział Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz zaproszeni goście.
W roku 2003 koszty działalności KR RIO wyniosły 52 tys. zł. Z kwoty tej sfinansowano przygotowanie i koszty wydruku Sprawozdania ... dla Sejmu i Senatu, koszty wytłoczenia medali z okazji 10-lecia regionalnych izb obrachunkowych i koszty związane z monografią poświęconą działalności regionalnych izb obrachunkowych. Pozostałe wydatki związane były ze szkoleniami organizowanymi przez KR RIO, kosztami biurowymi i kosztami podróży. Członkowie KR RIO nie pobierają żadnych diet.
Sekretariat KR RIO działa przy przewodniczącym, którym jest dr Bogdan Cybulski, prezes Regionalnej Izby Obrachunkowej we Wrocławiu, (ul. Ofiar Oświęcimskich 5, 50-069 Wrocław, wroclaw@rio.gov.pl). Zastępcy przewodniczącego: dr Marek Poniatowski, prezes Regionalnej Izby Obrachunkowej w Lublinie (ul. Lubomelska 1-3, 20-914 Lublin, lublin@rio.gov.pl) i dr Stanisław Srocki, prezes Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku, (ul. Branickiego 13, 15-085 Białystok, bialystok@rio.gov.pl). Odpowiedzialnym za przygotowanie Sprawozdania ... dla Sejmu i Senatu, z ramienia KR RIO, jest przewodniczący Komisji Analiz Budżetowych, Tadeusz Dobek, prezes Regionalnej Izby Obrachunkowej w Bydgoszczy (ul. Św. Trójcy 35, 85-224 Bydgoszcz, bydgoszcz@rio.gov.pl).
[ Początek strony ]
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•