Część I
Sprawozdania z działalności RIO
i wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego w 2004 roku
Zgodnie z przepisami art. 9a ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych izby kontrolują pod względem rachunkowym i formalnym kwartalne sprawozdania z wykonania budżetów jst oraz wnioski o przyznanie części rekompensującej subwencji ogólnej. Z dniem 31 grudnia 2003 r. utraciło moc obowiązującą rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 25 czerwca 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad obliczania i trybu przekazywania gminom kwoty rekompensującej dochody utracone z tytułu ustawowych ulg i zwolnień[63]. Wnioski o przyznanie części rekompensującej utracone dochody, które wpłynęły w 2004 r. w rzeczywistości dotyczyły tylko i wyłącznie 2003 r.
Począwszy od 2004 r., zgodnie z nowymi przepisami dotyczącymi dochodów jst, gminy nie otrzymują subwencji rekompensującej utracone dochody z tytułu ustawowych ulg i zwolnień w podatkach i w związku z tym nie składają przedmiotowych wniosków.
Zasady sporządzania sprawozdań z wykonania budżetów regulują przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 13 marca 2001 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej. Oprócz kontroli sprawozdań z wykonania budżetów jst, izby dokonywały kontroli sprawozdań z wykonania planów finansowych zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych, środków specjalnych oraz funduszy celowych.
Izby otrzymywały od jst sprawozdania i wnioski w formie elektronicznej oraz dokumentu. Po ich weryfikacji przesyłały do Ministerstwa Finansów, w formie elektronicznej dane ze sprawozdań i wniosków o przyznanie części rekompensującej subwencji ogólnej oraz, w formie dokumentu, oryginały sprawozdań z wykonania podstawowych dochodów podatkowych i wniosków.
W 2004 r. izby skontrolowały łącznie 101 911 sprawozdań z wykonania budżetów jst. W wyniku weryfikacji pod względem formalnym i rachunkowym, na wniosek izb i Ministerstwa Finansów, jak również z własnej inicjatywy, jst dokonały 11 575 korekt sprawozdań budżetowych, co stanowiło 11,4% ogólnej liczby sprawozdań.
W porównaniu z 2003 r. liczba skontrolowanych przez izby sprawozdań budżetowych zmalała o 4 741. Jednakże, w porównaniu do 1999 r., liczba ta wzrosła dziewięciokrotnie (w 1999 r. skontrolowano 11 949 sprawozdań). Wzrost liczby zbadanych sprawozdań był wynikiem m. in. wzrostu liczby jst i związków komunalnych objętych nadzorem izb oraz zwiększeniem ilości i rodzajów badanych sprawozdań.
Nieprawidłowości stwierdzone przez izby, w wyniku kontroli formalnej i rachunkowej sprawozdań budżetowych, dotyczyły przede wszystkim:
- niezgodności pomiędzy danymi wykazywanymi w poszczególnych rodzajach sprawozdań,
- wykazywania danych, w zakresie planu, niezgodnych z uchwałami oraz zarządzeniami organów jst,
- niezgodności danych z wykonania dochodów z tytułu subwencji, udziałów w podatkach oraz dotacji z danymi wykazywanymi przez dysponentów,
- braku lub nieprawidłowego wykazywania danych w zakresie skutków obniżenia górnych stawek podatków oraz skutków udzielonych przez gminę ulg, odroczeń, umorzeń i zwolnień z podatków i opłat, stanowiących dochód budżetu gminy,
- braku lub nieprawidłowego wykazywania danych o zaangażowaniu wydatków budżetowych obciążających plan finansowy,
- sporządzania sprawozdań niezgodnie z obowiązującymi przepisami, między innymi w zakresie wykazywania zobowiązań wymagalnych, kredytów i pożyczek, nadwyżki budżetowej i nadwyżki środków na pokrycie deficytu, wykazywania stanu środków obrotowych na początek roku,
- braku danych o wyemitowanych papierach wartościowych oraz o udzielonych poręczeniach i gwarancjach przez jst,
- stosowania niewłaściwej klasyfikacji budżetowej,
- błędów rachunkowych i formalnych (wykazywanie danych w niewłaściwych rubrykach lub danych w niepełnym zakresie, nieprawidłowe liczby kontrolne, błędne symbole funduszy celowych, brak podpisów sprawozdania).
Izby w 2004 r. skontrolowały pod względem rachunkowym i formalnym łącznie 5 216 wniosków gmin o przyznanie kwoty rekompensującej dochody utracone z tytułu ustawowych ulg i zwolnień, w tym 260, tj. 5,0% dotyczyło korekt. W porównaniu z 2003 r. liczba zbadanych przez izby wniosków zmalała o 45,8% i były to wnioski, w których gminy wykazały faktyczne roczne skutki ulg i zwolnień ustawowych na dzień 31 grudnia 2003 r. Wyniki kontroli sprawozdań i wniosków w latach 2003 i 2004 przedstawiono poniżej.
Sprawozdania budżetowe jst oraz wnioski gmin o przyznanie kwoty rekompensującej dochody utracone z tytułu ustawowych ulg i zwolnień zbadane w latach 2003 i 2004
|
Rodzaj sprawozdania |
2003 r. |
2004 r. |
||||
|
Ogółem |
w tym |
% (3:2) |
Ogółem |
w tym |
% (6:5) |
|
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
|
Ogółem, z tego: |
116 274 |
12 116 |
10,4 |
107 127 |
11 835 |
11,0 |
|
sprawozdania budżetowe jst |
106 652 |
11 743 |
11,0 |
101 911 |
11 575 |
11,4 |
|
wnioski o przyznanie kwoty rekompensującej dochody utracone z tytułu ustawowych ulg i zwolnień |
9 622 |
373 |
3,9 |
5 216 |
260 |
5,0 |
W 2004 r. izby, na podstawie sprawozdań zbiorczych otrzymanych od jst, sporządzały kwartalne sprawozdania w zakresie państwowego długu publicznego oraz poręczeń i gwarancji jednostek sektora finansów publicznych (Rb-Z i Rb-N) i przekazywały do Ministerstwa Finansów - Departamentu Długu Publicznego[64]. Ilość i rodzaj zbadanych w 2004 r. sprawozdań Rb-Z i Rb-N prezentuje poniższe zestawienie.
Sprawozdania w zakresie państwowego długu publicznego oraz poręczeń i gwarancji jednostek sektora finansów publicznych zbadane w 2004 r.
|
Rodzaj sprawozdania |
Liczba jst składających sprawozdania |
Liczba zbadanych sprawozdań |
|
Rb-Z Sprawozdanie o stanie zobowiązań wg tytułów dłużnych oraz poręczeń i gwarancji |
||
|
- samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej (grupa 62) |
799 |
3 337 |
|
- samorządowych instytucji kultury (grupa 42) |
1 719 |
6 980 |
|
- funduszu celowego posiadającego osobowość prawną (grupa 12) |
29 |
139 |
|
- samorządowych osób prawnych utworzonych na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych (grupa 82) |
35 |
167 |
|
- zbiorczo jednostek nadzorujących lub założycielskich (grupa 99) |
2 144 |
9 052 |
|
Rb-N Sprawozdanie o stanie należności |
||
|
- samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej (grupa 62) |
796 |
3 251 |
|
- samorządowych instytucji kultury (grupa 42) |
1 716 |
6 893 |
|
- funduszu celowego posiadającego osobowość prawną (grupa 12) |
29 |
114 |
|
- samorządowych osób prawnych utworzonych na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych (grupa 82) |
34 |
132 |
|
- zbiorczo jednostek nadzorujących lub założycielskich (grupa 99) |
2 143 |
9 067 |
Jednostkami zobowiązanymi do sporządzania sprawozdań w zakresie własnych zobowiązań oraz poręczeń i gwarancji i przekazywania ich organom założycielskim lub nadzorującym są m. in. fundusze celowe posiadające osobowość prawną, samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej, samorządowe instytucje kultury posiadające osobowość prawną oraz samorządowe osoby prawne utworzone na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych. Jst, będące dla tych podmiotów organem założycielskim lub nadzorującym, na podstawie wyżej wymienionych sprawozdań, sporządzają sprawozdania zbiorcze, które przekazują do regionalnych izb obrachunkowych w formie elektronicznej oraz w formie dokumentu. Na podstawie wyżej wymienionych sprawozdań izby sporządziły sprawozdania zbiorcze, według rodzaju jednostki i przekazały do Departamentu Długu Publicznego[65] w formie elektronicznej i w formie dokumentu. W ogólnej liczbie skontrolowanych sprawozdań korekty stanowiły około 2%.
Błędy i nieprawidłowości stwierdzone przez izby, w wyniku kontroli formalnej i rachunkowej sprawozdań, dotyczyły przede wszystkim:
- niezgodności danych ze sprawozdań przekazanych w formie elektronicznej z danymi wykazywanymi w sprawozdaniach sporządzonych w formie dokumentu,
- sporządzania sprawozdań dla podmiotów nie objętych obowiązkiem sprawozdawczym (gminnych i powiatowych funduszy celowych),
- błędnego zaliczania wierzycieli i dłużników do poszczególnych grup,
- błędów rachunkowych i formalnych (nieprawidłowy numer statystyczny jst, brak numeru REGON, stosowanie niewłaściwych formularzy, nie wskazanie okresu sprawozdawczego którego dotyczy sprawozdanie).
W 2004 r. zgodnie z przepisami ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej izby przekazywały, za poszczególne kwartały roku i za poszczególne lata kalendarzowe, do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów i Ministerstwa Finansów sprawozdania przygotowywane przez jst odpowiednio o udzielonej pomocy publicznej oraz o zaległych należnościach przedsiębiorców z tytułu świadczeń na rzecz sektora finansów publicznych. Zgodnie z przepisami wyżej wymienionej ustawy, izby przyjmują od objętych właściwością danej izby jst sprawozdania w formie dokumentu elektronicznego i przekazują je drogą elektroniczną do wymienionych adresatów.
[63] Dz. U. Nr 113, poz. 1073.
[64] Rodzaje sprawozdań oraz zasady ich sporządzania zostały uregulowane w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 10 grudnia 2001 r. w sprawie rodzajów i zasad sporządzania sprawozdań w zakresie państwowego długu publicznego oraz poręczeń i gwarancji jednostek sektora finansów publicznych.
[65] Obecnie Departament Zobowiązań i Należności.
[ Początek strony ]
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•