Wstęp | Część I - streszczenie | Część I - pełny tekst | Część II - streszczenie | Część II - pełny tekst


Część I Sprawozdania z działalności RIO
i wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego w 2004 roku

<< | >>

 

8.      Postępowanie w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych

 

8.1.     Wnioski o ukaranie

 

W 2004 r. do komisji orzekających w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych działających przy regionalnych izbach obrachunkowych wpłynęło łącznie 1 938 wniosków o ukaranie. Z tej liczby 1 806 wniosków złożyli rzecznicy dyscypliny finansów publicznych, 75 wniosków prezesi regionalnych izb obrachunkowych, 57 wniosków Najwyższa Izba Kontroli.

Wnioski rzeczników sformułowane były głównie na podstawie zawiadomień złożonych przez regionalne izby obrachunkowe, a także kierowników jednostek nadrzędnych, kierowników jednostek, w których nastąpiło naruszenie oraz inne organy (NIK, ZUS, UKS, Prezesa UZP). Prezentuje to poniższe zestawienie.

 

Podmioty składające wnioski o ukaranie w latach 1999 - 2004

 

Lata

Rzecznik Dyscypliny Finansów Publicznych (łącznie)

z tego na podstawie zawiadomień złożonych przez:

Prezes regionalnej izby obrachun-kowej

Najwyższa Izba Kontroli

Minister Finansów

RIO

Kierowników jednostek, w których nastąpiło naruszenie

Kierowników jednostek nadrzędnych

Pozostałe organy (NIK, ZUS, UKS)

1999

1 129

672

64

271

122

78

46

0

2000

2 781

1 396

107

1 072

206

251

138

0

2001

1 937

768

80

707

382

142

210

0

2002

1 622

697

63

520

342

111

131

1

2003

1 897

501

185

844

367

57

79

0

2004

1 806

692

273

619

222

75

57

0

 

W 2004 r. liczba wniosków skierowanych do komisji orzekających zmniejszyła się o 95 w stosunku do roku 2003.

 

8.2.        Rodzaje naruszeń dyscypliny finansów publicznych będących przedmiotem orzekania komisji orzekających

 

W 2004 r. komisje orzekające rozstrzygnęły sprawy dotyczące 1 842 czynów stanowiących naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Z analizy stwierdzonych naruszeń dyscypliny finansów publicznych wynika, że najliczniejszą grupę stanowią nadal następujące naruszenia:

-         naruszenie zasad i trybu postępowania przy udzieleniu zamówień publicznych - 649,

-         przekroczenie zakresu upoważnienia do dokonywania wydatków ze środków publicznych - 310,

-         wykazanie w sprawozdaniach budżetowych danych niezgodnych z danymi wynikającymi z ewidencji księgowej - 219,

-         przekroczenie zakresu upoważnienia do zaciągania zobowiązań obciążających budżet - 169,

-         wypłacenie wynagrodzeń w jednostce sektora finansów publicznych bez jednoczesnego wykonania obowiązku pobrania, odprowadzenia lub opłacenia składek lub świadczeń - 112,

-         zaniechanie przeprowadzenia i rozliczenia inwentaryzacji lub dokonanie inwentaryzacji w sposób niezgodny ze stanem rzeczywistym - 95,

-         naruszenie zasad udzielania dotacji z budżetu - 84,

-         zaniechanie ustalenia należności jst lub innej jednostki sektora finansów publicznych, a także pobranie, ustalenie lub dochodzenie jej w wysokości niższej niż wynikająca z prawidłowego obliczenia oraz niezgodne z przepisami jej umorzenie lub dopuszczenie do przedawnienia - 71,

-         dopuszczenie się zwłoki w regulowaniu zobowiązań jednostki sektora finansów publicznych powodującej uszczuplenie środków publicznych wskutek zapłaty odsetek za opóźnienie w zapłacie - 48.

W 2004 r. nie stwierdzono naruszeń dotyczących:

-         zawinionej zwłoki w złożeniu przez rzecznika dyscypliny finansów publicznych wniosku o ukaranie oraz zawinionej zwłoki w prowadzeniu przez komisję orzekającą postępowania w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych, tj. czynu z art. 138 ust. 1 pkt 16 ustawy o finansach publicznych,

-         zwłoki lub zaniechania wykonania prawomocnego orzeczenia komisji orzekającej w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych, tj. czynu z art. 138 ust. 1 pkt 17 ustawy o finansach publicznych.

            W 2004 r. kwota odsetek za opóźnienie w zapłacie przypisanych winnym naruszenia art. 138 ust. 1 pkt 11 wyniosła ogółem 3 913 480,88 zł. Rodzaje naruszeń dyscypliny finansów publicznych stwierdzone w latach 1999 - 2004 prezentuje poniższe zestawienie.

  

  Rodzaje naruszeń dyscypliny finansów publicznych stwierdzone w latach 1999 - 2004

 

Lp.

Wyszczególnienie

Lata

1999

2000

2001

2002

2003

2004

 

Ogółem, z tego:

1 254

2 228

2 405

1 978

1 939

1 842

1.

Zaniechanie ustalenia należności jst lub innej jednostki sektora finansów publicznych

24

66

65

74

53

71

2.

Przekroczenie zakresu upoważnienia do dokonywania wydatków ze środków publicznych

208

746

495

281

282

310

3.

Przekroczenie uprawnień do dokonywania zmian w budżecie lub planie jednostki budżetowej, zakładu budżetowego, gospodarstwa pomocniczego jednostki budżetowej lub funduszu celowego

6

23

10

4

7

6

4.

Niezgodne z przeznaczeniem wykorzystanie środków publicznych otrzymanych z rezerwy budżetowej oraz dotacji z budżetu lub z funduszu celowego

25

39

56

49

45

32

5.

Niezgodne z przeznaczeniem wykorzys­tanie środków funduszu celowego

3

6

7

3

2

2

6.

Niedokonanie pełnych i terminowych wpłat do budżetu przez zakład budżetowy lub gospodarstwo pomocnicze jednostki budżetowej

5

19

16

16

15

8

7.

Przekroczenie zakresu upoważnienia do zaciągnięcia zobowiązań obciążających budżet

99

103

112

134

191

169

8.

Wypłacenie wynagrodzeń w jednostce sektora finansów publicznych bez jednoczesnego wykonania obowiązku pobrania, odprowadzenia lub opłacenia świadczeń lub składek

183

98

127

130

121

112

9.

Naruszenie zasad udzielania dotacji z budżetu

14

7

15

35

34

84

10.

Przeznaczenie dochodów uzyskanych przez jednostkę budżetową na wydatki ponoszone w tej jednostce

1

18

56

42

43

31

11.

Zwłoka w regulowaniu zobowiązań jednostki sektora finansów publicznych powodująca uszczuplenie środków publicznych wskutek zapłaty odsetek za opóźnienie w zapłacie

5

24

77

113

96

48

12.

Naruszenie zasady, formy lub trybu postępowania przy udzieleniu zamówień publicznych

431

732

962

827

713

649

13.

Zaniechanie przeprowadzenia i rozliczenia inwentaryzacji lub dokonanie inwentaryzacji w sposób niezgodny ze stanem rzeczywistym

158

190

226

130

116

95

14.

Wykazanie w sprawozdaniu budżetowym danych niezgodnych z ewidencją księgową

59

138

146

129

206

219

15.

Zaniechanie zawiadomienia rzecznika dyscypliny finansów publicznych o ujawnionym naruszeniu dyscypliny finansów publicznych

1

14

17

8

9

4

16.

Zawiniona zwłoka w złożeniu przez rzecznika dyscypliny finansów publicznych wniosku o ukaranie oraz zawiniona zwłoka w prowadzeniu przez komisje orzekającą postępowania w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych

x

0

0

0

0

0

17.

Zwłoka lub zaniechanie wykonania prawomocnego orzeczenia komisji orzekającej w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych

x

0

0

0

0

0

18.

Dopuszczenie przez kierownika jednostki lub innego przełożonego do uszczuplenia wpływów należnych budżetowi państwa lub budżetowi jst wskutek zaniedbań w przedmiocie organizacji pracy i kierowania jednostką

32

5

18

3

6

2

 

Z zestawienia tego wynika, że w 2004 r. wzrosła liczba naruszeń dyscypliny finansów publicznych z art. 138 ust. 1 pkt 1, pkt 2 i pkt 9. Są to czyny polegające na:

-         zaniechaniu ustalenia należności jst lub innej jednostki sektora finansów publicznych, a także pobraniu, ustaleniu lub dochodzeniu jej w wysokości niższej niż wynikająca z prawidłowego obliczenia oraz niezgodnym z przepisami jej umorzeniu lub dopuszczeniu do przedawnienia,

-         przekroczeniu zakresu upoważnienia do dokonywania wydatków ze środków publicznych,

-         naruszeniu zasad udzielania dotacji z budżetu.

Skutki finansowe niektórych rodzajów naruszeń dyscypliny finansów publicznych prezentuje poniższe zestawienie.

 

Skutki finansowe naruszeń niektórych rodzajów dyscypliny finansów publicznych 

Czyn z art. 138 ust. 1

Liczba winnych

Liczba wniosków

Kwota w zł

pkt 1

a) zaniechanie ustalenia należności, w tym:

40

35

686 106,20

- Skarbu Państwa

-

-

-

- jst

40

35

686 106,20

b)       b) ustalenie lub dochodzenie należności w wysokości

c)            niższej od należnej

24

24

446 771,00

d)       c) niezgodne z przepisami jej umorzenie

9

8

63 957,32

e)        d) dopuszczenie do przedawnienia

11

8

160 895,80

pkt 3

przekroczenie uprawnień do dokonywania zmian, w tym:

6

5

410 780,93

a)        a) w budżecie

4

3

297 943,93

a)        b) w planie finansowym jednostki

2

2

112 837,00

pkt 4

niezgodne z przeznaczeniem wykorzystanie środków publicznych otrzymanych z:

32

26

1 011 425,45

a)        a) rezerwy budżetowej

-

-

-

b)       b) dotacji z budżetu

28

23

921 041,56

b)       c) dotacji z funduszu

4

3

90 383,89

pkt 13

a)        a) zaniechanie przeprowadzenia inwentaryzacji

82

72

18 981 474,50

b)       b) zaniechanie rozliczenia inwentaryzacji

22

20

16 246,00

  

8.3.     Orzeczenia komisji orzekających w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych

 

Komisje orzekające wydały w 2004 r. łącznie 1 808 orzeczeń, w tym o uznaniu winnym 1 415. Ukarano ogółem 576 osób, z tego:

-         karą upomnienia    - 462 osoby,

-         karą nagany          - 113 osób,

-         karą pieniężną       - 1 osobę.

839 osób uznano winnymi i odstąpiono od wymierzenia kary, a 393 osoby uniewinniono od zarzutu naruszenia dyscypliny finansów publicznych.

Komisje wydały 50 rozstrzygnięć o umorzeniu postępowania, w tym 15 postanowień o umorzeniu postępowania na skutek przedawnienia orzekania. W porównaniu do roku 2003 liczba wydanych rozstrzygnięć ogółem zmalała o 33. Prezentuje to poniższe zestawienie.

 

        Rodzaje i liczba rozstrzygnięć wydanych w latach 1999 - 2004

 

Wyszczególnienie

Liczba orzeczeń

1999

2000

2001

2002

2003

2004

Ogółem

1 208

2 335

2 300

1 769

1 841

1 808

Upomnienie

426

858

787

535

524

462

Nagana

148

172

150

131

101

113

Kara pieniężna

57

54

20

13

16

1

Zakaz pełnienia funkcji kierowniczych związanych z dysponowaniem środkami publicznymi

x

1

1

1

x

x

Uznano winnym i odstąpiono od wymierzenia kary

384

846

880

759

778

839

Uniewinnienie

193

404

462

330

422

393

 

8.4.           Odwołania od orzeczeń komisji orzekających w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych

 

Od orzeczeń wydanych przez komisje orzekające przy regionalnych izbach obrachunkowych wniesiono 99 odwołań do Głównej Komisji Orzekającej przy Ministrze Finansów, z tego:

-         rzecznik dyscypliny finansów publicznych - 25,

-         obwinieni - 74.

Do 31 grudnia 2004 r. Główna Komisja Orzekająca rozpoznała 58 odwołań, z tego:

-         9 zaskarżonych orzeczeń utrzymała w mocy,

-         20 przekazała do ponownego rozpoznania przez Komisję Orzekającą I instancji,

-         13 obwinionych uniewinniła,

-         3 obwinionych uznała winnymi i odstąpiła od wymierzenia kary,

-         wobec 1 obwinionego umorzyła postępowanie,

-         wobec 1 obwinionego wymierzyła karę upomnienia,

-         11 odwołań pozostawiono bez rozpoznania na skutek cofnięcia środka zaskarżenia przez Głównego Rzecznika.

Na dzień 31 grudnia 2004 r. do rozpoznania przez Główną Komisję Orzekającą pozostało 41 odwołań.

 

8.5.     Windykacja należności z tytułu kar pieniężnych i kosztów postępowania

 

W 2004 r. komisje orzekające wydały 1 orzeczenie o ukaraniu obwinionego karą pieniężną w wysokości 1 000 zł.

Stosowanie do postanowień art. 152 ustawy o finansach publicznych każdy uznany winnym naruszenia dyscypliny finansów publicznych obciążony był kosztami postępowania. Koszty te określa się ryczałtowo, w wysokości 10% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego przed dniem wydania orzeczenia przez komisję orzekającą przez Prezesa GUS w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” zgodnie z art. 5 ust. 7 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. W okresie od 1 stycznia do 29 lutego 2004 r. koszty te były ustalone w kwocie 180,40 zł [72], a od 1 marca 2004 r. do 31 grudnia 2004 r. w kwocie 185,52 zł [73].

W 2004 r. obwinieni obciążeni zostali kosztami postępowania na łączną kwotę 272 178,16 zł. Koszty i kary wpłacane są na rachunek dochodów izby, a następnie przekazywane na dochody budżetu Państwa.

W 2004 r. - po wezwaniu do zapłaty - wpłacone zostały należności z tytułu wymierzonych kar w kwocie 7 345,51 zł i kosztów postępowania w kwocie 249 111,22 zł. Przewodniczący komisji wobec 27 osób prowadzili postępowanie egzekucyjne we własnym zakresie, zgodnie z postanowieniami ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji i wyegzekwowali należności z tytułu kosztów postępowania w kwocie 4 962,74 zł. Ponadto, skierowali 35 tytułów wykonawczych do urzędów skarbowych, które wyegzekwowały należności z tytułu kar pieniężnych w kwocie 10 219,01 zł oraz z tytułu kosztów postępowania w kwocie 5 682,25 zł. Działania te prezentuje poniższe zestawienie.

 

Działania Przewodniczących Komisji Orzekających w celu wyegzekwowania orzeczonych kar i kosztów postępowania w 2004 r.

 

Rodzaj należności

Wpłaty dobrowolne po wezwaniu do zapłaty

Postępowanie egzekucyjne prowadzone przez Przewodniczącego Komisji Orzekającej

Wnioski egzekucyjne skierowane do Urzędu Skarbowego

Liczba obwinionych

Kwota w zł

Liczba obwinionych

Kwota w zł

Liczba obwinionych

Kwota w zł

Koszty postępowania

1 343

249 111,22

27

4 962,74

32

5 682,25

Kary pieniężne

3

7 345,51

-

-

3

10 219,01

 


[72] Zgodnie z obwieszczeniem Prezesa GUS z dnia 11 lutego 2003 r. w sprawie przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w 2002 r. i w drugim półroczu 2002 r. M.P. Nr 9, poz. 134.

[73] Zgodnie z obwieszczeniem Prezesa GUS z dnia 11 lutego 2004 r. w sprawie przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w 2003 r. i w drugim półroczu 2003 r. M.P. Nr 9, poz. 134.

[ Początek strony ]


<< | >>


 

• 1. Zadania i zasady działania regionalnych izb obrachunkowych •
• 2. Działalność nadzorcza •
• 3.1. Kontrole przeprowadzone przez regionalne izby obrachunkowe •
• 3.2. Rodzaje stwierdzonych nieprawidłowości •
• 3.3. Realizacja dochodów z tytułu podatku od nieruchomości w latach 2002 i 2003 •
• 3.4. Kontrola gospodarki finansowej domów pomocy społecznej •
• 3.5. Kontrola gospodarki finansowej gospodarstw pomocniczych •
• 3.6. Kontrola sprawozdań budżetowych (...) •
• 3.7. Rozpatrywanie skarg przez regionalne izby obrachunkowe •
• 3.8. Informaje o stwierdzonych nieprawidłowościach w zakresie danych dotyczących naliczania subwencji i rozliczeń dotacji celowych •
• 4. Działalność opiniodawcza •
• 5. Raporty o stanie gospodarki finansowej jednostek samorządu terytorialnego •
• 6. Działalność informacyjna i szkoleniowa •
• 7. Współpraca izb z organami państwa i innymi instytucjami •
• 8. Postępowanie w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych •
• 9. Wykonanie budżetu przez regionalne izby obrachunkowe •
• 10. Zatrudnienie, płace i kwalifikacje •
• 11. Rozwój infrastruktury informatycznej •
• 12. Działalność Krajowej Rady Regionalnych Izb Obrachunkowych •
• 13. Funkcjonowanie prawa samorządu terytorialnego w świetle doświadczeń  regionalnych izb obrachunkowych •

 


Wstęp | Część I - streszczenie | Część I - pełny tekst | Część II - streszczenie | Część II - pełny tekst